خلاصه سخنان دکتر رضا داوری اردکانی- استاد فلسفه دانشگاه تهران و رئیس فرهنگستان علوم- در همایش از فلسفه تا هنر به شرح زیر است :
*فلاسفه همیشه زیاد عمر می‌کردند و در طول تاریخ همه فیلسوفانی که عمرشان کوتاه بوده کم هستند، ولی در فلسفه معاصر فرانسه و شاید هم در کل فلسفه جهان معاصر، فیلسوفان عمرهای طولانی هوسرلی و هاید‌گری ندارند و عمرشان نیچه‌ای شده است. چند سال پیش آلتوسر خود‌کشی کرد، بعد دلوز به او تأسی کرد. فوکو و ژاک دریدا هم عمرشان چندان طولانی نبود و عمر سقراطی، افلاطونی، هاید‌گری، هوسرلی و کانتی نداشتند. البته در قرون پیش، کسانی هم مثل اسپینوزا بودند که عمر طولانی نداشتند، ولی عموماً فیلسوفان عمر طولانی دارند.
* نظر من - به خاطر علاقه‌ای که به دریدا داشتم - فکر می‌کنم او زود مرده است؛ به خصوص کسی که دوستان و نزدیکانش می‌گفتند، نمی‌دانند او چه می‌گوید، باید بیشتر عمر می کرد تا توضیح بدهد که چه گفته است!
*تمام فلسفه‌ی معاصر، متأثر از ۵ فیلسوف است، نه اینکه تمام فلسفه‌ی معاصر پیروی از آنها باشد، بلکه این ۵ نفر تأثیر بزرگ و عمیقی بر تفکر معاصر داشتند. این ۵ نفر عبارتند از: مارکس، فروید، نیچه، هوسرل و هایدگر.
*اکثر فیلسوفان فرانسه از مارکسیسم بیرون آمدند؛ دریدای امروز، کمتر به مارکسیسم توجه کرد. اما به هر حال دریدا فوکویی است. البته این دو اختلاف ظهور دارند. دریدا چند سالی دیرتر از فوکو ظهور کرد. مشخص است کسی که زودتر ظهور کند، اثرش هم متقدم‌تر است. دریدا هم، فوکویی بود و اولین آثارش را هم درباره‌ی فوکو نوشت، البته در نقد فوکو.
*همه نیچه‌ای هستند؛ چه راجع به نیچه کتاب نوشته باشند، مثل ژیل دلوز و یا حتی اسم نیچه را هم نیاورده باشند؛ همه‌ی فیلسوفان معاصر فرانسه نیچه‌ای هستند. دریدا هم نیچه‌ای است. آنها همه فرویدی هستند. بعضی مثل ژاک لاکان، تحت تأثیر مارکس، نیچه، هوسرل و هایدگر هستند. اما دریدا تحت تأثیر نیچه است، همان طور که تحت تأثیر هوسرل است.
* فوکو ۵ هزار صفحه یادداشت از هیدیگر داشت. چنین شخصی آیا می‌تواند تعلق خاطر به هیدیگر نداشته باشد. دلوز و دریدا هم اینگونه بودند. از تأثیر فروید هم باید گفت. تأثیر فروید بسیار عمیق است و در فلسفه فرانسه این تأثیر بسیار آشکار و بی‌چون و چرا است. حتی ژان پل سارتر، تعلق صریح و آشکار به فروید داشت. این سلیقه و روحیه نیست، اینها مظهر زمان خود هستند؛ پس قهراً در فلسفه مورد توجه قرار می‌گیرند.
متن کامل سخنرانی دکتر داوری را اینجا بخوانید.
/ه
نظر شما