مخالفت 2500 ساله با فلسفه از زبان دکتر رضا داوری

به گزارش خبرآنلاین به نقل از روابط عمومی همایش روز جهانی فلسفه، داوری اردکانی در آیین افتتاحیه این همایش گفت: من بیش از استعداد و لیاقتم مورد توجه اهالی فلسفه قرار گرفتم، به همین دلیل وعده‌ها را در مورد حضور در مراسم‌های فلسفی می‌پذیرم. رسماً به این مرکز (مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران) وابستگی دارم به این دلیل که کارم فلسفه است و اگر کار فلسفی نکنم چه کار می‌توانم انجام دهم؟!

رئیس فرهنگستان علوم ادامه داد: همین که همایش روز جهانی فلسفه تشکیل شده، نشانه توجه به فلسفه است. ما دو وجه فلسفی داریم: به فلسفه نیاز داریم در عین حال که نیاز نداریم.مردمانی که به کسب و کار نیاز دارند، به فلسفه نیازی ندارند. به بیان دیگر، جامعه به معنای قرن نوزدهم به فلسفه نیاز ندارد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود:  اگر فلسفه نباشد و فیلسوفان نباشند قوام جمع دستخوش سستی و تزلزل می‌شود. فلسفه امر ناپیدایی است که هر کجا نباشد نبودش احساس می‌شود.در هیچ جا جامعه‌ای نمی‌بینید که از دین و حکمت خالی باشد.

داوری اردکانی با طرح این سؤال که آیا دکارت عالم تجدد را به وجود آورده است، افزود: بنده به «رنه دکارت» خیلی احترام می‌گذارم؛ او بانی تجدد و سخنگوی عالم جدید است.

وی گفت: امروز به فلسفه و صورت‌های گوناگون فلسفی نیاز داریم تا وجود تاریخی ما استحکام پیدا کند. اگر فلسفه جدید را فهم کردیم آن زمان تفاوت‌ها را بهتر می‌توانیم درک کنیم.

رئیس فرهنگستان علوم با بیان اینکه یکی از مشکلات ما مشکلات زمان است، گفت: نگاه اپیستمولوژیک و سوبژکتیویته به فلسفه ،تجدد را به وجود آورده است. من که نمی‌توانم فلسفه بعد از «دیوید هیوم» و «ایمانوئل کانت» را در نظر نگیرم، اسم فلسفه و کل فلسفه را نادیده بگیریم! نگاه سوبژکتیویته و اپیستمولوژیک با این معنی سود‌مند نیست.

وی گفت: افلاطون معتقد است فلسفه قابل تعلیم نیست. ممکن است ایراد بگیریم که اگر فلسفه قابل تعلیم نیست، ما داریم چه کار می‌کنیم؟ آیا حاصل کار ما بیهوده است؟اهل فلسفه می‌توانند از فلسفه افلاطون لذت ببرند و از خواندن فلسفه افلاطون پشیمان نمی‌شوند و افلاطون عقل را به عقل بسیط و تفصیلی تبدیل کرد. عقل بسیط مقدم بر عقل تفصیلی است و این عقل بسیط را نمی‌توان به کسی یاد داد.

رئیس فرهنگستان علوم تأکید کرد: فلسفه از این منظر قابل تعلیم نیست که یافت فلسفه قابل تعلیم نیست. «کانت» یکی از منطقی‌ترین فیلسوف جهان است، در کانت می‌توانیم قبول کنیم یا نکنیم اما یافت کانت مهم است.

داوری اردکانی ادامه داد: کانت می‌خواست فلسفه را به آسمان برگرداند، کانت اخلاقی را بنای می‌گذارد که نمی‌توانیم آن را عملی کنیم. اگر از خود کانت می‌پرسیدید که در طول عمرت آیا دروغ نگفته‌ای و او پاسخ مثبت می‌داد، در آن زمان مقامی بالاتر از یک فیلسوف پیدا می‌کرد.

رئیس فرهنگستان علوم افزود: وقتی کانت از ملکه فلسفه حرف می‌زند، نظیر حرف‌های افلاطون و ارسطو می‌شود؛ کسی که ملاصدرا و کانت را یاد بگیرد، کانت و ملاصدرا نمی‌شود.

وی گفت: گاهی فکر می‌کنم که فلسفه را فیلسوفان ساخته‌اند و فیلسوف آمده فلسفه بسازد و فلسفه پست‌مدرن را فیلسوف ساخته است و فیلسوف بود که در فلسفه ماقبل پست‌مدرن شک و تردید ایجاد کرده است. حال باید فیلسوف را به جرم اینکه فلسفه پست‌مدرن ساخته و در فلسفه قبل از آن تردید ایجاد کرده، مواخذه شود.

نویسنده کتاب «ما و تاریخ فلسفه اسلامی» ادامه داد: رد یا اثبات هر سخنی، حکم فیلسوفانه است. این سخن که «حرف فلان فیلسوف به فلسفه لطمه زده است» سخن غلطی نیست هرچند فیلسوفی می‌تواند بنای اخلاقی فلسفه را سست کند ولی نمی‌توانیم آن فیلسوف را نفی کنیم.

وی گفت: 2 هزار و 500 است که در و دیوار با فلسفه مخالفت کرده است و فلسفه ماندگار شده است. چه کسی از ابن‌سینا، افلاطون و کانت دفاع می‌کند؟ در واقع فلسفه ابن سینا، افلاطون، ملاصدرا و ... است که از فلسفه دفاع می کند. استاد داوری اردکانی پس از اتمام سخنرانی خود، سایت جدید مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران را رونمایی کرد.

/30362