بدون مدیریت، بدون کیفیت

سمیه علیپور: حذف مخاطب به واسطه دلایل متعدد از سینما، معضلاتی نه فقط برای سینما بلکه برای تمامی بخش​های جامعه به همراه دارد. این حذف این روزها در حال اتفاق است و ریزش مخاطبان هنر هفتم در کشور به خوبی مشهود است. مخاطب کم به سینما می​رود و اغلب از دیدن فیلم​ها راضی نیست و فروش میلیاردی فیلم​ها هم به یک رویا تبدیل شده است. همه این​ها نشانگر وجود مشکلاتی در سینماست؛ مشکلاتی که این بار سینماگران آن را مورد بررسی قرار دادند.

تسلیمی: حذف همه مخاطبان
سیروس تسلیمی تهیه​کننده سینما، سه عامل شبکه​های ماهواره​ای، کیفیت پایین سینماها و کیفیت پایین فیلم​​ها را به عنوان دلایل کاهش مخاطبان سینما عنوان کرد.

او در این زمینه به خبرآنلاین گفت: «شبکه​های ماهواره​ای به خصوص فارسی1 و سایر شبکه​هایی که مجموعه​ها و فیلم​هایی به زبان فارسی پخش می​کنند، یکی از دلایل کاهش حضور تماشاگران در سالن سینما هستند. در چند سال اخیر تلاش شد سینما به سمت سینمای عامه​پسند مایل شود و نتیجه این است که مخاطب خوراک خود که کارهایی سطحی است در شبکه​های ماهواره​ای به دست می​آورد و دیگر دلیلی برای رفتن به سینما ندارد.»

او ادامه داد: «مخاطبان روشنفکر نیز پیش از رواج تولید فیلم​های سخیف از سینما دور شدند و به این ترتیب ما هر دو طیف مخاطب فرهیخته و عام را از دست داده​ایم و به این دلیل است که مخاطب سینما از 75 میلیون نفر به 13 میلیون نفر رسیده است.»

تسلیمی با اشاره به کیفیت پایین سالن​های سینما گفت: «به غیر از سالن​هایی که در چند سال اخیر توسط شهرداری ساخته شده، سایر سالن‌های سینما کیفیت چندانی ندارند. اکنون سینما آزادی حدود 30 درصد از مخاطبان سینما را در برمی​گیرد و این نشان‌دهنده علایق مخاطبان به حضور در سالنی استاندارد است. شهری همانند تهران باید 100 پردیس سینمایی داشته باشد.»

او با اشاره به کیفیت فیلم​های سینمایی گفت: «این تعریف موجود از سینمای پاستوریزه که نباید به هیچ موضوع حساس و ملتهب نزدیک شود سوژه‌های جدید و نو را از سینمای ایران دریغ کرده است. گاه سوژه برخی فیلم​ها گل می​کند و در ادامه همه به تکرار آن سوژه موفق روی می​آورند که در نهایت همه این​ها هم جذابیت خود را از دست می​دهند و مخاطبی برای دیدن آن​ها به سینما نمی​آید.»

تسلیمی تاکید کرد: «سینما نیازمند مدیر شجاعی است که بتواند دایره بسته سوژه​ها را بازتر کند و امکان تولید فیلم​های بهتری را به وجود آورد.»

حمید​نژاد: رقابت نابرابر فیلم​های ایرانی و خارجی
عزیز​الله حمید​نژاد کارگردان، رقابت نابرابر میان فیلم​های ایرانی و آثار خارجی را دلیل کم شدن تعداد مخاطبان سینمای ایران دانست.

او در این زمینه به خبرآنلاین، گفت: «دلایل متعددی موجب شده تا تعداد مخاطبان سینمای ایران کم شود و پایین بیاید اما در این میان رقابت نابرابر میان فیلم​های ایرانی و تولیدات خارجی که با هزینه بالایی تولید می​شوند و به راحتی در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرند موجب شده تا تماشاگران کمتر مایل شوند که به سالن سینما بیایند.»

ده​نمکی: دو اصل مخاطب​شناسی و زمان​شناسی
مسعود ده​نمکی کارگردان، تکرار سوژه​های فیلم​های سینمایی را به عنوان یکی از دلایل جدی کاهش مخاطبان برشمرد.

او در این زمینه به خبرآنلاین گفت:​ «کاهش مخاطبان دلایل زیادی دارد که یکی از آن​​ها کوتاه شدن فاصله عرضه فیلم در شبکه نمایش خانگی و اکران است. زمانی که با سرعت بالایی فیلم​ها به شبکه نمایش خانگی می​آیند دیگر تماشاگران رغبتی به دیدن فیلم در سینما نشان نمی​دهند. همین موجب شده تا سینما مخاطب طبقه متوسط رو به پایین را از دست بدهد.»

کارگردان «اخراجی​ها» ادامه داد:​ «مخاطب برای دیدن سوژه​های تکراری به سینما نمی​رود و واقعیت این است که اغلب فیلم​های سینمایی با سوژه‌هایی تکراری ساخته می​شوند. حتی اگر «اخراجی​ها» نیز به تکرار خود بیافتد، دیگر تماشاگر علاقه​ای به دیدن آن نشان نخواهد داد. این واقعیتی است که باید سینماگران ما آن را بپذیرند و رعایت کنند.»

ده​نمکی اظهار داشت: «هنرمندان و مدیران سینمایی باید در کنار هم ذائقه مخاطب را درک کرده و برای آنان فیلمسازی کنند. مخاطب​شناسی و زمان‌شناسی دو مسئله مهم هستند. فیلم باید حرف زمان خود را بزند. در مورد «به رنگ ارغوان»​ دیدیم که فیلمی با آن کیفیت به دلیل اینکه چهار سال دیر اکران شد،​ نتوانست مخاطب خود را به درستی جذب کند.»

سهیلی: این تله فیلم​های مخرب
سعید سهیلی رئیس شورای صنفی نمایش و کارگردان ساخت فیلم​های ضعیف در شبکه نمایش خانگی و تلویزیون را دلیل کم شدن تعداد مخاطبان عنوان کرد.

این کارگردان در گفت​و​گو با خبرآنلاین اظهار داشت: «ساخت تله‌فیلم، چه فیلم​هایی که از تلویزیون پخش می​شود و چه آثاری که وارد شبکه نمایش خانگی می​شوند، علت اصلی کاهش تماشاگران سینما است. این​ها بزرگترین ضربه را به سینمای ایران می​زند.»

او ادامه داد: «کیفیت پایین این فیلم​ها به خصوص در داستان، بازی​ها و کارگردانی موجب می​شود افراد تصور کنند این فضای غیرحرفه​ای در سینما نیز وجود دارد و به سینما نروند.»

سهیلی با تاکید براینکه کیفیت فیلم​های سینمایی امسال نسبت به سال​های قبل افت نکرده،​ گفت:​ «فیلم​های امسال نیز همانند سال​های قبل همان خوب و متوسط ضعیف است، و شاید کیفیت فیلم آخرین دلیلی باشد که موجب شود مخاطب به سالن سینما نرود.»

فرحبخش:نگاه خنثی مدیران
حسین فرحبخش تهیه​کننده و سینمادار کیفیت پایین فیلم​های سینمایی را یکی از مهمترین دلایل کاهش تماشاگران دانست.

او در این زمینه به خبرآنلاین گفت:​ «کیفیت پایین فیلم​های سینمایی موجب شده تماشاگران برای دیدن آثار به سینما نروند. در دوران وزارت محمدحسین صفارهرندی آنقدر کیفیت فیلم​ها پایین آمد و آثار بی​خاصیتی تولید شد که هنوز تاثیرات آن روی سینمای ما است. سینما کاملاً​ به سمت خنثی شدن پیش رفت و این خنثی بودن اصلاً به نفع سینمای ایران نبود.»

فرحبخش تاکید کرد تاثیرات منفی آن نوع نگاه به مرور می​تواند از سینمای ایران بیرون برود.

آشتیانی​پور: مظروف سینما خالی است
علی آشتیانی​پور تهیه​کننده سینما دو دلیل وجود شبکه​های ماهواره​ای و حاضر نبودن مدیریت شجاع در راس سینما را به عنوان دلایل کاهش تعداد مخاطبان سینمای ایران معرفی می​کند.

او در گفت​و گو با خبرآنلاین در این زمینه گفت: «فقدان مدیریتی که بتواند با قدرت و شجاعت تمامی امور مربوط به سینما را در دست بگیرد و تصمیماتی شجاعانه داشته باشد،​ سینمای ایران را دچار مشکل کرده است. سینما به مدیری قوی و مستقل نیاز دارد تا تمامی تزلزلی که در ابعاد مختلف سینما از جمله صدور پروانه ساخت و نمایش دیده می​شود، برطرف کند. اگر می​بینیم مدت​هاست سینمای ما با مشکل مخاطب و کاهش آن روبروست به این دلیل است که هیچ مدیریتی با جدیت وارد این عرصه نمی​شود تا با آسیب​شناسی درست مشکلات را بشناسد و برای رفع آن اقدام کند.»

تهیه​کننده فیلم سینمایی «بیداری رویاها» گفت: «وجود شبکه​های متعدد ماهواره​​ای یکی دیگر از دلایلی است که باعث می​شود تماشاگران راهی سالن​های سینما نشوند.»

او با نگاهی آسیب​شناسانه به مسئله کاهش تعداد تماشاگران سینما نگریست و گفت:​ «اینکه مخاطبان به جای دیدن فیلم در سینما پای تلویزیون می​نشینند و آثار عرضه شده توسط شبکه​های ماهواره​ای را نگاه می​کنند، به مظروف خالی سینمای ما باز می​گردد.»

آشتیانی​پور ادامه داد: «سخت​گیری به سینماگران برای تولید آثارشان و نبود فضای کار گسترده برای آنان از یک سو و نبود باور نسبت به سینماگران از سوی مدیران سینمایی همگی باعث می​شود تا با محتوای ضعیف سینما برای مخاطب روبرو شویم؛ حال آنکه مخاطب خلا آن را احساس می​کند. در نتیجه این برنامه​ریزی​های نادرست است که تماشاگر برای پر کردن این خلا سراغ کانال​های ماهواره​ای می رود.»

او با اشاره به اینکه میل و رغبت به سالن​سازی در میان فعالان بخش خصوصی وجود ندارد، گفت: «واضح است در مرحله اول باید تهیه​کنندگانی که در سینما سرمایه​گذاری می​کنند باید به ساخت سالن سینما راغب شوند و بخواهند برای نمایش آثار خود و رسیدن به سود بیشتر سالن سینمایی هم در اختیار داشته باشند. اما عملاً در کشور ما سالن​سازی در اختیار بخش دولتی است. چرا باید چنین باشد؟»

این تهیه​کننده پاسخ سوال خود را چنین بیان کرد: «وقتی تهیه​کنندگان می​بینند سرمایه​گذاری در سینما به سود بالایی نمی​رسد و استقبال از سینماها و فیلم​ها پایین است جرئت سرمایه​گذاری در این عرصه را از دست می​دهند. در این مدت آیا دولت 30 سالن ساخته؟ واقعاً چنین نیست زیرا همین سالن​های موجود هم چندان مورد توجه نیستند، اما اگر سرمایه​گذاری در سینما سود داشت، قطعاً شرایطی کاملاً متفاوت را شاهد بودیم. شرایط ما در سینما به جایی رسیده که هیچ عقل سالمی از فعالان بخش خصوصی نسبت به سالن​سازی رغبت نشان نمی​دهد.»

او ادامه داد: «در نتیجه این شرایط است که می​بنیم حتی بخش​های فرهنگی هم با یکدیگر درگیر می​شوند. ما می​گوییم تلویزیون مجموعه​های خود را پشت سر هم پخش نکند تا مردم به سینما بروند و اگر چنین شود مردم خوراک خود را در میان کانال​های ماهواره​ای می​یابند و همه این​ها موجب می‌شود تا سینما کم​رونق​تر از قبل شود.»

کارگردان فیلم سینمایی «نقاب» گفت: «من به عنوان یک تهیه​کننده تاکنون برای ساخت فیلم​هایی که به لفظ «سخیف» شناخته می​شوند اقدام نکرده​ام و علاقه​ای هم به این کارها ندارم، اما باید ببینیم همین مبارزه و جوسازی در مورد این فیلم​ها طی چند ماه اخیر چطور موجب شد این گروه هم از میان کارهای اکران شده خارج شوند تا گروهی از تماشاگران که اصلاً​ به دنبال دیدن این کارها هستند به سینما نروند.»

او ادامه داد: «این وظیفه سینماگران است که سلیقه مخاطب را ارتقا ببخشد، اما وقتی این کار را هم نمی​کنیم و از سوی دیگر حس منفی در مورد برخی فیلم​ها ایجاد می​کنیم به گونه​ای که وقتی برخی برای دیدن آن​ها به سینما می​روند احساس گناه می​کنند، باید بپذیریم که در نتیجه تعداد مخاطبان سینما افت کند و با کاهش تماشاگر روبرو شویم.»

آَشتیانی​پور گفت: «دو مسئله جدی نگرفتن هنرمندان از سوی مدیریت و نبود مدیر شجاع و عاشق در سینما در کنار سایر عواملی که به آن اشاره شد، موجب می​شود تا تعداد تماشاگران فیلم​های سینمایی و به طور کلی مخاطب سینما کاهش پیدا کند.»

براری: خشت کج سینما
اسماعیل براری کارگردان، نبود مدیریت کارشناسانه درست در راس سینما و سوژه​های تکراری فیلم​های سینمایی را به عنوان دلایل کاهش مخاطبان سینما عنوان کرد.

او با اشاره به اینکه کار کارشناسانه در مورد دلایل کاهش تعداد مخاطبان سینمای ایران خیلی کم اتفاق افتاده، گفت: «کارشناسان متعهدی که مسئله کاهش مخاطب را در سینمای ایران به درستی مورد بررسی قرار داده باشند، بسیار اندک است. مسئولان در خانه سینما، معاونت سینمایی و منتقدان افرادی هستند که می​توانند در این زمینه با نگاهی کارشناسانه آسیب​​شناسی انجام دهند، اما مسئله این است که این افراد مسئول می‌آیند و می​روند و هیچ​کس از آنان نمی​پرسد به چه دلیل کاری کارشناسانه در این زمینه انجام نداده​​اند.»

براری اظهار داشت: «سینما رفتن یک رفتار است. این رفتار در میان افراد جامعه ما جایگاه خود را از دست داده است. زمانی که ما کودک بودیم سینما آنقدر محل امنی بود که از مدرسه فرار می​کردیم و به سینما می​رفتیم. مادر من برای اولین بار بعد از انقلاب به سینما رفت و وقتی فیلم سینمایی «محمد رسول​الله» را در سینما دید سینما رفتن به عنوان یک رفتار برای او جا افتاد؛ زیرا فیلمی را در سینما دیده بود که زندگی پیامبر اسلام را مورد توجه قرار داده بود»

این کارگردان اظهار داشت: «ما سینما رفتن را به عنوان یک رفتار از مردم گرفته​ایم و کالبدی از آن باقی مانده که جذابیت چندانی ندارد. وقتی آن رفتار گرفته می​شود، کالبد ساختمان فرو می​ریزد.»

او دلایلی که موجب شد کالبد این ساختمان فرو بریزد را چنین برشمرد: «هر نوع رفتاری که سبب شود تماشاگر از حضور در سینما لذت نبرد، موجب قهر تماشاگر با سالن سینما می​شود. از رفتار بد یک نگهبان تا دیوار​های رنگ و رو رفته و در نهایت تا فیلم​هایی که تماشاگر را به خود جذب نمی​کند.»

براری آزاد نبودن سوژه فیلم​ها را به عنوان معضلی مهم نام برد که مخاطب را از سینما دور می​کند: «به دلیل آزاد نبودن سوژه فیلم​های سینمایی طیف روشنفکر و نیمه روشنفکر که علاقه​ای به دیدن رابطه یک دختر پسر و سرنوشت آنان  ندارند، از سینما دور شدند. سینمای ما رک​گویی و بیان حقیقت را از دست داده است. هیچ مچ​گیری در فیلم​ها اتفاق نمی​افتد و این سینمای بی​خاصیت نیز جذابیتی برای تماشاگر روشنفکر و شبه روشنفکر ندارد.»

او ادامه داد: «در نتیجه حذف این نگاه​هاست که الان سخیف​ترین نوع فیلسازی رواج یافته است و فیلم​ها اغلب مانند جویدن آدامس می​مانند. افراد تصور می​کنند که دارند فیلم می​بینند، اما به هیچ عنوان آن رفتار درست سینما رفتن اتفاق نمی​افتد. ما در خشت اول مشکل داریم.»

بابائیان: تولیدات مخرب شبکه نمایش خانگی
داریوش بابائیان تهیه​کننده سینما، شبکه نمایش خانگی و تولید فیلم​های ارزان قیمت را برای این رسانه مهمترین دلیل کم شدن تعداد تماشاگران سینما عنوان کرد.

او در این زمینه به خبرآنلاین گفت:​ «شبکه نمایش خانگی به دلیل وارد شدن به حوزه تولید و ارائه آثاری با سطح پایین موجب دلزدگی تماشاگران از سینما می​شود.»

او ادامه داد: «مخاطبان فیلم​های بیست سی میلیونی تولید شده برای شبکه نمایش خانگی را به همان قیمتی می​خرند که فیلمی مثل «درباره الی» را. بنابراین آنان بعد از دیدن یک فیلم با کیفیت پایین فکر می​کنند آنچه در سینماها نیز وجود دارد کارهایی با کیفیت پایین است و به این دلیل میل خود را برای رفتن به سینما از دست می​دهند.»

توکل​نیا: کیفیت پایین؛ دلیل خالی بودن سینما
حسن توکل​نیا تهیه​کننده سینما با انتقاد از کیفیت پایین فیلم​های سینمایی این آثار را دلیل حاضر نشدن تماشاگران در سالن سینما دانست.

او در این زمینه به خبرآنلاین، گفت: «پایین بودن کیفیت فیلم​های سینمایی و سوژه​های تکراری موجب می​شود تماشاگران علاقه​ای به دیدن فیلم​های سینمایی نداشته باشند. مخاطب همان اثری را در سالن سینما می​بیند که مشابه آن در تلویزیون پخش می​شود.»

او ادام داد: «وقتی مخاطب در سینما همان فیلمی را می​بیند که مشابه آن از تلویزیون پخش می​شود،​ ترجیح می​دهد از این تفریحی که هزینه​ای هم برای او دارد صرف​نظر کند و در خانه تلویزیون ببیند.»

این تهیه​کننده تاکید کرد به دلیل ساخت​و​سازهایی که در مورد سالن سینما طی دو سال اخیر انجام شده، بخش عمده​ای از مشکل نبود سالن سینمای مناسب برطرف شده است.»

توکل​نیا گفت: «کارگردنی، بازیگری و فیلمنامه​​های بد موجب می​شود تا تماشاگران از دیدن فیلم​های سینمایی دلزده شوند و سراغ این تفریح نروند و سینماگریز شوند.»