به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین در این برنامه که با اجرای امید قالیباف برگزار شد، همتی از برنامه های تازه اش در برگرداندن اعتماد مردم به بانک مرکزی سخن گفت و اعلام کرد خرید و فروش ارز دیگر قاچاق نیست.
در ادامه مشروح این گفتگو را می خوانید:
ما از چین سراغ شما را می گرفتیم، اینجا پیداتان کردیم؟
بالاخره نظام تکلیف کرد ما از چین اینجا بیاییم و خدمت کنیم. خوشحالم جایی قرار گرفتم که بتوانم به ملت خدمت کنم. امیدوارم با اعتمادی که مسئولان نظام و رئیس جمهور داشتند بتوانم به این اعتماد پاسخگو باشم.
بازار اول ارز شامل چه کالایی است و چطور نظارت می شود؟
باید ببینیم الان وضعیت بازار چطور است؟ بر اساس نرخ ارز 4200 تومان ترجیحی کالاها وارد می شوند که افزایش داشته و الان 4400 تومان است. مارجین کوچکی هم در بازار ثانویه داشتیم که نمی توانست کلیر کند. در حاشیه بازار نرخی شکل گرفت که داشت به کل مجموعه اثر می گذاشت. ادامه دادن آن نرخ ترجیحی هم با رانتهایی که شکل گرفت، ادامه روش امکان پذیر نبود. الان شرایط اقتصادی الحمدولله خیلی خوب است. از لحاظ طراز ارزی، مثبت هستیم. الان که وضع خوب است چه اشکال دارد بازار را باز کنیم و اجازه دهیم فعالان به خوبی با هم کار کنند؟ از آقای رئیس جمهور و روسای قوا ممنونم ساعتها وقت گذاشتند و گزارش کارشناسی را بررسی کردند. در جلسه شورای هماهنگی اقتصاد سران قوا این گزارشها را طرح کردیم و جواب مثبت دادند طرح در جامعه اجرا شود. امروز دیدیم این طرح اثر مثبتی در بازار ارز و سکه داشته است. با شکل گیری بازارهای پیش بینی شده، شاهد ثبات در بازار ارز باشیم.
ما چند بازار داریم؟
ما یک بازار خواهیم داشت. ما بخش اول داریم، دغدغه مهم مقام معظم رهبری و رئیس جمهور این است که کالاهای اصلی و ضروری مانند دارو و تجهیزات پزشکی به قیمت ثابت به دست مردم برسد. مسئولان وزارتخانه های صمت، جهادکشاورزی و بهداشت و درمان مکلف شدند لیست های کالاهای ضروری -که از کالاهای اساسی هم جلوتر است- و دارو و تجهیزات پزشکی و قوت روزانه را تهیه کنند. این تخصیصی است که دولت بانک مرکزی را مجاز به تامین ارز 4200 تومانی این کالاها کرده و نباید تا پایان فروردین 98 قیمت کالا تغییر کند. مسئولان این بخشها باید نظارت کنند از لحظه تامین و توزیع تا رسیدن به دست مردم.
چه تضمینی است که قیمت این کالاها بالا نرود؟
رئیس جمهور با مسئولان مربوطه اتمام حجت کرده اند و امیدواریم این وعده ها محقق شود. خود آقای رئیس جمهور روزانه این بخش را پیگیری خواهند کرد.
نظارت بر بازار مهم است. این نرخ فسادزا و رانت خیز بود. چطور می توانید شفاف سازی کنید؟
وقتی آن طرح اجرا شد همه کالاها در این بخش بود. 40 و 50 میلیارد ثبت سفارش بود. وقتی زیاد شود، از کنترل خارج می شود. تعداد اقلام وارداتی خیلی زیاد بود. برای کنترل کارامد، محدود به کالاهای ضروری و اساسی مردم شد. انشالله رانت در این کالاها نیست و برخورد می شود. هر کسی از این سواستفاده کرده باید حقوق بیت المال راپس دهد.
سیستم گزارش دهی و افشاگری بازار اولیه و دوم را بتوانید بیان کنید؟
اصل همین است. بازار را به اولین گروه کالاها نمی گوییم ولی بازار دوم را باید دید.
ماهیت بازار دوم جذاب تر هم هست. تعیین قیمت چطور است؟
بازار دوم یا بازار سرمایه یا بازار اصلی، عمقش زیاد است. در دوره قبل، 20 درصد صادرکنندگان کوچک در بازار ثانویه عرضه می کردند و قیمت ارز شکل می گرفت. این شکل نگرفت و در حد کمی 400 میلیون دلار معامله شد. غیر از کالاهای اساسی، بقیه کالاها باید در این بازار وارد شود. دو بخش دارد، یک بخش وارد کننده ها هستند که بر اساس برنامه ریزی وزارت صمت و بر مبنای ثبت سفارش ضروری برای کشور شکل می گیرد و همه در این بازار می آیند. بخش دوم، عرضه است که شامل پتروشیمی ها، فولادیها، گاز، فلزات و فرآورده های نفتی است. اینها عرضه ارز را دارند و شکل گیری قیمت ارز بر اساس عرضه و تقاضا است. البته همینطوری ول نمی شود. ما در نرخ دخالت نمی کنیم ولی بانک مرکزی در اینجا خواهد بود ودر مواقع ضروری، وارد می شود و ارز به بازار می آورد. این مدیریت شده و شناور است.
چه تضمینی است صادرکنندگان ارز خود را در این بازار عرضه کنند؟
دوره اول نکردند. فکر می کردند ارز خود را نگه دارند می توانند گرانتر بفروشند. ما ما به تفاوت را می گیریم. مابه تفاوت را با بازاری که شکل می گیرد باید به خزانه برگردانند. در دولت بحث شد و رئیس جمهور تصمیماتی گرفتند و حتما در بازار این نظارت شکل می گیرد.
خریدارها از کجا مطمئن شوند ارز گران نمی خرند؟
مانند بازار حراج است. صادر کنندگان و واردکنندگان هستند. اگر خریدار این نرخ را نخرید، فروشنده مجبور است نرخ را کاهش دهد. من پیش بینی درباره قیمت نمی کنم.
ولی من یک پیش بینی از نرخ ارز می گیرم؟
نه، اینطور نیست. نرخی که در بازار شکل می گیرد با توجه به وزنی که دارد، نرخ صرافی ها را هم تحت تاثیر قرار می دهد. امیدواریم ما نیاز به دخالت نداشته باشیم. امیدواریم بانک مرکزی ذخایر ارزی خود را اضافه کند. سیاست من هم افزایش ذخایر ارزی است.
چه گروه هایی می توانند ارز مطالبه کنند؟
آنهایی که ثبت سفارش در وزارت صمت می شوند. ما گروه دو و 3 اصلا نخواهیم داشت.
یکی کالای مصرفی می خواهد یکی می رود تجهیزات بیاورد. تفاوت ندارد؟
وزارت صمت تصمیم می گیرد این کالا ضروری است، در سیستم ثبت سفارش می کند. از مصرف کننده دفاع کنید، وضع مصرف کننده خوب شود، وضع تولیدکننده هم خوب می شود.
ساختار واردات ما 75 درصد کالاهای واسطه است. واردات این کالاها منحر به افزایش نرخ ارز نمی شود؟
من نمی خواهم خیلی از مسایل را باز کنم. این ارز 4200 تومان دست تولیدکننده نمی رسید. هر چیزی که در آن نرخ دستوری باشد، در آن رانت و فساد می شود. ارز را می گرفتند و گرانتر می فروختند. این اتفاق افتاده. مردم از ما می خواهند شفاف بشویم. به تولیدکننده چقدر دادی؟ چقدر گرفته؟ این کارها را در کنار سایر برنامه ها پیش می بریم. ما در دولت بحث مفصل کردیم و آقای رئیس جمهور دستور دادند دوستان با توجه به نیاز کشور، اختصاص داده شود.
برویم سراغ سرمایه ها؟
بله، مردم می خواهند بروند مسافرت. گرفتارند. این که قاچاق اعلام کردن ارز، برای ما دردسر شده است. رئیس جمهور تصمیم گرفتند این لغو شود. خرید و فروش ارز در صرافی ها مجاز است. امیدوارم صرافی ها و دوستانی که چند وقت است متوقف شده اند، به سیستم بانکی کمک کنند تا بتوانیم بازار را شفاف کنیم و نیازهای واقعی مردم را با نرخ ارز بازار ثانویه تامین کنیم. صرافی ها که خرید و فروش خرد می کنند معلوم است. 10 هزار دلار، 5 هزار دلار و 2 هزار دلار مردم می خرند. این صرافی ها باید خودشان را در بازار ثانویه وارد کنند و آنجا کلیر کنند. خیلی از صادرات غیرنفتی را داریم. در 4 ماه اول امسال ما 15 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشتیم و پیش بینی می کنیم تا آخر سال 40 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته باشیم.
پس نظارت بر صرافی ها با بازار ثانویه است؟
نه، ساختار نظارتی داریم. بازار نقد با بازار حواله ای اختلاف دارد. این همه جای دنیا هست و کارمزد می گیرند. این قابل قبول است. بازار صرافی داریم که خرد است. تحت عنوان سیستم سنا این را دنبال می کنیم که نرخ از آن بیرون می آید. بازار دوم که مال حواله و صادرات و واردات است از شبکه نیماست که نرخ می دهد. در واقع وزن بازار دوم 95 درصد و وزن بازار صرافی 5 درصد است. اینجا با همدیگر مرج می شوند و نرخ ارز مشخص می شود.
یعنی نرخ فروش و خرید چطور تعیین می شود؟
خرید را مشکل ندارند. در حدی که مردم برای نیازهای روزمره و سفر نیاز دارند، می توانند از بازار صرافی ها بخرند که حدود 5 درصد از نرخ بازار ثانویه بالاتر است.
بازار ثانویه چقدر اثر تورمی دارد؟
بالاخره قبول کنید شرایط طوری است که جنگ اقتصادی است. دولت آمریکا تحریم را برقرار کرده ولی دولت اینقدر اقتدار دارد که در همان روزی که گفتیم طرح اجرا می شود، بازار باز می شود. مردم چرا باید نگران باشند؟ خودمان که می دانیم وضعمان چطور است؟ به خاطر جوی که ایجاد شد، انتظارات بالا رفت. گرایشی در بازار ایجاد می شود که نرخ بالا می رود. وقتی هم خرید و فروش ارز قاچاق شد، فشار رفت روی سکه و حالا که ارز آزاد می شود، نرخ سکه هم خواهد ریخت. اینها قبلا اثر روی تورم گذاشته و بخشی از تورم را شکل داده است. آثار تورمی را در جامعه می بینیم که خانه، اتومبیل و موبایل گران شده است. اگر واقعا نرخ که در بازار شکل می گیرد، کمک می کند همین نرخ شکل گرفته را کنترل کنیم. بانک مرکزی روی فعالیت های بازار ارز سوار می شود. قبلا در کنارش بودیم و از کنترل ما خارج شد. الان سوار می شویم و کنترل می کنیم.
امکان خروج سرمایه از کشور مانند پارسال است؟
نه، خروج ارز حواله ای و صرافی دیگر اتفاق نمی افتد. ما ورود ارز به کشور توسط صرافی ها را آزاد کردیم و صرافی ها می توانند هم طلا وارد کنند و هم اسکناس را با مجوز ما وارد کنند. البته اشخاص حقیقی هم می توانند این کار را بکنند. مردم هم می توانند وارد کنند. طلا یک تعرفه و ارزش افزوده ای داشت که 13 درصد به آن اضافه می شد. امروز تصویب شد هر کسی آماده وارد کردن طلا باشد، از تعرفه و ارزش افزوده معاف است.
برای بازار مالی به طور جدی برنامه دارم و با کارشناسان و رییس بورس صحبت کردیم. کنترل بازار ثانویه را از طریق بازار باز و بازار مالی خواهیم داشت. در یکی دو هفته آینده تصمیمات خوبی برای بورس و بازار مالی خواهیم داشت.
عملیات بازار باز چطور است؟
بگذارید به تدریج اینها را بیان کنیم.
زمان اجرا کی است؟
برای اینکه فردا بتوانیم با صادر کنندگان و صرافی ها هماهنگ کنیم، از سه شنبه بسته جدید ارزی کار می شود. دوره ای مردم سپرده ارزی پیش بانکها داشتند به خیال اینکه به آنها سود ارزی می دهند و بعد که خواستند سپرده شان را بگیرند بانکها گفتند ارز نداریم و ریال می دهیم و برخی بانکها جفا کردند به مردم. الان بانک مرکزی مجاز شده است سپرده های مردم را جذب کند. بانکهای عامل مجاز شدند از طرف بانک مرکزی سپرده های ارزی مردم را جذب کنند و سودشان را به صورت ارز بگیرند. مردمی که ارز را به خانه برده اند و زیر تشک گذاشته اند می توانند بیاورند در بانک مرکزی بگذارند و سودش را هم به صورت ارز بگیرند و این را روسای سه قوه هم تضمین کرده اند. مردم هم به دولت کمک کنند. دولت، دولت مردم است. تلاشش برای رفاه مردم است. دولت جلوی مشکلات بین المللی ایستاده و مردم هم باید به دولت کمک کنند. در ترکیه نرخ ارز پایین افتاد و مردم دلار را آتش زدند. ما باید به قدرت ایران زمین اهمیت بدهیم.
مانند زمان جنگ؟
بله، جنگ است دیگر. جنگ که فقط فیزیکی نیست. اینها جنگ علیه ما شروع کردند و ما شک نداریم پیروز خواهیم شد.
ما دیگر بازار کوچه پس کوچه نداریم؟
بازار کوچه پس کوچه در پیشرفته ترین کشورها هم هست. شما نمی توانید جلوی قاچاق را بگیرید. اگر نیاز باشد توضیح بیشتری به مردم می دهیم. هر چند رئیس بانک مرکزی نباید حرف بزند، بیشتر باید بیانیه بدهد. جایی که لازم باشد به مردم توضیح می دهیم. خودم شخصا در این شرایط سخت آمدم و این مسئولیت را قبول کردم و تمام داشته های علمی و تجربی خود را به خدمت می گیرم تا اعتماد مردم را به بانک مرکزی برگردانم. بانک مرکزی باید قلب اقتصاد کشور باشد.
ارز مسافرتی را کامل توضیح می دهید؟
ارز مسافرتی از این به بعد آزاد است. کسانی که حواله گرفته اند با نرخ قبلی می توانند ارز مورد نیاز خود را دریافت کنند. این را هم بگویم فعالان بازار سرمایه مطمئن باشند من خود را در کنار آنها می بینم.
برای تعیین تکلیف نرخ سود سپرده ها برنامه دارید؟
من یک هفته است در بانک مرکزی هستم و تمام وقتم در بسته ارزی گذاشته شده است. برای سود سپرده ها هم می نشینیم با مدیران بانکها جلسه می گذاریم. با آنها رفیق هستم و با دوستان روابط خوبی داریم که می نشینیم با آنها صحبت می کنیم. مشکل کشور، حجم نقدینگی است. بانک مرکزی وظیفه دارد ارزش پول را حفظ کرده و تورم را کنترل کند. این که بانکها هر کار خواستند بکنند، حتما اتفاق نمی افتد. بانکها باید از افزایش اضافه برداشت و خلق پول جلوگیری کنند. وقتی بازار ارز را سامان دادیم سراغ بازار پول و معوقات بانکی و مانند آن می رویم. کار سختی است ولی انجام شدنی است. به مردم قول می دهم به صورت تمام وقت مشغول خدمت باشم.
اتفاق خوبی هم بین دولت، بانک مرکزی و مجلس افتاد و طرح اصلاح قانون بانکداری نهایی شد. دیدگاه شما چیست؟
آخرین مرحله را خبر ندارم. اگر قرار باشد اصلاحی در سیستم بانک مرکزی باشد، کار ما مشکل تر نشود. اگر تحول به سمتی برود که دست و پای ما بسته شود، نباید خیلی با آن بازی کرد. طراحان را می شناسم. شخصیت های علاقمند به تحول سیستم بانکی هستند. امیدواریم نظرات کارشناسی ما را هم می پذیرند. امیدواریم به راه حلی برسیم که به نفع کشور باشد.
عزم شما برای تامین معیشت مردم چقدر جدی است؟
جدی است که آمدیم این همه کار کردیم.
نه منظورم این است که...
تلاش ما این است که معیشت مردم دچار مشکل نشود، ولی دشمن هم با تمام قوا وارد شده است. ما مشکلات مردم را درک و حس می کنیم. ما موظفیم برای حل مشکلات اقدام کنیم. مردم هم ما را می بخشند و کمک می کنند. امیدواریم بتوانیم انتظارات منفی را که بیرون از کشور دارد تبدیل می شود تبدیل به انتظارات مثبت کنیم.
17231
نظر شما