تاریخ فرهنگ و هنر تبریز در قاب عکس

ایرنا نوشت: «زنده یادان»، عنوان نمایشگاه عکسی از استاد محمدعلی جدیدالاسلام است که در نگارخانه «یاسمی» خانه فرهنگ تبریز گشایش یافته و پرتره شخصیت های برجسته فرهنگی، هنری، مذهبی و علمی خطه آذربایجان در 40 سال اخیر را در قاب کرده است.

آیین افتتاحیه نمایشگاه عکس «زنده یادان» غوغایی بود شیرین و تماشایی؛ تیپ شخصیت های حاضر در محل از بزرگی اتفاق هنری در شرف وقوع خبر می داد. 

همه آمده بودند؛ زعمای قوم فرهنگ و هنر در محل حاضر بودند و بی صبرانه منتظر بریدن روبان و ورود به گالری محل؛ همهمه تاخیر در گشایش نمایشگاه نیز سالن را پر کرده بود. 

وقتی به استاد زنگ زدم خبر دهم که همه منتظرند، نفس نفس زدن هایش به من فهماند که دست تنهاست و بار سنگین وسایل به جا مانده را خودش به دوش می کشد. 

با عجله خودم را به خودروی پراید استاد جدیدلاسلام رساندم؛ ۲ عدد سه پایه چوبی و یک دوربین چوبی قدیمی از جمله اشیای به جا مانده نمایشگاه بود که استاد با موهای مجعد و قد اندک خمیده از نامهربانی های حوزه فرهنگ و هنر، می خواست آنها را به طبقه اول «خانه فرهنگ» برساند. 

به زودی همه برای افتتاح نمایشگاه عکس «زنده یادان» در ۲ طرف راهروی کم عرض منتهی به در تالار «استاد یاسمی» به صف ایستادند. 

صحنه تماشایی و غرورانگیزی بود؛ جمعی باصفا از موسپیدکردگان عرصه فرهنگ و هنر تبریز یکجا جمع بودند؛ نفس ها در سینه حبس بود و همه می خواستند بدانند و ببینند که حاصل کار ۴۰ سال پرتره نگاری استاد محمد علی جدیدالاسلام چیست.

بالاخره با حضور محمدپور، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی و توسط استاد مجتبی نخجوانی، پیشکسوت عرصه نقاشی و میراث دار خانواده هنرمند و هنرپرور «نخجوانی»، روبان بریده شد. 

استاد جدید الاسلام قبل از بریدن روبان با عذرخواهی از بزرگان مجلس، در توضیح فلسفه دعوت از «مجتبی نخجوانی» برای بریدن روبان گفت: خانواده نخجوانی حق بزرگی بر گردن فرهنگ و هنر تبریز و شخص اینجانب دارند و به همین دلیل نیز من از آقای نخجوانی دعوت می کنم که روبان را ببرد. 
جدیدالاسلام پس از بریده شدن روبان نمایشگاهش نیز با اشاره به اینکه اغلب کسانی که پرتره شان در این نمایشگاه به نمایش درآمده است، دست شان از این دنیا کوتاه است، از حاضران خواست به احترام آنان یک دقیقه سکوت کنند. 

در واقع نمایشگاه عکس استاد جدیدالاسلام به محمل و محفلی برای گرد هم آمدن طلایه داران حوزه فرهنگ و هنر تبریز تبدیل شده بود و چهره های آشنای اساتید زیادی همچون صدق روح (نقاش)، سرتیپی (شاعر و ادیب)، اهری پور(شاعر)، رضازاده(نقاش)، قابچی (سفالگر) و جمعی دیگر از بزرگان طایفه هنر با دقت به چهره های قاب شده تمرکز کرده بودند. 
البته انتظار از نمایشگاه عکس استاد محمدعلی جدیدالاسلام به عنوان کسی که گالری موزه مانندش، پاتوق یکجانشینی و هم اندیشی زعمای قوم فرهنگ و هنر است، غیر از این نمی تواند باشد؛ گالری استاد علاوه بر خطه آذربایجان، همواره میزبان هر شخص فرهیخته ای است که از گوشه و کنار کشور عزیزمان، گذرش به تبریز می افتد؛ چای دبش شمال استاد خوردن دارد و کسی که تنها یک بار گذرش به گالری وی بیافتد، دیگر روی از آنجا و رفتار شیرین و شوخ طبع استاد برتافتن نمی تواند. 

از حق نباید گذشت که تماشای نمایشگاه استاد نیز سیری ناپذیر است؛ بخش اول آن که به تصاویری مانا و فراموش ناشدنی از استاد شهریار، ققنوس شعر و ادب ایران، تعلق دارد، همه را در خود جمع و بلکه هضم کرده بود و هر کسی با حلقه ای دو سه نفره سرها را در چنبره یک قاب عکس فرو برده و با شیرینی تمام مشغول نشان دادن شخصیت های گرد استاد و بحث درباره کیستی آنها بودند. 
جدیدالاسلام در این بخش ۷۰ تصویر از استاد شهریار که بسیاری از آنها دیده نشده و یا کمتر دیده شده اند، برای علاقه مندان به نمایش گذاشته است؛ بدون شک پایین آوردن تابوت استاد شهریار از هواپیما در فرودگاه بین المللی تبریز در حضور مسوولان بلندپایه دولتی و فرهیختگان تبریز در ۳۰ سال قبل از تاثیرگذارترین تصاویر قاب شده بود که تماشاگران را به هیجان و خلجان آورده بود و هر کس با دیدن آن آهی از دل برمی آورد و چیزی می گفت. 
استاد جدیدالاسلام نیز با حوصله تمام به تماشاگران توضیح می داد که بسیاری از این عکس ها به دلیل اتفاقات روی داده در گذر زمان حتی دیگر نگاتیوشان نیز نمانده و او مجبور به اسکن از آنها شده است که بدون شک جای خالی نگاتیوها را نمی دهد. 

۱۰۰ تصویر پرتره از دیگر شخصیت های فرهنگی و هنری تبریز و خطه آذربایجان نیز در بخش های دوم و سوم گالری «استاد یاسمی» خانه فرهنگ تبریز نیز دنیای دیگر از جمع شخصیت هایی بود که هر کدام به ماننده ستاره ای در سپهر فرهنگ و هنر ایران سوسو زدند و سریدند؛ انگار نه انگار که این چهره های انرژی بخش و آفریننده در این دنیا خاکی بوده اند و نقل حکایت حیات پربار هر کدام شان مثنوی صد من می شود. 

آیت الله سیدابوالحسن مولانا، میرزا طاهر خوشنویس، هوشنگ ابتهاج (سایه)، مرتضی مرتضوی (حافظ شناس برجسته)، عاشیق رسول قربانی (استاد بنام موسیقی عاشیقی)، محمدرضا ایرانی (نقاش)، فیروز نخجوانی، محمدزرین دست (کارگردان)، رفیع موتمنی طبطبایی (نقاش)، برداران عباس و احمد قابچی (سفالگر)، پرفسور علی اکبر ترابی (استاد دانشگاه و جامعه شناس)، عمران صلاحی (شاعر طنزپرداز)، حسن پناهی (خواننده)، مجید صباغ ایرانی متخلص به یالقیز (شاعر)، دکتر محمدحسین مبین متخلص به شمشک (شاعر) از جمله چهره های قاب شده تاریخ فرهنگ و هنر خطه آذربایجان هستند که در نمایشگاه استاد جدیدلاسلام میزبان علاقه مندان هستند. 

در این نمایشگاه همچنین می توان ساعت ها در چهره کوشندگان فرهنگی و هنری ایران زمین در خطه آذربایجان از قبیل جواد آذرکناره چی (شاعر و ادیب)، محمود شاطریان (هنرمند تار)، بیوک آقا شکورزاده (تارنواز)، علی سلیمی (آهنگساز)، اسد صادقی (کارگردان و بازیگر تئاتر)، مرتضی رسام نخجوانی (نقاش برجسته)، علی حریرچی متخلص به بی نام (شاعر)، بیوک آقا نیک اندیش (شاعر و یار غار استاد شهریار)، محمدتقی براهنی( بنیانگذار رواشناسی بالینی در ایران)، محمود قبه زرین (کارگردان سرشناس تئاتر)، علاء الدین ملماسی (عکاس)، میرصالح حسینی (شاعر)، صمد سرداری نیا (مورخ)، خانعلی صیامی (عکاس)، عبدالله واعظ (مولوی شناس)، یحیی شیدا (شاعر و ادیب)، دکتر اسماعیل رفیعیان (استاد دانشگاه و فعال سیاسی)، رضا معماران بنام (معمار بازسازی مسجد کبود)، عبدالحسین ناهیدی آذر (پژوهشگر تاریخ) و محمدتقی کلکته چی (حوشنویس) خیره شد و در عمق ذهن، خاطرات تلخ و شیرین های عرصه حساس و حیات بخش فرهنگ و هنر را به نظاره نشست.

خوشبختانه نمایشگاه «زنده یادان» استاد محمدعلی جدیدالاسلام در گالری «استاد یاسمی» خانه فرهنگ تبریز در خیابان امام خمینی، نرسیده به چهار راه آبرسان تا یازدهم بهمن تمدید شده است تا فرصتی بیشتر برای شناساندن سرمایه فرهنگی و هنری کشورمان در خطه آذربایجان برای علاقه مندان فراهم شود.

**استاد جدیدالاسلام کیست؟ 

محمدعلی جدید الاسلام ۶۰ سال پیش، روز ۱۷ فروردین ماه ۱۳۳۱ در محله انگج تبریز و در یک خانواده کاملاً هنری به دنیا آمد. پدرش عکاس معروف شهر، خوشنویس و هنرمند موسیقی بود. همین رویه هنری هم باعث شد محمدعلی کوچک به عکاسی علاقمند شود. استاد در مورد گذشته خود می گوید:

'وقتی کوچک بودم چمدان دوربین پدر را برمی داشتم و با او به عکاسی می رفتم و این بود آغاز عشق و علاقه من به عکاسی. پدرم در سال ۱۳۴۳ شمسی من را به احمد کیابخت ـ یکی از عکاسان معروف تبریز ـ معرفی کرد. آن اوایل کارم ثبوت عکس در تاریکخانه بود و آنقدر به این کار علاقمند شدم که در خانه، زیر کرسی، تشتک ظهور عکس درست کردم'.

و در کنار تدریس، آتلیه ای تاسیس کرد که متشکل از دو اتاق اجاره ای و دوربین هایی بود که با زحمت آنها را تهیه کرده و به کار گرفته بود. استاد رسام نخجوانی دست محمدعلی جوان را گرفت تا به موفقیت برسد.

استاد جدیدالاسلام علاوه بر اینکه به عکاس طبیعت و تاریخ شهره است، شخصیت های فرهنگی و مشاهیر هنری زیادی را مقابل دوربین خود نشانده است؛ معروف ترین عکس به جای مانده از استاد شهریار یکی از این تصاویر است. خودش در مورد آن می گوید:

'قرار بود کلیات فارسی و ترکی استاد شهریار چاپ شود به همین دلیل از من خواستند پیش استاد رفته و از او عکس بگیرم. شهریار مرا با صمیمیت پذیرفت. عکس های زیادی گرفتم ولی متاسفانه در اثر سهل انگاری کارگر لابراتوار کلیه نگاتیو ها خراب شد. بعد از چند روز استاد شهریار تماس گرفت و با محبت زیادی پرسید: “محمدعلی ؛ پسرم پس این عکس ها چه شد؟”. من هم با شرمندگی موضوع را تعریف کردم. استاد شهریار با تواضع خاصی فرمود: “ایرادی ندارد، بیا و دوباره عکس بگیر. من که به وجد آمده بودم گفتم استاد عکسی از شما خواهم گرفت که عظمت شما را مثل عظمت کوه حیدربابا نشان دهد و عکسی گرفتم که تا به امروز این عکس در ایران ماندگار شده است'.

استاد محمدعلی جدیدالاسلام بیش از ۵۰ نمایشگاه عکاسی برپا کرده که ۴۰ نمایشگاه آن انفرادی و بیشتر پرتره بوده است.

46

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 1225439

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
2 + 0 =