دیدار نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با رئیس‌جمهور آمریکا که با مقدمه‌چینی‌های رسانه‌ای به نقطه عطفی در تاریخ روابط آمریکا و اسرائیل تبدیل شده بود سرانجام برگزار شد تا در ملاقاتهای رسمی و محرمانه آنچه نتانیاهو و اوباما می‌خواستند مطرح شود. بخشی از مذاکرات این دو در حضور مشاوران امنیتی آنها و بخش دیگر به صورت دو نفره انجام شده است. پس از اتمام مذاکرات، کنفرانسی خبری با حضور اوباما و نتانیاهو برگزار شده و آنها در مورد محتوای مذاکرات توضیح دادند. با توجه به محرمانه بودن بخش عمده مذاکرات، رسانه‌ها بر اساس اظهارات آنها در کنفرانس خبری و گمانه‌زنی‌ها به تحلیل این دیدار و نتایج آن پرداخته‌اند.
پایگاه اینترنتی روزنامه صهیونیستی «جُرزلِم پست» متن کامل کنفرانس خبری باراک اوباما و نتانیاهو را منتشر کرده است. به گزارش این سایت در ابتدای این کنفرانس خبری، اوباما ضمن «تاریخی و عاطفی» خواندن پیوند‌های آمریکا و اسرائیل، در سخنان غلو آمیزی رژیم صهیونیستی را به عنوان «تنها دمکراسی ِ حقیقی در خاورمیانه» توصیف کرد که منبع الهام و تحسین ملت آمریکا است. اوباما ادامه داده «از آغاز گفته‌ام هنگامی که به خط مشی‌ها در مورد اسرائیل و خاورمیانه می‌رسیم، امنیت اسرائیل در درجه اول اهمیت قرار دارد، و من این مطلب را برای نخست‌وزیر نتانیاهو تکرار کردم».
برنامه هسته‌ای ایران
به گزارش جُرزلِم پست در ادامه اوباما می‌گوید «یکی از موضوعات مطرح شده در گفت و گو‌ها، نگرانی فزاینده در مورد فعالیت‌های ایران است که بالقوه می‌تواند به تسلیحات هسته‌ای ختم شود؛ موضوعی که نتانیاهو بسیار صریح نگرانی خود را نسبت به آن ابراز کرد، نگرانی‌ای که در میان هموطنان او در تمام طیف‌های سیاسی وجود دارد».
اوباما با تکرار مضامین مشابهی با پیام نوروزی‌اش گفت: «برای ایشان نظر دولتم را درباره ایران بیان کردم؛ ایران کشوری است با تاریخی شگفت‌انگیز و پتانسیلی استثنایی، ما خواهان آن هستیم که آنها عضو فعال جامعه بین‌المللی و در موقعیتی برای تأمین فرصت‌ها و رفاه برای ملتش باشند، اما راه دستیابی به این اهداف از طریق دنبال کردن تسلیحات هسته‌ای نیست».
اوباما در بخش دیگری از کنفرانس خبری می‌گوید «به نتانیاهو گفتم که دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای نه تنها تهدیدی برای اسرائیل و ایالات متحده است، بلکه شدیداً جامعه بین‌المللی را بی‌ثبات خواهد ساخت و ممکن است موجب رقابت تسلیحاتی هسته‌ای در خاورمیانه شود که فوق‌العاده برای همه از جمله ایران خطرناک است. ما در روندی وارد شده‌ایم که ایران را متقاعد کنیم که این به نفع شما نیست که تسلیحات هسته‌ای را دنبال کنید و اینکه باید مسیر خود را تغییر دهید. اما به نخست‌وزیر اطمینان دادم که ما گستره‌ای از گام‌ها، از جمله تحریم‌های بین‌المللی بسیار شدیدتر را حذف نکرده‌ایم، تا ایران متوجه جدیت ما شود».
ضرب‌الاجل یک ساله
از اوباما درباره مدت پیگیری سیاست تعامل با ایران سؤال می‌شود و اینکه آیا ضرب‌الاجلی برای این سیاست وجود دارد؟ اوباما پاسخ می‌دهد: «تصور می‌کنم درک این مطلب مهم است که ایران در میانه انتخاباتش قرار دارد. چنانکه همه شما که خبرنگار هستید و با این مسئله آشنایید، ایام انتخابات هیچ وقت بهترین زمان برای انجام امور نیست. انتخابات آنها [ایران] در ژوئن [خردادماه] به پایان می‌رسد و ما امیدواریم که در آن زمان روند ِ جدی تعامل فرارسد؛ نخست با گروه 1+5 و بعد از طریق مذاکرات مستقیم بیشتر میان ایالات متحده و ایران».
اوباما در ادامه می‌گوید «مایلم مجدداً بر گفته پیشین خودم تأکید کنم که: من معتقدم عدم تولید تسلیحات هسته‌ای توسط ایران، نه تنها به نفع جامعه بین‌المللی است؛ بلکه قویاً بر این باورم که عدم تولید تسلیحات هسته‌ای به نفع خود ِ ایران نیز هست، چرا که چنین امری می‌تواند منجر به رقابتی تسلیحاتی در خاورمیانه شده و به اشکال مختلف موجب بی‌ثباتی شود».
اوباما گفت «مهم است که بدون تنظیم ضرب‌الاجلی تصنعی، ما متوجه این واقعیت باشیم که قصد نداریم تا ابد مذاکره کنیم. قصد نداریم وضعیتی به‌وجود آوریم که در آن مذاکرات بدل به بهانه‌ای برای مسامحه شود در حالی که ایران برنامه هسته‌ای‌اش را ادامه دهد. پیش‌بینی من این است که ما می‌توانیم مذاکرات را به فاصله کوتاهی پس از انتخابات ایران آغاز کنیم».
رئیس‌جمهور آمریکا مقصود خود را از تعیین زمان‌بندی مشخص کرده و می‌گوید «ما باید تا آخر سال میلادی در مورد اینکه آیا آنها [ایرانی‌ها] در جهت درست حرکت می‌کنند و با حسن نیت در جهت حل اختلافات تلاش می‌کنند یا نه؛ به برداشت نسبتاً مفیدی دست پیدا کنیم، نه بدین معنا که تمام موضوعات تا آن موقع رفع شود، بلکه بدین معنا که ما احتمالاً قادر خواهیم بود تا بسنجیم و ارزیابی مجددی را تا آخر سال انجام دهیم».
اوباما در مورد دشواری‌های شیوه خود می‌گوید «ببینید، کمی بیش از صد روز است که در کاخ سفید هستیم؛ نزدیک به 4 ماه. ما اصلی را مطرح کرده‌ایم مبنی بر این که جایی که می‌توان موضوعات را از طریق مذاکرات و دیپلماسی حل کرد، باید چنین کنیم. ما انتظار نداریم و تصور نمی‌کنم هیچ کس در جامعه بین‌المللی یا خاورمیانه در این مورد متوقع باشد که بدگمانی و خصومتی 30 ساله میان ایران و ایالات متحده، در 4 ماه رفع شود».
ایران، خطر اصلی
نتانیاهو نیز در این کنفرانس خبری اوباما را «رهبر بزرگ ایالات متحده، رهبر بزرگ جهان و دوست بزرگ اسراییل» خواند. نتانیاهو مدعی شد که «هدف مشترک صلح است. همه در اسراییل، همچنین در ایالات متحده، خواهان صلح هستند».
نتانیاهو با اشاره به موضوع برنامه هسته‌ای ایران گفت «بدترین خطری که ما با آن مواجهیم ایران است که توان نظامی هسته‌ای خود را توسعه می‌دهد. ایران آشکارا خواهان نابودی ماست، ایران رژیم‌های عرب میانه‌رو در خاورمیانه را تهدید می‌کند. ایران منافع ایالات متحده در سراسر جهان را تهدید می‌کند». نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با تکرار ادعاهای خود گفت «اما اگر ایران به تسلیحات هسته‌ای دست یابد، می‌تواند چتری هسته‌ای برای تروریست‌ها ایجاد کند، یا [وضعیت] بدتر اینکه ممکن است تسلیحات هسته‌ای در اختیار آنها قرار دهد. و این امر ما را در خطری عظیم قرار خواهد داد . آقای اوباما شما را به خاطر تعهد قاطعانه‌تان نسبت به عدم توسعه توان نظامی هسته‌ای ایران و نیز این امر که تمامی گزینه‌ها را روی میز نگه داشته‌اید، تحسین می‌کنم».
موضوعات مورد گفت و گو
رویترز در گزارش خود از این ملاقات به نقل از اوباما نوشت که او «هیچ دلیلی نمی‌بیند که ضرب‌الاجلی تصنعی برای دیپلماسی با ایران تنظیم کند، اما ایالات متحده مایل است که تا انتهای سال شاهد پیشرفت در مذاکره با تهران باشد». این خبرگزاری به نقل از اوباما می‌نویسد که اگر ایران برنامه هسته‌ای‌اش را ادامه دهد - برنامه‌هایی که واشنگتن معتقد است که در جهت تولید تسلیحات اتمی است در حالی که تهران می‌گوید برای مقاصد صلح آمیز است - «گستره‌ای از اقدامات» از جمله تحریم، علیه ایران همچنان مطرح خواهد بود.
پایگاه اینترنتی «پالیتیکو» در گزارشی تحلیلی به موضوع «جدول زمانی» پرداخته است و این موضوع را مسئله‌ای همزاد با به قدرت رسیدن اوباما دانسته است، یعنی «ابتکار عمل دیپلماتیک او چه مدت ادامه پیدا خواهد کرد، پیش از آنکه او به سمت روش‌های تنبیهی‌تر تغییر جهت دهد». او در پاسخ می‌نویسد: «اوباما پس از ملاقات با نخست‌وزیر اسراییل این موضوع را مشخص کرد [یعنی] هنگامی که قول داد تا انتهای سال صبر کند پیش از آنکه تصمیم بگیرد که آیا استراتژی تعامل با تهران کارآمد است یا نه». پالیتیکو به نقل از اوباما می‌نویسد که مذاکرات واقعی با ایران احتمالا بلا فاصله کمی پس از انتخابات ریاست جمهوری خرداد ماه آغاز شود». پالیتیکو این زمان‌بندی را «کاملاً غیرمنتظره» ندانسته و می‌نویسد: «پیشتر نیز شایع بوده است که واشنگتن تمایل دارد که مدتی طولانی به ارزیابی اهداف ایران بپردازد». به نظر پالیتیکو شنیدن این مطلب به صورت مستقیم از اوباما یادآور «میزان تعهد او به آزمودن دیپلماسی» است.
پالیتیکو در ادامه می‌نویسد «اوباما علت این امر را مخفی نمی‌کند. او خود می‌گوید که عدم تعامل با ایران، جواب نداده است. و اگر تلاش‌های ایالات متحده برای تماس با ایران ناکام بماند، موقعیت مستحکم‌تری برای کسب پشتیبانی از سوی متحدان اروپایی برای تحریم‌های شدیدتر بوجود خواهد آمد تا تهران بلندپروازی‌های هسته‌ای‌اش را ترک کند. اوباما همچنین تعامل را به عنوان راهی برای مشخص کردن ریاست جمهوریش تلقی می‌کند». به ادعای نویسنده پالیتیکو نه تلاش لابی صهیونیستی در کنگره برای وضع تحریم بر تأمین‌کنندگان بنزین ایران و نه حتی حضور نتانیاهو در کاخ سفید، باعث نشد او عجله به خرج دهد؛ «او مشخص ساخت که پایان سال نیز ضرب‌الاجلی متصلب برای دستیابی به تعامل با تهران نیست، بلکه صرفاً در آن زمان ایالات متحده ارزیابی خواهد کرد که آیا مصالحه امکان‌پذیر است یا نه».
پایگاه اینترنتی «نیویورک تایمز» اوباما و نتانیاهو را رهبرانی با شیوه‌ها و نگرش‌های سیاسی متفاوت توصیف کرد و در مورد دیدار آنها نوشت «این ملاقات بویژه در مورد ایران، در زمانی حساس در روابط میان دو کشور رخ می‌دهد».
خبرگزاری فرانسه هم درمورد این دیدار نوشت «سایه برنامه هسته‌ای ایران بر مذاکرات سنگینی می‌کرد».
هاآرتص با اشاره به طولانی‌تر شدن زمان ملاقات نسبت به برنامه از پیش تعیین شده، نوشت «هنوز معلوم نیست که چرا این دیدار طولانی شد، اما حدس‌هایی مطرح شده که شاید عدم توافق میان اوباما و نتانیاهو موجب این امر شده است». همچنین این روزنامه به نقل از مشاور نتانیاهو مدعی شد «مصاحبه یکشنبه اوباما با نیوزویک که در آن رئیس‌جمهور آمریکا گفت که او در مورد ایران « ساده‌لوح « نیست و هیچ گزینه‌ای را از روی میز برنداشته» به نتانیاهو روحیه داد.
نظر شما