رضا دانشمندی
از جمله اهداف سفر شیمون‌پرز رئیس‌جمهور رژیم اسرائیل به آمریکا، علاوه بر سخنرانی در اجلاس سالانه کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل موسوم به «اِیـپک»، دیدار و گفتوگو با مقامات آمریکایی از جمله باراک اوباما، هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا، نانسی پلوسی سخنگوی سنا، جان‌کِری رئیس کمیته روابط خارجی سنا اعلام شده بود.
دیدار با اوباما
پرز روز سه‌شنبه با باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا دیدار و گفتوگو کرد. به گزارش سایت اینترنتی «جُرزلِم پست»، در سی دقیقه نخست این ملاقات سالای مِریدُر سفیر اسرائیل و تنی چند از مشاوران ارشد از جمله مشاور امنیت ملی آمریکا ژنرال جـِیمز جونز نیز حضور داشتند. «هاآرتص» از رئیس کارکنان کاخ سفید رام امانوئل نیز در این ملاقات نام برده است. سپس اوباما و پرز به مدت 15 دقیقه به صورت خصوصی گفتوگو کردند. هاآرتص نیز خبر داد که طبق برنامه، مدت این دیدار 20 دقیقه اعلام شده بود که عملاً 40 دقیقه به طول انجامید. پرز پس از دیدار با اوباما در کاخ سفید، در مورد محتوای مذاکرات خصوصی خود با اوباما توضیح داد. او گفت که رئیس‌جمهور آمریکا قول داده که امنیت اسرائیل، اولویت شماره یک ایالات متحده بوده و باقی خواهد ماند. پرز مدعی شد که به اوباما اعلام کرده است «تغییری بنیادی آغاز شده است چرا که امروز بیشتر سران عربی، نه اسرائیل، که ایران را مسئله خود تلقی می‌کند». سایت «هاآرتص» در گزارش خود از این دیدار نوشت «پرز به اوباما در واشنگتن گفته است که جهان راه دیگری ندارد مگر اینکه تهدید کنونی ناشی از ایران را با تهدید آلمان نازی پیش از جنگ جهانی دوم مقایسه کند». رئیس‌جمهور رژیم صهیونیستی در گفتوگو با خبرنگاران گفته است که «ایران نه تنها برای اسرائیل، بلکه خطری جهانی است. پس از هولوکاست، ما یهودیان نمی‌توانیم چشمانمان را روی خطر جدی و در حال پیدایش ایران ببندیم». پرز در رابطه با رویکرد جدید دولت اوباما گفته است «به هر حال اسرائیل باید از تلاش‌های دیپلماتیک اوباما در مورد برنامه بحث‌انگیز هسته‌ای ایران پشتیبانی کند. اگر این شیوه موفق شود، بهترین گزینه خواهد بود».
تلاش نافرجام پرز برای کتمان اختلافات
خبرگزاری فرانسه پیش از این دیدار نوشت پرز، نخستین مقام اسرائیلی است که از زمان به قدرت رسیدن اوباما با او دیدار می‌کند. او نگرانی‌هایی در خصوص کابینه جدید و دست راستی بنیامین نتانیاهو دارد. بنا بر گزارش این خبرگزاری، رهبران آمریکا و اسرائیل بر سر بهترین شیوه برای صلح با فلسطینیان و چگونگی مواجهه با ایران اختلاف نظرهای جدی دارند. پرز طی حضورش در آمریکا به شدت تلاش داشت تا چنین وانمود کند که اختلافی میان اسرائیل و آمریکا بر سر مسائل حساس ایران و فلسطینیان وجود ندارد. او پیش از این دیدار با اوباما به خبرنگاران گفته «هیچ فاصله‌ای میان ما و آمریکا وجود ندارد». بنا بر گزارش جُرزلِم پست، او همچنین مدعی شده است که آمریکا و اسرائیل در مورد ایران صد‌در‌صد توافق دارند. پرز همچنین دیدارش با کلینتون را «فوق‌العاده» توصیف کرد و گفت مطلقاً هیچگونه تنشی میان طرف‌های گفتوگو وجود نداشت. اما کوشش او کاملاً موفقیت‌آمیز نبود و این اختلاف نظرها در خلال مصاحبه‌ها و اظهاراتش آشکار می‌شد. علاوه بر ادامه شهرک‌سازی در اراضی اشغالی یا توقف آن، محور‌های اختلافات در مورد مواجهه با ایران را در دو مورد اساسی می‌توان خلاصه کرد:
الف) ارتباط یا عدم ارتباط دو موضوع ایران و فلسطین
در حالی که دولت جدید اسرائیل سعی دارد این دو موضوع را از هم تفکیک کند، دولت اوباما آنها را به شدت به هم تنیده می‌داند. بنا بر گزارش جُرزلِم پست، پرز در اظهار نظرهای اخیرش، ایده «ارتباطِ» میان دو موضوع فلسطینیان و ایران را رد کرده، در حالی که دولت ایالات متحده به کرارت این دو موضوع را همواره باهم بیان کرده و میان آنها ارتباط عمیقی می‌بیند. در این خصوص می‌توان به سخنان جوزف بایدن معاون رئیس‌جمهور آمریکا در اجلاس اِیپک اشاره کرد.
تأکید بایدن بر راه حل دو دولت و مذاکره با ایران
جوزف بایدن معاون رئیس‌جمهور آمریکا در سومین روز اجلاس اِیپک به موضوع برنامه هسته‌ای ایران اشاره کرد. بنا بر گزارش سایت «بُستون گِلاب» بایدن گفته است ایران مسلح به تسلیحات هسته‌ای، به رقابت تسلیحاتی در منطقه دامن می‌زند و تمامی کشورها را نا‌امن‌تر خواهد کرد. او ضمن انتقاد از سیاست‌های دولت بوش در قبال ایران، گفت عملکرد ما در مورد ایران طی سال‌های اخیر آشکارا ناکارآمد بوده است؛ «از سال 2000، ایران هزاران سانتریفیوژ نصب کرده و بیش از هزار کیلو اورانیوم کم-غنی شده تولید کرده است؛ این اورانیوم ضعیفی بود که قابلیت استفاده در بمب را نداشت، با وجود این ایرانیان آن را تولید کردند. به جای جلوگیری از خطر، طی شش سال گذشته خطر رشد کرده و متوقف نشده است. به همین علت ما دیپلماسی مستقیم و منضبط را با ایران دنبال می‌کنیم، با این هدف مبرم که از دستیابی آنها به تسلیحات هسته‌ای ممانعت به عمل آوریم.» او در دفاع از رویکرد جدید دولت اوباما گفت «اگر تلاش‌های ما ناکام شود، ما از حمایت عظیم‌تر جهانی برخوردار خواهیم شد تا سایر گزینه‌ها را در نظر بگیریم». بایدن با اشاره به سیاست تک‌روانه بوش گفت «خانوم‌ها و آقایان، خودمان را فریب ندهیم، چنانکه طی هشت سال گذشته آموختیم، حمایت بین‌المللی مهم است. در مواردی باید به تنهایی اقدام کنیم، اما همیشه هنگامی که به صورت متحد عمل می‌کنیم کارسازتر است».
ب) تعیین یا عدم تعیین ضرب‌الاجل برای مذاکرات با ایران
اگر تا چندی قبل مقامات کابینه جدید اسرائیل تنها از ضرورت تعیین بازه زمانی برای مذاکره با ایران سخن می‌گفتند، اینک وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی با تعیین تکلیف برای «جامعه جهانی»، مدت دیپلماسی را سه ماه اعلام کرده است. بنا بر گزارش «اِزریل نشنال نیوز» اِویگدور لیبرمن وزیر امور خارجه افراط‌گرای اسرائیل که طی روزهای اخیر به چند کشور اروپایی سفر کرده است، در دیدار با سیلویو برلوسکونی نخست‌وزیر ایتالیا گفته است که «جامعه بین‌المللی باید به ایران فرصت سه ماهه‌ای دهد تا به تلاش‌های دیپلماتیک برای محدود کردن برنامه هسته‌ای‌اش، پاسخ دهد. پس از آن جهان باید «گام‌های مشخص» و یا به نقل از سایت اینترنتی ارث تایمز «گام‌های عملی» علیه ایران بردارد.
این در حالی است که پرز در آمریکا با انکار چنین اظهاراتی، مدعی شده موضوع «چارچوب زمانی» گمراه‌کننده است. پرز همچنین در دیدار با هیلاری کلینتون، به او گفته است که اسرائیل مخالفتی با تلاش‌های دولت جدید آمریکا در مورد ایران ندارد. پرز پس از دیدار با کلینتون به خبرنگار هاآرتص گفته است که «به او [کلینتون] گفتم که اگر شما خواهان دیپلماسی هستید، امیدوارم موفق شوید. اسرائیل به آمریکا اولتیماتوم نداده است». او استدلال کرده است که «ایران به تسلیحات دست نخواهد یافت، منتها ما نمی‌توانیم صرفاً به ساعت خیره شویم. تصور هر‌کس که خواهان تنظیم جدول زمانی برای موضوع ایران باشد، این است که شرایط منجمد شده، حال آنکه شرایط همواره در حال تغییر است و احمدی‌نژاد درحال اختلاف انداختن میان جهان اسلام». نکته جالب توجه همزمانی تهدیدات لیبرمن با اظهارات شیمون‌پرز در ایالات متحده مبنی بر نامعقول بودن تعیین ضرب‌الاجل است که پیش از هر چیز حاکی از اختلافات عمیق کابینه با ریاست جمهوری رژیم اسرائیل است. گویی مأموریت برون‌مرزی لیبرمن به موازات سفر پرز به ایالات متحده، خنثی‌سازی اظهارات او و بیان دیدگاه اصلی دولت تندرو اسرائیل است. البته نباید فراموش کرد که مقام ریاست جمهوری در ساختار رژیم اسرائیل تشریفاتی است و عملاً نخست‌وزیر و کابینه‌اش هستند که مدیریت امور را در دست دارند و حرف آخر را می‌زنند.
بازی پنهان
همزمان با نخست‌وزیری مجدد نتانیاهو، مقامات رژیم اسرائیل بر شدت حملات لفظی خود افزوده‌اند و آشکارا از اقدام نظامی علیه ایران سخن می‌گویند. بنا بر گزارش هاآرتص، آغازگر این آتش‌افروزی‌ها مصاحبه خبرنگار «آتلانتیک» جفری گلدبرگ، با نتانیاهو در ابتدای تصدی او بود. گلدبرگ نوشت: «نتانیاهو گفته است که اوباما باید از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای ممانعت کند، یا اسرائیل ِ به مخاطره افتاده، خود مجبور می‌شود که به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کند». این گفته بدون علامت نقل قول مستقیم نوشته شده بود و گلدبرگ در وبلاگش توضیح داده است که اینچنین مفهومی از اظهارات نتانیاهو قابل درک بوده، نه این که نقل قول مستقیم او باشد. دفتر نخست‌وزیری تکذیبیه خاصی منتشر نکرد و تیتر آتلانتیک «[پیام] نتانیاهو به اوباما؛ ایران را متوقف کن - یا من چنین خواهم کرد» صدر اخبار جهانی قرار گرفت. گفته جنجالی نتانیاهو تنها آغازگر ماجرا بود، برای نمونه اخبار روزنامه‌های [اسرائیلی] معاریو، یدیعوت آهارانوت یا مطلب تایمز لندن نمونه‌هایی از اخبار بعدی بودند که از قول منابع امنیتی اسرائیل درباره طرح‌های ارتش اسرائیل برای عملیات بیان شد و ادعا شده بود که تمرینات دفاعی برای ساکنان اسرائیل بخشی از برنامه آماده‌سازی برای حمله است و نیروی هوایی اسرائیل برای خبرنگاران نظامی جلسات توجیهی برگزار می‌کند، که طی آن خلبانان از انگیزه بالای خود برای عملیات نظامی علیه ایران سخن می‌گویند. . . .
آخرین نمونه، روز یکشنبه 13 اردیبهشت افشا شد که روزنامه هاآرتص درباره تمرینات نیروی هوایی اسرائیل بر فراز «گیبرالتار» و به منظور آمادگی برای حمله به ایران خبر داد. این روزنامه اسرائیلی به نقل از مجله «لـِاِکسپرس» [فرانسه] گزارش داد که اخیراً نیروی هوایی اسرائیل تمرینات نظامی میان اسرائیل و گیبرالتار، در نزدیکی جنوب اسپانیا ترتیب داده است. تمرینات نظامی، 3 هزار و 800 کیلومتر دور‌تر از اسرائیل، «اثبات می‌کند که نیروهای نظامی اسرائیل به شکلی واقعی در حال آماده‌سازی برای حمله به ایران هستند».
نظر شما