طرح تبدیل یارانه نقدی به سپرده بانکی

محمدرضا فرزین سخنگوی طرح تحول اقتصادی از افتتاح حساب‌ ویژه هدفمند‌سازی یارانه‌ها خبر داد و گفت: تمام افرادی که یارانه‌های خود را به حساب خاصی واریز کرده‌اند می توانند منابع را به این حساب خاص که افتتاح خواهد شد واریز کرده و از آن سود دریافت کنند. وی هدف از اجرای این طرح را افزایش پس‌انداز در کشور دانست و افزود: با اجرای این طرح وجوه به عنوان پس‌انداز در بانک‌ها باقی مانده و در نتیجه آثار تورمی آن کاهش خواهد ‌یافت. به گفته وی، این حساب‌ها توسط بانک‌های مختلف و با درخواست مشتریان گشایش خواهد یافت.

هدف از این برنامه در واقع تبدیل کردن یارانه نقدی به سپرده های مدت دار است تا از این طریق از رشد نقدینگی و در نهایت افزایش نرخ تورم پس از هدفمندسازی یرانه ها جلوگیری شود ولی آیا به همین راحتی می توان امید داشت که با جلوگیری از خروج یارانه نقدی از بانک ها تورم مهار شود؟

اول باید یاد آور شد که این طرز تلقی از تورم ناشی از یک گردش 180 درجه به رابطه نقدینگی و تورم در اقتصاد است که طی حرکت دولت نهم به دهم رخ داده است. در دولت نهم مسئولین اقتصادی عنوان می کردند که رابطه بین حجم نقدینگی و نرخ تورم در اقتصاد ایران قابل اثبات نیست و این نگاه باعث شد که در ساهالی 85 و 86 دولت با دست و دلبازی در قبال منابع بانکی عمل کرده حجم نقدینگی را به شکلی بی سابقه در کشور افزایش دهد و در نتیجه شاهد  رشد نرخ تورم  از مرزهای 10 درصد در سال 84 به 25 درصد در سال 87 بودیم.

اما به نظر می رسد دولت دهم اینبار معتقد است که حجم نقدینگی در اقتصاد ایران رابطه مستقیم و قابل اثباتی با نرخ تورم دارد و بعد از حدود دو ماه  بلوکه کردن یارانه نقدی در حساب مردم و در حالی که به گفته رئیس جمهور 90 درصد قانون هدفمندسازی اجرا شده (و لابد باید انتظار داشت افزایش قیمت حاملهای انرژی در همان 10 درصد انتهایی این برنامه اجرایی خواهد شد) سخنگوی ستاد طرح تحول اقتصادی از طرحی اختیاری خبر می دهد که در آن مردم با خارج نکردن پول خود از حسابهای بانکی می توانند سود دریافت کنند.

حال سئوال اینجاست که بعد از اثبات رابطه مستقیم حجم نقدینگی و نرخ تورم آیا دولت سودی که به این یارانه های مسکوت مانده می پردازد را در حساب نقدینگی وارد نمی داند و از سوی دیگر از کجاو با چه نرخی قرار است بانک ها این سود را بازپرداخت کنند که در نهایت هم خود بانکها ضرر نکنند و هم مردم به ازای این سودی که دریافت می کنند در مقابل نرخ تورم دچار کاهش ارزش اندوخته نشوند؟ آیا دولت به دلیل کمبود منابع کافی برای پرداخت به بخش های تولیدی نیست که تلاش می کند این یارانه ها را در بانکها نگهدارد؟ بانکهایی که تا ابتدای سال 89 به دلیل کمبود امکان پرداهخت تسهیلات را نداشتند و در سال جاری به دلیل وجود منابع ونداشتن مشتری برای تسهیلات دچار بحران شده اند.