مقایسه ایران و ژاپن از نظر سریع‌القلم، آل احمد و ملک‌الشعرای بهار

اراده ملی و عزم اجتماعی گسترده و عمیق ژاپنی ها برای اصلاحات، نوسازی و توسعه کشورشان، همچون الگویی بسیار شایسته، مطلوب یا آرمانی برای بسیاری کشورها جلوه کرده است که ایران نیز یکی از این کشورها به شمار می آید

به گزارش خبرآنلاین، کتاب «منتخبی از ژاپنیات ایرانیان در عصر تجدد» به قلم کامیار عابدی از مجموعه «تمدن و فرهنگ» در 236 صفحه و بهای 9 هزار تومان از سوی جهان کتاب به تازگی منتشر شده است. در این کتاب مطالب حدود 150 متفکر و روشنفکر ایرانی درباره ژاپن گردآوری شده است.

کامیار عابدی، نویسنده و پژوهشگر ادبیات معاصر ایران، چند سالی است که در ژاپن به تدریس و تحقیق اشتغال دارد. او در این کتاب آرای بیش از یک صد نفر از ایرانیان از گروه ها و گرایش های متنوع و مختلف فکری و اجتماعی را در روایتی پژوهشی گردآوری، تلخیص و تنظیم کرده است.

در پشت جلد کتاب می‌خوانیم: «اراده ملی و عزم اجتماعی گسترده و عمیق ژاپنی ها برای اصلاحات، نوسازی و توسعه کشورشان، همچون الگویی بسیار شایسته، مطلوب یا آرمانی برای بسیاری کشورها جلوه کرده است که ایران نیز یکی از این کشورها به شمار می آید. در این کتاب، توصیف ها، تلویح ها، تحلیل ها و تلمیح های مرتبط با ژاپن به قلم بیش از 100  پژوهشگر و متفکر ایرانی (با گرایش‌های مختلف فکری و اجتماعی) از سده نوزدهم تا اول سده بیست و یکم میلادی، در روایتی پژوهشی گردآوری و تلخیص و تنظیم شده است. علاوه بر این، مولف در دو مقدمه تفصیلی به شناخت و تحلیل بازتاب های ایرانی نسبت به ژاپن و همچنین ثبت بخشی از مشاهدات خود در این کشور پرداخته است.»

همچنین در مقدمه ناشر توضیح داده شده است: مقصود از «ایرانیان» تمامی افرادی است که شناسنامه ایرانی داشته اند یا دارند اعم از شاه، رییس جمهوری، نخست وزیر، دولتمرد، روزنامه نگار، شاعر، نویسنده، پژوهشگر، تکاپوگر، قلم زن و حتی افرادی که روزی روزگاری در این زمینه به تفنن قلمی زده اند.»

در ادامه بخش‌هایی از این کتاب را با هم مرور می‌کنیم:

نشریه اختر، نشریه تجدد خواه که از دوره ناصری در استانبول نشر می‌یافت، با برشمردن پیشرفت‌های ژاپن:«ما باید در آتش غفلت خود بسوزیم و بسازیم. چرا که ژاپنی‌ها به اقتصای بصیرت در هر کار با فرنگیان بنای رقابت گذاشته؛ همت به آبادی مملکت و استحصال اسباب ترقیات عصر حالیه گماشته‌اند. در روزنامه اختر، به موضوع آموزش و پرورش و نیز مطبوعات در روند تجدد ژاپن اشاره های زیاد شده و ژاپنی‌ها «انگلیسی‌های آسیا» نامیده شده‌اند.

محمد تقی بهار(ملک الشعرا) در سال 1285، نومیدی خود را از ترقی ایران در مقایسه با ژاپن چنین بیان کرده است:

ما و ژاپن همسفر بودیم اندر آسیا
او سوی مقصد شد و در نیمه ره ماندیم ما 

*

جلال آل احمد نیز در آغاز دهه 1340 با لحنی کوبنده در مقایسه ایران و ژاپن می گوید: «ما حتى عرضه این را نداشتیم که هم چو ژاپون باشیم که از صد سال پیش به شناختن ماشین همت بست. و چون در ماشین زدگى با غرب دعوى رقابت کرد و تزارها را کوبید (در 1905) و امریکا را (در 1941) - و پیش از آن نیز بازارشان را از دست شان گرفت - عاقبت با بمب اتم کوبیدندش که بداند از پس خربزه خوردن، چه لرزى هست.»

*

محمود سریع القلم نیز در این کتاب صفحاتی به خود اختصاص داده که گزیده ای از آن را در ادامه می‌خوانید: 

-موضوع مخاطره آمیزی که در کشور ما دیده می‌شود، حجیم شدن غیر عادی دولت است. زمانی ایران ژاپن خاورمیانه می‌شود و یا طبق خواسته سند چشم انداز، جایگاه اول منطقه ای پیدا می‌کند که جامعه ایرانی رشد کند نه آنکه دولت، روز به روز حجیم تر شود.

- طی صدوسه سال گذشته، در آمد نفت ایران، حدود هزار میلیارد دلار بوده در حالی که فقط طی ده سال اخیر، مردم ژاپن، سالانه به طور میانگین 5 هزار میلیارد دلار تولید کرده‌اند...

- کشور ژاپن سابقه استبدادی دارد. اما توانست تقریبا همزمان با ایران اقتدارگرایی و استبداد به یک سیستم غیر فردی و قاعده محور حرکت کند...چرا ایرانی‌ها ظرفیت ساختن سیستم را ندارند و چرا اقتدارگرایی در ایران بازتولید می‌شود؟ رمز تداوم اقتدارگرایی در ایران، بنیان‌های ضعیف ایرانیان در کار گروهی و تشکل و چانه زنی است.

- نکته دیگر اصل اجماع سازی میان طیف  صاحبان و مدعیان قدرت در ژاپن است. به عبارت دیگر مجموعه نخبگان باید یکدست و همزمان نسبت به تغییر، ماهیت تغییر و جهت گیری و روش‌های تغییر به اجماع برسند. این اتفاق در ژاپن افتاد و آنها توانستند تحولات صنعتی اروپا و شمال آمریکا را اقتباس کنند. اما این اجماع هیچگاه در ایران رخ نداد.»

 

بنابراین گزارش، ناصرالدین شاه قاجار، حاج سیاح محلاتی، طالب اُف تبریزی، قهرمان میرزا سالور، زین العابدین مراغه ای، علی اصغرخان اتابک، مهدی قلی خان هدایت، محمدعلی فروغی، عبدالله مستوفی، محمدعلی شاه قاجار، ادیب الممالک فراهانی، ناظم الاسلام کرمانی، نصرالله تقوی، محمدتقی بهار، علی اکبر دهخدا، رضاشاه پهلوی، محمد حجازی، احمد کسروی، غلامعلی رعدی آذرخشی، مهدی ملک زاده، عیسی صدیق اعلم، محمدرضاشاه پهلوی، محمود افشار یزدی، ایرج افشار، سهراب سپهری و جلال آل احمد نام برخی از این افراد است.  باقر مومنی، فریدون آدمیت، داریوش آشوری، محمداسماعیل رضوانی، مهدی حمیدی شیرازی، ژاله اصفهانی، علی شریعتی مزینانی، محمدعلی اسلامی ندوشن، داریوش شایگان، عبدالهادی حائری، رضا داوری اردکانی، هاشم رجب زاده، سیاوش کسرایی، احسان طبری، سید محمد محیط طباطبایی، چنگیز پهلوان، مهدی اخوان ثالث، نصرت رحمانی، رحیم رییس نیا، جمشید بهنام، سهراب یزدانی، محمدرضا شفیعی کدکنی، رسول جعفریان، داریوش همایون، سیمین بهبهانی، عبدالحسین آذرنگ و عباس کیارستمی بخش دیگری از 150 نفری هستند که مطالبی درباره ژاپن از دوره قاجار تا کنون نوشته اند.

 

این کتاب با قیمت 11هزار تومان از سوی جهان کتاب وارد بازار نشر شده است.
6060

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 316095

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
6 + 10 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 3
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام و قابل انتقال به غیر RS ۱۲:۵۴ - ۱۳۹۲/۰۷/۱۵
    1 0
    استعمار در ابتدا و نفت در ادامه موانع اصلی حرکت جامعه در راه ژاپن شدن بودند! البته ورای این دلایل عدم آگاهی مردم در دوره های تاریخی مختلف هم نقش بارزی در این مسئله داشته است! ناصر الملک همدانی دانشمند معروف دوره قاجاریه که نایب السلطنه احمد شاه بود. در بحبوحه جنبش مشروطه یکی از مخالفین جدی اعطای مشروطیت و در واقع از محدود روشن فکران مخالف آن به شمار میرفت و دلیل عمده مخالفتش هم آماده نبودن شرایط اکثریت بی سواد و ناآگاه و دین زده جامعه برای پذیرش مشروطیت از نگاه وی بود. و تلویحا میگفت تا موقعی که مردم به حق خود در داشتن مشروطیت قائل نباشد اعطای ان ارزشی ندارد و در یکی از نامه هایش دلیل موفقیت و توسعه شریع ژاپن مشروطه شده را فراهم بدون زمینه های مشروطیت در آن کشور به سبب رشد اموزش.......
  • بی نام و قابل انتقال به غیر RS ۱۳:۰۹ - ۱۳۹۲/۰۷/۱۵
    1 0
    بلکه کاملا واقع بینانه و دور اندیشانه بوده است و وی به درستی مشکل اصلی بر سر راه توسعه ایران را شناخته و پی برده بود که جامعه به توسعه پایدار خواهد رسید و قدرت پیدا خواهد کرد که جلوی مطامع استعمار و سو استفاده مستدین داخلی از نعمت نفت برای بسط و تحکیم قدرت خود را بگیرد که اکثریت اهالی آن جامعه از عوامی گری خارچ شده و با سواد و اگاه به حقوق اساسی خود بشوند.
  • بی نام RS ۱۶:۳۹ - ۱۳۹۲/۰۷/۱۵
    1 0
    2به سبب رشد آموزش همگانی و ارتقاع سطح سواد و افزایش اگاهی مردم و واقف شدن به حقوق سیاسی خود بوده است.ولی در ایرانی که از عمر نهضت عمومی شدن معارف جدیدش کمتر از ده سال میگذشت( از دوران صدارت علیخان امین الدوله) و هنوز اکثریت مردم به به مکتب خانه های قدیمی اقبال نشان میدادند اعطای مشروطیت جز افزودن به نابسامانیها در مملکت اثری نخواهد داشت.هرچند که این عقیده در آن زمان با مخالفت شدید روشن فکران رو به رو گردید و مشروطیت برقرار شد و خود ناصر الملک هم چند دوره به عنوان وزیر و رییس الوزرا مشروطه انتخاب گردید اما حوادث بعد از مشروطیت چه وقایع دوران استبداد ضغیر و چه وقایع بعد از جنگ جهانی اول و کودتای سوم حوت که موجب بازگشت تدریجی استبداد شد ثابت کرد که عقاید نه محافظه کارانه و بدبینانه بلکه..