این روزها برخی از کشورهای صادرکننده نفت به دنبال آنند تا جایگاه خود را به عنوان دارنده دومین ذخایر نفتی اوپک ارتقاء دهند.جایگاهی که سال هاست در اختیار ایران قرار گرفته و این روزها به دلایلی مختلف از دست دولتمردان ایرانی خارج شده است.
این جایگاه اگرچه جایگاهی جدی به نظر نمی رسد چرا که تاثیرگذاری در اوپک در اختیار کسانی است که از تولید بیشتری نسبت به دیگر اعضا برخوردارند اما در بلند مدت می تواند از قدرت ایران در این سازمان و بالطبع آن در منطقه بکاهد.قدرتی که بنابر چشم انداز بیست ساله قرار است چنان افزایش یابد که در سال 1404 ایران را به قدرت اول اقتصادی منطقه بدل کند.بنابراین نزول جایگاه ایران در اوپک می تواند از این منظر تهدیدی جدی محسوب شود .اما متاسفانه با وجود تلاش ونزوئلا و عراق برای کسب این جایگاه بعضا دیده می شود که مسوولان از این اتفاق به سادگی یاد می کنند و به راحتی از ان می گذرند در حالیکه برای حفظ این جایگاه و ارتقای قدرت ایران هنوز هم دیر نشده است.اگرچه ونزوئلا تهدیدی جدی محسوب نمی شود چرا که در حال حاضر افزایش ذخایر این کشور بر مبنای نفت های غیر مرسوم اعلام شده اما عراق می تواند در صورت غفلت مسوولان نفتی کشور به تهدیدی جدی برای ایران بدل شود.اما شرایط فعلی نیز یک فرصتی بزرگ برای ایران است چرا که فرصت های فعلی در عراق می تواند ایران را به قدرت اول منطقه بدل کند فرصتی که پیش از این نیز به آن اشاره کرده ایم اما متاسفانه عملکرد چند ماه اخیر مسوولان نفتی نشان می دهد که به این پیشنهادها چندان اهمیت داده نشده است.
براین اساس با وجود آنکه عراق در تلاش است تا ظرفیت تولید خود را افزایش دهد اما با محدودیت خطوط لوله برای انتقال و صادرات نفت مواجه است.
عراق در حال حاضر تنها می تواند از منطقه جنوب خود (امل القصر) و از خط لوله عراق -ترکیه که از طریق آن نفت کرکوک را صادر می کند،برای صادرات نفت خود استفاده کند.در این شرایط ایران می تواند با یک استراتژی مشخص بحث ترانزیت نفت این کشور را برعهده بگیرد که چه از نظر سیاسی و چه از نظر اقتصادی منافع بلند مدتی را برای کشور به همراه خواهدداشت.
ضمن آنکه نباید فراموش کرد که شرایط فعلی بهترین فرصت برای ایران است تا شاید از این طریق بتواند سرمایه های خارجی خود را افزایش دهد.در حال حاضر کردستان یکی از امن ترین نقاط عراق برای سرمایه گذاری محسوب می شود که ایران می تواند چه از طریق سوآپ نفت این منطقه و چه از لحاظ سرمایه گذاری در آن مشغول به فعالیت شود.
در این بین یک استراتژی مشخص از سوی ایران می تواند بار کمبود منابع مالی برای سرمایه گذاری در کشور عراق را نیز مرتفع کند.چرا که مقامات عراقی همچنان موظفند غرامت جنگ تحمیلی را (1000 میلیارد دلار) به ایران پرداخت کنند مساله ای که این روزها به دلیل غفلت وزارت امور خارجه ایران بایکوت مانده است.در حالیکه ایران می تواند با تقاضای دریافت این غرامت در میدان های نفتی این کشور سرمایه گذاری کند و تاثیرگذاری خود در منطقه را افزایش دهد.
براساس این راه حل ایران می تواند به قطب انرژی منطقه بدل شود و جایگاه ویژه ای را پیداکند.در شرایط فعلی متاسفانه مسایل سیاسی و اقتصادی منطقه چنان به هم گره خورده است که مسوولان ایرانی نیز از مسایل اقتصادی غافل شده اند و بیشتر تمرکز خود را برروی مسایل سیاسی معطوف کرده اند در حالیکه تنها با دریافت غرامت جنگ تحمیلی از عراق البته در قالب سرمایه گذاری در میادین نفتی این کشور بالاخص در منطقه کردستان می توان تهدید پیش گرفتن عراق از ایران را به یک فرصت تبدیل کرد.فرصتی که شاید در 5 سال آینده برای کشور به یک تهدید جدی تبدیل شود.در این بین شاید علت این نوع نگرش که وجود عراق و برنامه های نفتی ان برای کشور تهدید است را بتوان در نبود سیاست های مشخص نفتی در کشورجستجو کرد.چرا که در شرایط فعلی در تمام بخش های نفتی کشور به شدت نبود برنامه های بلند مدت و کوتاه مدت محسوس است و اگر بخواهیم از کشورهای دیگر منطقه عقب نیفتیم و جایگاه خود را به عنوان دومین دارنده ذخایر نفتی اوپک حفظ کنیم و به قدرت اول منطقه بدل شویم باید به دنبال برنامه ای مشخص برای آینده نفتی کشور باشیم.تا شاید بتوان از این طریق به رویای بدل شدن به قطب اول انرژی منطقه دست یافت.
نظر شما