وقتی توافقات پشت‌پرده پررنگ‌تر می شود

فائزه عباسی: «یک میلیارد تومان هولوگرام تغییر کاربری، توزیع کارت پول های پنج میلیونی و...» اینها همان رشوه هایی است که چندی پیش محمود صادقی پرده از آن برداشت؛هرچند این خبر چندین روز بر روی خروجی خبرگزاری ها قرار گرفت و نَقل و نُقل هر مجلسی شد اما چیزی نبود که برای اولین بار اتفاق افتاده باشد.

شاید ما ایرانی ها به این صفت که حافظه تاریخی‌مان ضعیف است معروف باشیم اما این حافظه آنقدر هم ضعیف نیست که یادش رفته باشد در طول مجلس هفتم، هشتم و نهم بین کرسی های خانه ملت چه گذشت. از سعید مرتضوی و کارت هدیه هایش گرفته تا ماجرای شهرام جزایری همه و همه حکایت از توافقاتی دارد که بی شباهت به معامله نیست اما سوال اینجاست زود و بندها از کی روال برخی از مجلسی ها شد؟

استیضاح کردان و چک‌های پنج میلیون

یک سال به پایان دولت اول احمدی نژاد مانده بود که ماجرای مدرک تحصیلی علی کردان وزیر کشور دولت نهم مطرح شد و ناکارامدی اش موجب شد تا مرکب استیضاح در مجلس علم شود. اما این یک سوی قضیه بود و از آنجایی که کابینه خط قرمز احمدی نژاد بود قبول استیضاح سخت بود برای همین اعضای دولت بسیج شدند تا نمایندگان را منصرف کنند در یکی از همین روزها بود که ضرب و شتم یکی از کارمندان دولت از سوی علی اصغر زارعی از نمایندگان مجلس خبرساز شد؛ اما ماجرا چه بود؟ آنطور که زارعی می گفت دولت به بهانه کمک به مساجد در حوزه های انتخابیه اقدام به توزیع چک پول‌های پنج میلیونی میان نمایندگان کرده بود.

کارت هدیه های مرتضوی

سال 91 بود و اوج حرف و حدیث ها بر سر تحقیق و تفحص از سازمان تامین اجتماعی آن هم در زمان ریاست دادستان برکنار شده یعنی سعید مرتضوی. موضوع هر روز داغ‌تر می شد و هرچه به حتمی شدن تحقیق و تفحص نزدیک می شدیم لابی های رئیس محبوب احمدی نژاد فعال تر شد اما نهایتا تحقیق و تفحص انجام شد و گزارشش حاکی از آن بود که مرتضوی به همراه محمدرضا رحیمی معاون اول احمدی نژاد اقدام به پرداخت کارت هدیه به 37 نماینده مجلس کرده است. هرچند مرتضوی در نامه ای این موضوع را تکذیب نکرد اما گفت پیش از ریاست او هم این روال وجود داشته است. او حتی علیرضا محجوب را از جمله نمایندگانی دانست که کارمندانی را از خانه کارگر به این سازمان می فرستاده است؛ موضوعی که محجوب آن را تکذیب کرد.

رضا اکرمی از نمایندگان مجلس هشتم درباره این غائله به خبرآنلاین گفت: با این موضوع در همان روزها به شدت برخورد شد و اصلا قضیه ادامه پیدا نکرد.(اینجا)

یک میلیارد و دویست میلیون برای 170نماینده

چندماهی بود که ساکنان دولت دهم رخت از ساختمان پاستور بسته بودند که ماجرای اختلاس سه هزار میلیاردی همه را از تعجب انگشت به دهان کرد و ماجرا وقتی پیچیده تر شد که نام معاون اول رئیس دولت دهم در میان اختلاس کنندگان به چشم می خورد. همینکه حکم متهم صادر شد احمدی نژاد از معاونش اعلام برائت کرد. مسئله ای که آنچنان خون را در رگ رحیمی به جوش آورد که او هم دست به قلم شد و علیه رئیسش افشاگری کرد و در این افشاگری ها بود که از کمک های مالی به 170 نماینده برای پیروزی در انتخابات مجلس هشتم پرده برداشته شد. رحیمی نوشت: براي انتخابات مجلس هشتم نيز کميته‌اي متشکل از برخي چهره‌هاي اصولگرا برگزار و بنا شد از کانديداهاي اصولگرا در سطح کشور از طريق کمک‌هاي غيردولتي پشتيباني مالي شود. در ميان افراد کمک‌کننده فردي به نام «جابر ابدالي» که از سوي برخي نمايندگان مجلس و مقامات قضايي و اجرايي به اينجانب معرفي شده بود، براي کمک اعلام آمادگي نمود. در نهايت نامبرده مجموعاً يک ميليارد و دويست ميليون تومان را به اين امر اختصاص داد و البته کليه اسناد و کپي چک‌هاي صادره که به قريب 170نفر از کانديداهاي مجلس هشتم پرداخت شده است در پرونده ثبت و ضبط است و همه آن به مصرف انتخابات رسيد.

شهرام جزایری و مجلس ششم

مجلس ششم به روزهای اخر خود نزدیک می شد که موضوع شهرام جزایری و اعترافات او در دادگاه به یکی از جنجالی ترین موضوعات آن روز تبدیل شد اعترافات او از آن جهت جنجالی شد که پای پول گرفتن برخی سیاسیون از جمله برخی نمایندگان مجلس هم به میدان آمد. حجت الاسلام حسین انصاری راد که در آن مقطع ریاست کمیسیون اصل 90 را به عهده داشت در این رابطه به خبرآنلاین گفت: همان مقطع اسامی افرادی که پول گرفته بودند اعلام شد که بسیاری از این افراد خارج از مجلس بودند و برخی هم داخل مجلس و برخی هم همچنان نماینده هستند اما تعداد نمایندگانی پول گرفته بودند بسیار محدود بود. او ادامه داد با وجود آنکه آن زمان رئیس کمیسیون اصل نود بودم کسی سراغ ما را نگرفت. او ادامه داد: این کمیسیون مسوول رسیدگی به شکایاتی است که از قوه قضائیه و مجریه و مقننه واصل می شد اما خودش مستقلا نمی توانست رسیدگی کند.

رنگ سیاست در زد و بندهای مجالس ابتدایی

وقتی به تاریخ ادوار مجلس نگاه می کنیم می بینیم هر دوره‌ای رنگی از توافقات پشت پرده داشته است البته هرچه به عقب می رویم این رنگ کمتر می شود به طوری که حداقل تا مجلس سوم چندان صحبتی از زد و بند نمی شود اما از مجلس سوم که جنجال حذف جریان چپ و نهضت آزادی ها از مجلس به پا می شود پای بده و بستان های سیاسی هم به میان می آید. در این رابطه محمد غرضی که خودش از نمایندگان مجلس اول بود به خبرآنلاین گفت:  آنچه من می توانم نسبت به مجلس اول و دوم بگویم این است که این دور از مجلس غیر حزبی و غیر جناحی بود و لذا به دنبال مصالح ملی بودند اما این روند ادامه پیدا نکرد و از مجلس سوم به بعد جناح‌بندی های چپ و راست مطرح شد. وقتی یک مجموعه‌ای گروهی و حزبی می شود طبیعی است که هر گروهی یک مخالفی هم دارد و از این بابت رقابت‌ها و درگیری‌ها آغاز می شود. در این میان سودجویانی هم وجود دارند که برای منفعت خود به گروه ها نزدیک می شوند که نمونه آن را در انتخابات ها به ویژه انتخابات‌های ریاست جمهوری می بینیم.  (اینجا)

رضا اکرمی نیز می گوید: دوره دوم مجلس مصادف بود با زمان جنگ که همه موضوعات پیرامون جنگ بود و اصلا مباحثی مانند زد و بندهای پشت پرده وجود نداشت و این مسائل بعد از پایان جنگ کم کم به میان برخی از نمایندگان راه پیدا کرد. او در پاسخ به این سوال که تنها مسئله توزیع پول میان نمایندگان نیست بلکه وعده ها و توافقات پشت پرده هم مطرح است و چقدر این موضوعات در ادوار مجلس رواج داشته است گفت: لابی گری‌ها می‌شد و در همه ادوار وجود داشت اما اینکه به صورت گروکشی باشد اصلا اینگونه نبود و حداقل من سراغ ندارم.(اینجا)

حسین انصاری راد نیز درباره مجالس اول انقلاب به خبرانلاین می گوید: آن زمان شور انقلابی بود کسی به دنبال رانت نبود و اگر رانتی هم وجود داشت رانت انقلاب بود. او توضیح داد: در آن مقطع حزب جمهوری اسلامی بر امور مسلط بود و دولت و مجلس را دراختیار داشت لذا این مسئله باعث شد تا اعضای آن از یک رانت برخوردار باشند. او ادامه داد:هرچند در قانون اساسی اصل بر انتخاب مردم بود، شورای نگهبان با نظارت استصوابی انتخابات را از آن حالت خارج کرد به صورتی که در مرحله اول شورای نگهبان منتخبین را انتخاب می کرد و در مرحله دوم مردم منتخبین شورای نگهبان را انتخاب می کردند در چنین شرایطی بود که بازار رانت برای دست یافتن به سمت نمایندگی کاملا باز شد. این شیوه ادامه پیدا کرد تا اینکه برای انتخابات مجلس هفتم با رد صلاحیت گسترده شورای نگهبان، یک جریان، کاملا از انتخابات مجلس حذف شدند و همان مجلس بود که زمینه را برای روی کار آمدن احمدی نژاد که دولتش بیشترین رانت را ایجاد کرد فراهم کردند. کم کم در کنار رانت موضوع پول و هزینه های میلیاردی هم راهی انتخابات شد و نمایندگان با هزینه های میلیاردی به مجلس آمدند و طبیعتا باید این هزینه ها در مجلس جبران شود و منافع اسپانسرها تامین شود. این حرف به معنای آن نیست که همه نمایندگان این چنین رفتار می کنند اما این یک روال معمول بود.

احمد توکلی هم در میزگردی که با عباس عبدی در خبرآنلاین برگزار شد به این موضوع اشاره کرد و گفت:در جریان انتخابات عده ای هستند که معامله می کنند که به آن تجارت نفوذ گفته می شود. یعنی عده ای برای نامزها پول خرج می کنند و نفوذ را پیش خرید می کنند و وقتی فرد به مجلس راه پیدا کرد هزینه او را به او باز می گرداند.(اینجا بخوانید)

نظارت و چاقویی که دسته خودش را نمی برد

کمیسیون اصل 90 و هیات نظارت بر رفتار نمایندگان نمونه هایی است از سیستم نظارتی که مجلس آن را برای زیر نظر گرفتن رفتار نمایندگان و جلوگیری از تخلف زیر پوست مجلس فعال کرده است اما اینکه چقدر موفق بوده جای سوال است. رضا اکرمی که از نمایندگان دوره دوم،چهارم، پنجم و هشتم مجلس است به خبرآنلاین گفت هرچه از مجلس اول به پیش آمدیم لزوم نظارت بیشتر شد و امروز لغزشگاه در میان نمایندگان بیشتر است برای همین باید نظارت دقیق تر باشد.(اینجا)

حسین انصاری راد هم در این رابطه تاکید می کند باید نظارت دقیق باشد او می گوید: هیات نظارت و کمیسیون اصل 90 ابزارهای خوبی برای نظارت هستند اما واقعیت این است که  هیچگاه چاقو دسته خودش را نمی برد.

 29216