فروش موتورسیکلت در‌تهران ممنوع!

هادی نیلی

سردار سرتیپ محمد رویانیان در جمع خبرنگاران با اشاره به این‌که قرار است 5 میلیون دستگاه موتورسیکلت پلاک ملی دریافت کنند، توضیح داد: پیش از این هیچ کنترلی روی موتورسیکلت‌ها صورت نمی‌گرفت. رویانیان همچنین گفت که موتورسیکلت‌ها، پس از خودروی پیکان، دومین آلوده‌کننده هوا هستند. سرتیپ رویانیان با اشاره به این‌که هیچ استانداردی برای تولید موتورسیکلت در کشور وجود ندارد، گفت که پس از این و در روال شماره‌گذاری ملی، موتورسیکلت‌ها باید استانداردهای لازم و از جمله تأییدیه سازمان حفاظت محیط زیست را داشته باشند. او همچنین برآورد کرد که 6 میلیون دستگاه موتورسیکلت در کشور شماره دارد اما 30 درصد شماره‌های موجود ناکارآمد است.

رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی کشور همچنین خبر داد که طرح ورود موتورسیکلت‌ به شهرها و فروش ‌آن‌ها منطقه‌ای خواهد شد و به این ترتیب ممکن است در برخی مناطق فروش موتورسیکلت متوقف شود. سردار رویانیان از جمله اشاره کرد که به‌زودی فروش موتورسیکلت در تهران، قم و یزد متوقف خواهد شد تا موتورسیکلت‌های فرسوده جمع‌آوری شده و فرهنگ‌سازی لازم انجام شود. رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی به شهرهای پیشرفته دنیا اشاره کرد که در آنها تعداد کمی موتورسیکلت تردد می‌کنند و از این بابت ابراز تأسف کرد که در حال حاضر در شهر تهران بیش از 5/2 میلیون موتورسیکلت وجود دارد. او باز هم یادآوری کرد که موتورسیکلت از اتوبوس و کامیون بیشترآلایندگی دارد.

سردار رویانیان همچنین گفت: از آن‌جایی که موتورسیکلت گاه به عنوان وسیله‌ای برای ارتکاب جرم استفاده می‌شود، می‌تواند یک تهدید محسوب شود. او یادآوری کرد: در حال حاضر 6 میلیون موتورسیکلت در کشور داریم که فقط 30 درصد آن‌ها شماره دارند ولی همین شماره‌ها هم قابلیت شناسایی و پیگیری ندارند. به زودی فراخوان تعویض پلاک موتورسیکلت‌ها و دریافت پلاک ملی اعلام خواهد شد. رویانیان همچنین درباره آمار فروش موتورسیکلت در کشور گفت: در سال 83 یک میلیون موتورسیکلت در کشور فروخته شد اما این تعداد در سال گذشته به 600 هزار دستگاه کاهش پیدا کرد. هرچند تردیدهایی جدی درباره امکان اجرایی‌شدن جلوگیری از فروش موتورسیکلت در شهرهای مورد اشاره رویانیان وجود دارد، اما چنین تصمیمی نشان از نگرانی مسئولان راهنمایی و رانندگی درباره موتورسیکلت‌ها و شمار بالای آن‌ها در شهرها و از جمله در تهران دارد. روز شنبه و پیش از این اظهارات رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی، دبیر علمی کنگره جامعه جراحان ایران گفته بود: نتایج یک پژوهش در چند شهر بزرگ کشور نشان می‌دهد در۴۰ درصد تصادفات، موتورسیکلت‌ها نقش دارند. دکتر سیاوش صحت در حاشیه برگزاری سی و سومین کنگره جامعه جراحان ایران در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: بر اساس این تحقیق که مرکز پژوهشی جامعه جراحان ایران انجام داده، وضع نامطلوب رانندگی موتورسیکلت‌ها و نداشتن کلاه ایمنی، نقش مؤثری در بروز حوادث و رنج‌های ناشی از تصادفات دارد. او توضیح داد: موتورسیکلت‌ها با انجام کارهایی همچون بی ‌راهه‌رفتن، حرکت با سرعت زیاد، رعایت‌نکردن مقررات رانندگی و عبور از کوچه‌پس‌کوچه‌ها، در بروز تصادفات نقش اساسی دارند.

دکتر سیاوش صحت هم به این موضوع اشاره کرد که از هفت و نیم میلیون موتورسیکلت که داخل کشور وجود دارد، یک و نیم میلیون دستگاه پلاک قانونی ندارند و با توجه نقش بزرگی که در تصادفات دارند ضروری است از نظر قانونی این مسئله مورد پیگیری قرار گیرد. صحت گفت: بیشتر کسانی که بر اثر حوادث ناشی از تصادف جان خود را از دست می‌دهند، بین 20 تا 40 سال سن دارند که این نشان می‌دهد چه‌قدر عمر مفید انسان‌ها در کشور بر اثر تصادفات از دست می‌رود. دو هفته پیش معاون مطالعات و برنامه‌ریزی سازمان حمل و نقل و ترافیک نیز از موضع مدیریت شهری به موتورسیکلت‌ها پرداخت و گفت: با توجه به حجم بالای تردد موتورسیکلت در خیابان‌های تهران و مشکلات متعددی از قبیل افزایش آمار تصادف این وسیله نقلیه، امکان ایجاد خط ویژه موتورسیکلت در تهران مورد مطالعه و بررسی این سازمان قرار گرفته است. خشایی‌پور با اشاره به گسترش استفاده از موتورسیکلت در بین شهروندان تهرانی گفت: دلایل متعددی از جمله کاهش قابل‌توجه زمان سفر به ویژه در معابر که حجم ترافیک بالایی دارند، قیمت پایین تهیه و نگهداری این وسیله نقلیه و همچنین نیاز به فضای پارک اندک، موجب استقبال شهروندان تهرانی از موتورسیکلت شده است. این مسئول شهری گفت که بر اساس بررسی‌های این سازمان، احداث خطوط ویژه موتورسیکلت منجر به حرکت گروهی موتورسواران با سرعت بالا خواهد شد و این موجب کاهش ایمنی گذر عرضی عابران پیاده و همچنین وسایل نقلیه و موتورسواران در تقاطع‌ها خواهد شد.

علاوه بر این ایجاد خطوط ویژه موتور باعث کاهش هر چه بیشتر ظرفیت معبر، اختلال در تردد وسایل نقلیه و همچنین افزایش استقبال از این وسیله نقلیه خواهد شد. معاون مطالعات و برنامه‌ریزی سازمان حمل و نقل و ترافیک توضیح داد که طبق مصوبه شورای اسلامی شهر تهران، تا افق سال 1390 لازم است سهم سفرهای حمل و نقل عمومی به 75 درصد افزایش و سهم استفاده از موتور سیکلت از 7 درصد وضع موجود به 3 درصد کاهش پیدا کند اما در نظر گرفتن خط ویژه موتورسیکلت‌ها در آینده‌ای نزدیک افزایش بیشتر سهم استفاده از موتور را به دنبال خواهد داشت. به‌این‌ترتیب او احداث خط ویژه موتورسیکلت را از نظر کارشناسی موجه ندانست و گفت: تقویت هر چه بیشتر سیستم‌های حمل و نقل عمومی در دسترس، قابل‌اطمینان و ایمن را می‌توان به عنوان کلید حل مشکل ترافیک و به تبع آن کاهش سهم استفاده از موتورسیکلت ذکر کرد. باید دید کدام‌یک از این طرح‌ها و برنامه‌های پرطمطراق مسئولان نیروی انتظامی و شهرداری تهران می‌تواند مشکل موتورسیکلت‌های پرشمار پایتخت و دیگر شهرهای بزرگ ایران را حل کند؛ مشکلی که بهترین تصویر برای درک آن، اولین لحظه پس از سبزشدن چراغ‌های راهنمایی سر چهارراه‌هاست ؛ زمانی که تقاطع ناگهان پر می‌شود از موتورسیکلت‌ها و صدای گوشخراش آن‌ها.