در روزهایی که تهران شرایط سختی را پشت سر می‌نهد، باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام کرده است که کشورش تمایلی به دخالت در امور داخلی ایران نداشته و همچنین قصد ندارد که از سوی جهانیان به عنوان دخالت‌کننده در امور این کشور شناخته شود. اوباما نیز همانند سایر رهبران کشورهای غرب منتظر است تا شاهد نتایج و پایان ناآرامی‌ها در این کشور باشد. نکته جالب درباره اوباما آن است که او در همه حوزه‌ها تلاش می‌کند تا در سیاست‌گذاری‌ها و جهت‌گیری‌های خود آراء و نظریات تیم مشاوران خود را مدنظر قرار دهد.
بنابراین مواضع و سخنان او، نتیجه بحث و گفت‌وگوی میان حلقه مشاوران اوباماست، درخصوص ایران نیز وضع به همین منوال است. او و تیم مشاورانش در حال بررسی اوضاع و شرایط در ایران هستند و لذا اوباما ضرورتی نمی‌بیند قضاوت و یا تصمیم‌گیری عجولانه‌ای درباره این کشور ارائه دهد.
چرا اوباما باید حرکتی از خود نشان دهد؟
از زمانی که اوباما در آمریکا قدرت را در دست گرفت، سعی کرد تا سیاست خارجی این کشور را برای احیای چهره آمریکا در عرصه بین‌الملل مورد بازخوانی قرار دهد. او برای خود یک تئوری دارد و آن دفاع از آزادی و دموکراسی است. بر پایه همین تئوری و اصول بود که او نسبت به خشونت‌های صورت گرفته در تهران ابراز نگرانی و تأسف کرد، اما سخنان او نباید در قالب دخالت در امور داخلی ایران تعبیر و تفسیر شود.
اوباما به خوبی به این امر واقف است که شرایط کنونی در ایران می‌تواند به آسانی بهانه‌ها و مطالبات نتانیاهو علیه ایران را افزایش دهد. با توجه به شرایط حساس خاورمیانه، آمریکا سعی دارد تا با استفاده از گزینه‌های دیپلماتیک از تشدید اوضاع جلوگیری به عمل آورد. لذا تحت این شرایط او سعی دارد تا چهره‌ای پراگماتیک را از خود به نمایش بگذارد تا غیرفعال.
پرونده هسته‌ای ایران، دلیلی برای پراگماتیک بودن اوباما
پراگماتیسم اوباما بیش از همه در پرونده هسته‌ای ایران و همچنین تلاشها برای آغاز مذاکرات بر روی آن نمود پیدا می‌کند. چرا که اوباما خود، مبدع همین گفت‌وگو با ایران بود. اوباما می‌داند چه موسوی و چه احمدی‌نژاد در هر حال پرونده هسته‌ای ایران موضوعی است که باید بدان پرداخته شود. در حقیقت در چارچوب همین دیدگاه است که اوباما مواضع خود را در قبال ایران تعدیل می‌کند.
بنابراین لزومی ندارد که آمریکا در این راه دچار هیجان شده و با از دست دادن موقعیت‌های خود، گزینه گفت‌وگو با ایران را از بین ببرد. در هر حال آمریکا منتظر نتایج اوضاع در ایران است، در صورتی که تغییری در مواضع و رویکرد جمهوری اسلامی ایران به وجود نیاید، دستهای گفت‌وگوی اوباما با چالش‌های عظیمی روبه‌رو خواهد شد که حتی می‌تواند کنگره آمریکا را به تشدید تحریمات علیه ایران وادار کند. اما از سویی اوباما نمی‌تواند با قطع همه پیوندها با ایران مجدداً رابطه میان دو کشور را به گذشته بازگرداند. لذا تنها گزینه پیش‌روی رئیس‌جمهوری آمریکا آن است که از یک طرف درهای گفت‌وگو با ایران را باز نگاه داشته و از سوی دیگر شیوه و عملکرد دولت ایران را مورد انتقاد قرار دهد.
منبع: پایگاه اینترنتی مؤسسه مرکز مطالعات بین‌المللی فرانسه / مترجم: زهرا خدایی
نظر شما