تولید دانشنامه با چسب و قیچی

جامعه ایران یکی ازجوان ترین کشورهای جهان است که می​تواند مخاطب گسترده​ای هم در بحث کتاب و کتابخوانی داشته​باشد.فرهنگ رسمی ما ایرانی​ها مدرسه و کتاب مداراست ودرچنین فضایی هرگز کودکان و نوجوانان به سمت کتاب​های شعر و رمان که جنبه غیردرسی پیدا می​کنند، سوق داده نمی​شوند وهمین موضوع موجب می شود تا دانشنامه​ها ودایره المعارف​ها ازسوی مدرسه و خانواده حمایت شوند.

به همین دلیل دانشنامه​ها با ارزش افزوده روبرو می​شوند وهمین موضوع حتی برخی سودجویان را به این فکر وا می​دارد که در این حوزه هم وارد شوند وسودی به جیب بزنند، این گونه می​شود که کتاب​های بازاری دراین حوزه به وفور دیده می​شود.
پی بردن به این موضوع که چه دانشنامه​ای برای گروه سنی کودک و نوجوان خوب است ویک دانشنامه خوب باید چه متر و معیاری داشته باشد، کارهرکسی نیست.

ازاین رودانشنامه​های بازاری به مروربه حیات خود ادامه می​دهند و گاه به دلیل پایین بودن قیمت آنها درمقایسه با دانشنامه​های تالیفی وترجمه ای ارزشمند، عرصه حیات را نیز برای این گروه ازآثارتنگ می​کنند
بیشتراین ناشران هم ازسیستم امروزی چسب وقیچی که همان کپی و پیس است، برای تالیف دانشنامه ها بهره می گیرند و دربرخی از موارد هم اگر هنرکنند تالیف بخش مربوط به ایران و اسلام را به گروهی ازمعلمان آموزش و پرورش می سپارند و با چنین شرایطی دانشنامه ها منتشر و روانه بازارکتاب می​شوند ودرنهایت با ضد و بندهای ناشر و شرکت درنمایشگاه​های کتاب مدارس این آثاردست به دست میان دانش آموزان می​چرخند.

بی شک وارد شدن درحوزه دانشنامه نگاری کارهر فردی نیست وفرد مورد نظرباید داری صلاحیت باشد و به خوبی بتواند با بررسی های تحقیقی و تطبیقی دست به قلم بشود.
خود من که سال ها درحوزه کتاب کودک و نوجوان فعالیت می کنم وقتی یکی ازناشران که قصد انتشاردانشنامه ای برای کودکان ونوجوانان را داشت، نگارش مدخل ادبیات کودک و نوجوان را به من پیشنهاد کرد، من برای نوشتن این مدخل که شاید به راحتی می توانستم یک ساعته بنویسمش، شش ماه وقت گذاشتم.

مقصود من ازطرح این موضوع این است که فرهنگنامه نویسی یک کاربسیارتخصصی وگروهی است ونمی توان با روش کپی وپیس که این روزه بسیاری ازناشران پیش گرفته اند، دانشنامه نوشت و داد دست مردم.
سرطانی که سال ها به عنوان بسازوبنداز، دامن شهرنشینی ما را گرفته امروزه به گونه ای دیگردامنگیرفرهنگ وهنرما شده است که باید برای جلوگیری ازبحرانی که عرصه فرهنگ ما را تهدید می کند با این تهدیدها مقابله کرد که یکی ازاین راه تولید وانتشاردانشنامه های خوب درحوزه کودک ونوجوان است.