دیپلماسی پاسخگو

در واکنش به این اظهار نظر دو بازیکن فوتبال آقایان علی کریمی و وریا غفوری گفته بودند که مردم تحت فشار هستند نه آقای ظریف. در پاسخ دکتر ظریف، آقای علی کریمی را مخاطب قرار داده و ضمن تشکر از دلسوزی‌شان برای مردم ایران گفتند همه ما در یک کشتی نشسته‌ایم و تفاوتی میان ما نیست. اگر رنج و شادی و افتخاری هست مال همه ماست.

صرف‌نظر از دیدگاه‌های گوناگونی که درخصوص موضع‌گیری سلبریتی‌ها و ورود آنها به مسائل سیاسی وجود دارد که برخی آن را تقبیح یا تحسین می‌کنند باید به چند نکته اشاره کرد:

۱. در دوره جدید، با تغییرات وسیع در افکار عمومی با شکل جدیدی از قدرت آنها مواجهیم به نحوی که با حضور در شبکه های اجتماعی از جمله تعداد لایک ها و بازدید از مطالب، قدرت خود را به نمایش می‌گذارند. در حقیقت گاهی تعداد بازدیدکنندگان یک پست در رسانه‌های اجتماعی بیشتر از تیراژ روزنامه‌های سراسری کشور است و این خود می تواند تولید کننده گفتمانی جدید باشد که لازم است مورد توجه قرار گیرد. تعداد لایک‌های مطلب علی کریمی نیز در اینستاگرام که تا زمان نوشتن این یادداشت حدودا ۴۵۵ هزار نفر بوده است، نشان می‌دهد بخشی از افکار عمومی هم عقیده با وی است. این بخش را نمی‌توان نادیده گرفت، همان کاری که عالی‌ترین مقام سیاست خارجی کشورمان انجام داد و سعی کرد با تکیه بر گفتمان وحدت ملی، روشن کردن زوایای صحبت‌های خود و زمینه‌ای که این موضوع در آن مطرح شده، از دلخوری و نگرانی این بخش از جامعه بکاهد. این گشودن باب دیالوگ میان سیاستمداران و افکار عمومی امر مبارکی است و تداوم آن می‌تواند در جهت بهبود وضعیت فعلی و رسیدن به اجماع داخلی موثر باشد.

در دوره‌های گوناگون خلاء گفتمانی میان سیاستمداران و بخش‌هایی از افکار عمومی بوجود آمده و سیاستمداران خود را موظف به پاسخگویی به تک تک ابهامات و سوالات نمی‌کردند. اما روش دکتر ظریف از ابتدا بر اصل ارتباط با مردم بوده است به همین دلیل وی جزء پیشگام‌های استفاده از شبکه‌های اجتماعی است که در آن با تولید محتوا و پاسخ‌گویی به مخاطبان، سعی کرده فضایی جدید خلق کند. به نظر می‌رسد لازم باشد این روند تقویت شده و سایر سیاستمداران نیز خود را پاسخگوی سوالات و ابهامات افکار عمومی بدانند.

۲. اما نکته دیگر درباره فشارهایی است که از ابتدای روی کار آمدن دولت آقای روحانی بر تیم دیپلماسی وجود داشته است. تمام تلاش این تیم، رفع تحریم و برطرف کردن محدودیت‌های ظالمانه علیه ملت ایران بوده اما متاسفانه در مواردی کارشکنی‌های داخلی و خارجی مانع تحقق این اهداف شده‌اند. از جمله در برجام که به نقل از آقای ظریف "ما به جای اینکه از امکاناتی که برجام به ما داده، استفاده کنیم به بازی های سیاسی پرداختیم " فشارها تا جایی بود که وی اعلام کرد "در دوران مذاکره در برابر فشارهای داخلی واقعاً‌ به ستوه آمدیم" اینها تنها نمونه‌ای از اظهارنظرهای رئیس دستگاه دیپلماسی درباره فشارهای داخلی است. به این مورد، فشار ناشی از اظهارنظر صادقانه درباره وجود پول‌شویی در کشور، تلاش برای استیضاح ظریف و عدم تصویب پالرمو و سی‌اف‌تی و موارد دیگر را هم بیفزایید.

۳. در نهایت دغدغه‌مندی و دلسوزی سلبریتی‌ها نسبت به مشکلات کشورمان شایسته تقدیر است اما باید بدانیم که ایده‌آل‌گرایی صرف در برخورد با مشکلات کلان راهگشا نخواهد بود و مسائل سیاسی دارای پیچیدگی‌های خاص خود هستند. با این وجود سیاستمداران نیز باید برای داشتن جامعه عقلانی، افکار عمومی را ببینند و اصل تعامل و دیالوگ را مورد توجه قرار دهند.