منوچهر متکی در روز دوم سفر خود به افغانستان در اجلاس بین المللی کابل حاضر شد و همان تاکیداتی را داشت که در دیدار با مقامات افغان به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران در رابطه با اوضاع افغانستان داشت.
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به تبعات حضور نیروهای خارجی در افغانستان گفت که"قوای خارجی با هدف برقراری ثبات و امنیت و بازسازی وارد افغانستان شدند در حالی که بعد از 9 سال حضور نیروهای خارجی در افغانستان وضعیت امنیت، موضوع مبارزه با قاچاق مواد مخدر ، مسئله آوارگان ، فقر ، بازسازی زیرساختهای این کشور و بومی شدن سیاست و امنیت در افغانستان همچنان چالشهایی است که باید برای آنها پاسخ مناسب بیابیم."
متکی با این مقدمه وارد بحث اصلی ایران در مساله افغانستان شد. بحثی که بیش از هر امر دیگری بر راهکارهای منطقه ای و همکاری های درون منطقه برای حل بحران افغانستان تاکید دارد. او در این بخش سخن خود گفت"پیشنهاد مشخص من این است که بایستی به آسیب شناسی و نقد تحولات 9 ساله گذشته بپردازیم و میزان پیشرفت و عقبگرد دقیقاً مشخص شود و به تصحیح، تجدید نظر و اصلاح سیاست ها بپردازیم.اکنون دیگر همه به این باور ما رسیده‌اند که راه حل مسئله افغانستان را نباید در برخورد نظامی جستجو کرد."
وی در ادامه به راهکارهای تهران اشاره کرد و راهکارهایی را که متضمن قانون اساسی افغانستان باشد، تعیین جدول زمانی برای خروج نیروهای خارجی از افغانستان، پرهیز از برخورد گزینشی و ابزاری با تروریسم و افراط گرایی، در اولویت قرار گرفتن بازسازی افغانستان برای جامعه جهانی و توجه همزان به دو مقوله امنیت و توسعه به مانند نگاهی که ایران به افغانستان دارد و نهایتا راهکار اصلی تهران برای حل بحران افغانستان یعنی تاکید و توجه بر همکاری های منطقه ای.
نکته قابل توجه از دید مسئولان کشورمان استفاده از راهکارهای منطقه ای است که از حمایت جامعه بین المللی برخوردار باشد.
آقای متکی تاکید کرد که مسئولیت امور باید به افغانها سپرده شود و از "صدور نسخه های تجویزی" پرهیز کرد. او گفت که ایران از "افغانیزه کردن و بومی کردن امور" حمایت می کند. این دیدگاه درست بر خلاف دیدگاه امریکاست که افزایش تعداد نیروهای خارجی را راهکاری برای کاهش دامنه بحرانی امنیتی در افغانستان دانسته است. البته اکنون امریکا بر مسئولیت پذیری در پروسه حل مسائل افغانستان تاکید دارد. به اعتقاد هیلاری کلینتون نماینده امریکا در اجلاس بین المللی افغانستان این مسئولیت پذیری باید از سوی دولت افغانستان، سازمان ملل و جامعه بین‌المللی اعمال شود.
خانم کلینتون در سخنان خود در این اجلاس بر یافتن نقاط گسست میان کشورهای تاثیرگذار در بحران افغانستان تاکید کرد. پیشنهادی که تا حدودی با ایده ایران مبنی بر تقویت همکاری های منطقه ای همسوست.
ایران بحران افغانستان را یک بحران منطقه‌ای و راهکاری آن را نیز استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای می داند. به گفته متکی ،ایران، افغانستان، پاکستان، ترکیه و تاجیکستان در طول چند سال اخیر تجربیات خوبی در زمینه رویکردهای منطقه‌ای در حل مساله‌ی افغانستان داشته‌اند و اجلاس سران ایران، افغانستان، پاکستان و هم‌چنین ایران، افغانستان و تاجیکستان ظرفیت‌سازی دقیقی است.
بر این اساس همسویی میان کشورهای منطقه و مسئولیت پذیری منطقه ای، افغان ها و جامعه بین المللی که مورد تاکید امریکاست، نقطه اشتراک پیشنهاد ایران و امریکا در مورد افغانستان است.
نماینده جامعه بین المللی در اجلاس کابل
بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد نیز با اشاره به موضوعات مورد بررسی در کنفرانس کابل گفت که برنامه‌های نهایی شده در تمام ولایت‌ها تبلیغ خواهد شد و با حمایت جامعه بین‌المللی ادامه می‌یابد.
وی تاکید کرد که جامعه بین‌المللی در عرصه مالیات، مردم افغانستان را همراهی می‌کند و گفت"اطمینان می‌دهم که جامعه جهانی و ملل متحد در تمام برنامه‌ها با شما همکار است و شانه به شانه با وزیران دولت همراه خواهد بود".
با این حال بان کی مون از همکاری‌های جامعه بین‌المللی برای حل موضوعات افغانستان نارضایتی خود را ابراز داشت اما شرکت حدود 70 ملیت در این کنفرانس را در محور توجه قرار داد و گفت" این کنفرانس نشان می‌دهد که تمام دولت‌های دنیا از افغانستان حمایت می‌کنند."
در هر حال ایران و افغانستان و پاکستان و امریکا سه کشور موثر و خاص در اجلاس بین المللی کابل هستند که بی تردید در ادامه راه اجرایی کردن برنامه های منتج از این اجلاس نیز جایگاه ویژه ای خواهند داشت. تهران پنج راهکار خود را اراده داده که اصلی ترین آن تاکید بر همکاری های منطقه است و سازمان ملل و امریکا نیز بر اهمیت مسئولیت پذیری بین المللی در قبال افغانستان تاکید دارند. آیا کشورهای غربی در نهایت با راهکاریهای بومی جمهوری اسلامی ایران همراهی خواهد کرد؟
نظر شما