خلیل الخوری: سفر پر سر و صدای محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری ایران به پایان رسید. سفری که قبل از آن با دشنام 14 مارسی‌ها آغاز شد، در خلال آن به طور ناگهانی بدون آن که کسی چیزی بفهد به احترام و خوشامدگویی به احمدی نژاد تبدیل شد و همه ناسزاها فراموش شد و پس از آن هم عده بسیاری سکوت کردند و عده‌ای نیز انتقاد که البته انتقادشان دست کمی از دشنام نداشت. البته این همیشه شیوه سیاستمداران لبنانی بوده است. از زمان‌های خیلی دور تا حالا همیشه اول به هم فحش می‌دهند بعد به طور ناگهانی و بدون این که برای کسی دلیلی بیاورند موضعشان را عوض می‌کنند و هر چه ناسزا به هم داده اند را فراموش کرده و پس از آن که فضا آرام شد اگر مصلحت بود دوباره فحش می‌دهند یا سکوت می‌کنند بدون این که خود را موظف بدانند که باید به کسی پاسخ دهند یا دلیلی برای این دمدمی مزاجی خود و تغییر مواضع آنی‌شان بیاورند.
پناه بر خدا، در روزگار غریبی به سر می‌بریم. یک روز شیطان رجیم می‌شویم، یک روز روح القدس در ما حلول می‌کند و مقدس می‌شویم و ناگهان صحبت‌های آتشینمان به گل و بلبل تبدیل می‌شود. جالب است این حالت در مناسبات خارجی ما نیز تاثیر گذاشته است. سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران یکی از همین موارد است. آن چنان در فرودگاه بیروت و کاخ بعبدا از رئیس جمهوری ایران استقبال کردند انگار نه انگار که قبل از آن که احمدی نژاد پایش به بیروت برسد به او دشنام و ناسزا می‌دادند و حملات آتشین کلامی علیه او سر می‌دادند و حتی گاه از دایره ادب و نزاکت خارج می‌شدند.
آیا این رفتار عادی است؟ آیا جای تعجب ندارد و پرسش‌های بسیار به وجود نمی‌آورد؟ آیا نشان از بی‌ادبی و لاابالی‌گری ما ندارد؟ آیا واقعا این گونه رفتارها تعریف شده در پروتکل‌ها است؟ آیا این بدان معنا نیست که ما این قدر در بحران‌ها و مشکلاتمان غرق شده‌ایم که نمی‌دانیم چگونه رفتار کنیم و یک روز تند می‌شویم روز دیگر آرام تا شاید خودمان را از این منجلابی که خود را گرفتار کرده‌ایم نجات دهیم؟
بحران‌ها در اطراف ما بسیار است و هر روز هم بیشتر و بیشر می‌شود و ما هم روز به روز بیشتر در آنها غرق می‌شویم. نه می‌دانیم به کجا برویم و نه می‌دانیم این بحران کی پایان می‌یابد؟ ملت هم به ناچار از تصمیم اشتباه دولتمردان ما به این تنگنا و منجلاب کشیده می‌شوند.
درباره سفر رئیس جمهوری ایران شخصا ترجیح می‌دهم بگویم که این سفر برای لبنان آرامش‌بخش بود. اما ای کاش بتوانیم بگوییم این آرامش این قدر قدرت دارد که فضای بیشتری را آرام کند. بحران‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی لبنان به خصوص در سایه رابطه داخل با خارج به اندازه‌ای گسترده است که به این آرامش طولانی مدت و فراگیر نیاز دارد.
ما راحت از آرامش دم می‌زنیم ولی این را هم می‌دانیم که استمرار این آرامش سختی‌های بسیاری دارد. ولی با این حال شکی ندارم که بگویم مذاکرات احمدی نژاد با سعد حریری، نخست‌وزیر و دبیرکل حزب الله و نبیه بری رئیس پارلمان که مفاد آن اعلام نشد و سری باقی ماند، نتایج فوری حداقل بر سر دادگاه بین المللی ترور رفیق حریری در بر داشت. اخبار 10 روز گذشته حاکی از آن است که دست‌هایی تلاش داشت که سفر احمدی نژاد را به سخره بگیرد و فضای دردآور لبنان را پس از سفر او متشنج کند و نگذارد که سفری که به آرامی برگزار شد و دستاوردهای خوبی داشت، مثبت باقی بماند، خوشبختانه این تلاش‌ها ناکام مانده است.
به خصوص این که احمدی نژاد پیشنهادهای جدیدی را برای کاهش تنش موجود در فضای لبنان بر سر شاهدان الزور و دادگاه ترور رفیق حریری ارائه داد که به گفته منابع نزدیک این پیشنهادها هنوز بر روی میز است و سیاستمداران و دولتمردان لبنانی بر سر آن بحث و مذاکره می‌کنند.
بر خلاف آن چه گفته می‌شد، سفر احمدی نژاد به لبنان برای سعد حریری به هیچ وجه ناگهانی نبوده است. حتی بر خلاف آن چه عده‌ای گفتند سفر حریری به مصر هم‌زمان با آمدن احمدی نژاد به لبنان در راستای تماس‌هایی بود که احمدی‌نژاد قبل از آمدنش به لبنان با پادشاهان اردن و عربستان برقرار کرد. اطلاعات ما نشان می‌دهد که رئیس جمهوری ایران با دو رهبر عربی طرح مشترکی را مطرح کرده که هدف از آن همکاری کشورهای عربی برای کاستن از تنش‌ها جاری در لبنان است. حتی سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان نیز با همین هدف به قاهره رفت و با مقامات مصری به مذاکره پرداخت. در آن سفر وی طرح احمدی نژاد را مورد بررسی قرار داد. تماس‌های طرف‌های ایرانی، سوری، لبنانی، عربستانی و مصری تا همین الآن ادامه دارد و همه منتظرند که این تماس‌ها به اتفاقات جدیدی در منطقه و به خصوص لبنان ختم شود.
جدای از این که این اخبار تا چه اندازه صحت دارد، همه در این فضای خفه‌کننده منتظرند که ببینند نظر نهایی دادگاه بین‌المللی ترور رفیق حریری و رای دادگاه داخلی لبنان چه خواهد بود؟ از یک طرف جریان‌های داخلی متمایل به دولت لبنان خواستار ادامه کار دادگاه و اعلام صریح رای آن هستند و معتقدند باید بر اساس دستور سازمان ملل این رای صادر شود و از سوی دیگر گروه‌های داخلی دیگر آن را توطئه‌ای امریکایی - اسرائیلی برای تضعیف حزب الله و هم‌پیمانانش می‌دانند.
از این زاویه آرامشی که احمدی نژاد برقرار کرد، کوتاه بود. چرا که بلافاصله پس از بازگشتش به ایران فضای سیاسی لبنان مجددا وارد تنش شد. به خصوص که عده‌ای از جریان‌های متمایل به جریان 14 مارس از سخنرانی او در ضاحیه جنوبی (پس از آن که لبنان را ترک کرد!)، انتقاد کردند که امین جمیل یکی از آنها بود.
صرف نظر از مواضع گروه‌های سیاسی بازگشت فضای التهاب به فضای سیاسی لبنان نگران‌کننده است. اگر چه همه تلاش می‌کنند که فضا را آرام نگه دارند ولی اگر از کنترل خارج شود کشور را به دوست و دشمن تقسیم خواهد کرد. به اعتقاد من روزهای آینده روزهای حساسی خواهد بود یا آرامش مطلق برقرار خواهد شد یا کشور راهی با نتایج پیش‌بینی نشده پیش خواهد گرفت.
دکتر خلیل الخوری، روزنامه‌نگار مشهور و مدیر تحریریه روزنامه البلاد و مشاور سابق معاون نخست‌وزیر لبنان است
نظر شما