مقوله مسکن گسترده و پیچیده بوده و ابعاد متنوعی دارد و نمی توان تعریف واحدی از آن رارایه داد. مفهوم مسکن علاوه بر مکان فیزیکی، کل محیط مسکونی را نیز در بر می گیرد که شامل کلیه خدماتتسهیلات ضروری مورد نیاز برای زیستن خانواده وطرح های اشتغال ، اموزش وبهداشت افراد است.
طبق بررسی های صورت گرفته بنابر دلایل خودکفا بودن بخش مسکن ،دارابودن خاصیت پیش رانگی در اقتصاد،توان جذب بالای نقدینگی، توان عظیم اشتغال زایی (برای هر 52 متر ساخت یک شغل ثابت در سال ایجاد می شود)، وجود تقاضای تضمین شده در بازار و فرصت شغلی برای جوانان این بخش را به عنوان یک بخش محرک در چرخه اقتصادی کشور تبدیل کرده است که در اولویت برنامه ریزان اقتصادی قرار می گیرد. با توجه به فرش فوق باید با توجه به اینکه مسکن اولویت برنامه های اقتصادی بوده است باید در این سالها شاهد کاهش قیمت مسکن و کاهش سهم 39 درصدی قیمت مسکن در سبد هزینه خانوار می بودیم ولی این اتفاق در اقتصاد ایران واقع نشده است وطی دههه های اخیر بخش مسکن در دوره های رکود ورونق تورمی و افزایش بی رویه قیمت ها و در نتیجه تبدیل تقاضای موثر به به تقاضای غیر موثر مواجه بوده استو تورم ناشی از افزایش شدید نقدینگی که سبب استفاده بیشتر از دلارهای نفتی ظهور می کند شاید در اقلام تجاری مصرفی و غیره به وسیله اهرمهای مختلفی مانند واردات قابل کنترل باشد ولی در کالاهای غیر منقول همچون زمین قابل کنترل نیست.
بازار مسکن مانند بسیاری از دیگر بازارهای تحت عوامل برونزا و دورنزا است که از جمله عوامل برونزای موثر بر این بازار در اقتصاد ایران رونق های دوره ای بازار نفت و تبعات بیماری هلندی است که به این بازار منتقل می شود و باعث افزایش قیمت مسکن می شود.
اهمیت بخش نقت در اقتصاد ایران به گونه ای است که رونق و روکود تولید ودرآمدهای ناشی از آن همواره در جهت های مثبت و منفیبر روند تحولات اقتصادی داشته می تواند اثرات زیانبایری نیز بر اقتصاد کشور داشته باشد.
بیماری هلندی که از تبعات رونق درامدهای نفتی ایجاد می شود آثار منفی خومد را بر بخش ساختمانی می گذارد که این اثرات را در سالهای گذشته به خوبی شاهد بوده ایم، تزریق پول نفت به بازار مسکن را با رشد تقاضا مواجه کرد افزایش قیمتی که البته دولت نمی تواند با واردات انرا جبران کند.
آنچه در باراز مسکن طی سالهای گذشته اتفاق افتاده است به خوبی نشان داد رونق های نفتی به سرعت در بازار مسکن ایجاد موج می کنند ودولت ها باید در این زمینه جلوی ورود دلارهای نفتی را به بازار می گرفت ولی این کار با تاخیر انجام شد و در نتیجه بازار مسکن با یک جهش شدید مواجه شد و بعد از ؟ان نیز که دولت تلاش کرد با سیاستهای سخت گیرانه بازار را مهار کند رکود را به بازار مسکن وارد کرد در حال حاضر بازار مسکن در دوران لرز بعد از تب هلندی را با پشت سر گذاشتن رونقی نفتی به سر می برد.
استادیار دانشگاه تهران
نظر شما