روایت سرنوشتی دیگر برای صنعت نفت و گاز

گسترش تحریم های اقتصادی آثاردوگانه ای بر روی اقتصاد ایران داشته است،فارغ از آثار و تبعات محدود کننده ای که نیازی به طرح دوباره آن نیست،در این دوران، نتایجی در صنعت به دست آمد که می توان فهرست بلند بالایی ازآنها را برشمرد. تشدید تحریم ها بر صنعت نفت ایران، زمینه حمایت دولت از سازندگان و تولید کنندگان صنعت نفت را فراهم ساخت و جایگاه محصولات ایرانی، در توسعه صنعت افزایش یافت. تحریم های نفتی زمینه ساز ورود محصولات و دانش فنی ایرانی به بازاری شد که تا پیش از آن، تمامی ارکان سخت افزاری و نرم افزاری آن، غالبا در اختیار شرکت های نفتی بین المللی بود.عارضه قدیمی اعتماد به «برند های خارجی»، آن گونه در صنعت نفت گسترش داشت که درخیلی از سالهای برقراری تحریم ،سرعت اجرای طرح بزرگ به دلیل نبود قطعات یا دانش فنی به شدت کاهش می یافت،اما به پیمانکار و سازندگان تجهیزات صنعت،نه اعتماد می شد ونه سفارشی داده می شد تا دانش فنی شرکت های ایرانی بکار گرفته شود ودر وندور لیست پروژه ها، شرکت های ایرانی جایگاهی نداشتند.
دلیل این بی اعتمادی، صرفا کم توجهی سیاستگذاران صنعتی نبود، بلکه سازندگان صنعت نفت هم باید مشارکت بیشتری در نمایش توانمندی ها و پتانسیل های صنعتی خود داشته باشند و دیدگاه هایشان را از طریق تشکل ها به سیاستگذاران برسانند.حال ظاهرا این بسترفراهم شده است.
تشدید تحریم و افزایش محدودیت های عرضه و همچنین انتظار مسئولان ارشد کشور و سیاستگذاران، از تحرک بیشتر مسئولان صنعت نفت،گاز،پالایش و پتروشیمی باعث شد تا نگاه ها به سوی توانمندی های سازندگان تجهیزات صنعت نفت معطوف شود و دامنه همکاری میان دولت و صنعت نفت با بخش خصوصی تقویت شود،به گونه ای که این مساله، محور راهبردی را برای توسعه ظرفیت مهندسان مشاور، پیمانکاران و سازندگان صنعت نفت و گاز کشور به همراه داشته باشد و با بومی‌سازی و بکارگیری الگوهای موفق ساختاری و سیستمی (خارجی)، زمینه افزایش تحرک و کارآیى بخش خصوصی به ویژه در بخش ساخت تجهیزات نفتی فراهم شود. دراین مسیر، بنا به تایید مدیرعامل شرکت ملی نفت، با شناسایی و حمایت از تولید کنندگان توانمند داخلی و بومی سازی، حدود ١٧٠ قلم کالا و تجهیزات سنگین، نیمه سنگین و سبک به صنعت نفت کشور در عرصه رقابت جهانی اعتبار بخشیده اند.
این رویداد مهم نتیجه باور و اعتماد وزارت نفت به توانمندی های موجود در میان سازندگان تجهیزات نفتی در بومی سازی قطعات، انتقال و نهادینه کردن فناوری های مورد نیاز و کاهش وابستگی به تجهیزات و تکنولوژی های خارجی است. بخش خصوصی کشور آمادگی دارد که با باور و اعتماد بزرگ وزارت نفت ، چهار شرکت اصلی و سایر سازمان های کارفرمایی، مسئولیت اجرای یک فاز پارس جنوبی را - به جای اینکه کشور اسیر خلف وعده ها، بی مسئولیتی ها و پای بندی به بی تعهدی شرکت های خارجی باشد از نقطه ابتدایی پروژه تا مرحله بهره برداری به عهده بگیرد. این تعهد عملی، با بکارگیری تکنیک‌های مهندسی کیفیت، مهندسی ارزش، مهندسی مجدد، صورت گرفته و می تواند با تضمین و اطمینان از ارزیابی و ارتقای سطح کیفی اجرای پروژه انجام شود. شاید اگر پیش از این، پروژه های گازی با مهلت 35 ماهه به بخش خصوصی واگذار می شد، محصول این پروژه اکنون به بازارهای مصرف داخلی وخارجی رسیده بود.
سیاستگذاران حوزه نفت، نتیجه اعتماد عملی و باور قلبی به توانمندی های سازندگان نفتی را بیشتر مشاهده خواهند کرد. بخش خصوصی توان این را دارد که بازوی توانمند دولت در دستیابی به جایگاه اول فناوری نفت وگاز در منطقه باشد. محدودیت های موجود در بخش اکتشاف،استخراج وبهره برداری را عقب براند. ظرفیت های پالایشی را به منظور ارزش افزوده بیشتر ازمنابع هیدروکربوری افزایش و تولید مواد و کالاهای پتروشیمیایی را توسعه دهد، فقط باید کمی بیشتر به توانمندی آنها اعتماد شود.

*رئیس هیات مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت

/31221