لغو تحریم های ایران یادگاری برای کاخ چراغان

رضا دانشمندی:در مذاکرات استانبول میان 1+5 و ایران 35  نفر از مسؤولان دو طرف شرکت کردند. ریاست این نشست با «کاترین اشتون»، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به نمایندگی از گروه 1+5 و «سعید جلیلی»، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران است.

سعید جلیلی روز گذشته با چهره ای خندان دیده شد و پس از پایان دور اول مذاکرات به همراه داوود اوغلو وزیر خارجه ترکیه در مسجد سلطان احمد نماز جمعه را اقامه کرد؛ همانجایی که نمازگزاران با شعارهای مرگ بر اسرائیل و مرگ بر آمریکا دبیرشورای عالی امنیت ملی ایران را بدرقه کردند تا در مذاکرات بعد ازظهر با 5+1 شرکت کند. نشستی که زمزمه هایی درباره اینکه برای به نتیجه رسیدن باید موضوع لغو تحریم ها علیه ایران شنیده شده است.

 کاخ چراغان و خاطره متکی

این نشست در بنای تاریخی «چراغان» که قصر از زمان امپراطوری عثمانی متعلق به قرن نوزدهم است، در حال برگزاری است. کاخی که 19 اردیبهشت ماه امسال نیز میزبان منوچهر متکی وزیر پیشین امور خارجه ایران بود تا با داوود ادغلو همتای ترک خود ردباره مساله هسته ای ایران گفت و گو کند.

«سی.ان.ان.» محل برگزاری نشست را دست‌مایۀ نگارش خبر خود کرد و گزارش داد: کاخی از قرن نوزدهم، محل گفت‌وگو برای رفع دشوارترین معضل قرن بیست‌ویکم است!

 این شبکۀ آمریکایی افزود: دیپلمات‌ها در کاخی مشرف به تنگۀ بسفر متعلق به سلاطین عثمانی و به‌جا مانده از قرن 19 میلادی گردآمده‌اند تا درمورد پردردسرترین موضوعات قرن بیست‌ویکم یعنی برنامۀ هسته‌ای ایران مذاکره کنند. 

 دستورکار نشست

با توجه به محرمانه بودن مذاکرات هیچ اظهار نظر رسمی و موثقی در مورد دستور کار نشست استانبول اعلام نشد. با وجود این، برخی رسانه‌ها با پرس‌وجو از دیپلمات‌ها سعی کرده‌اند از محتوای نشست با خبر شوند.

بنا بر خبری که ایسنا منتشر کرد سعید جلیلی در نشست صبح مذاکرات استانبول پیشنهادات قابل توجهی را به طرف مقابل ارائه کرده است که مورد توجه گروه 1+5 قرار گرفت. نشست صبح مذاکرات ایران و 1+5 در فضایی مثبت برگزار شد و ایران و 1+5 بر سر این که در مسیر همکاری‌ها و یافتن زمینه‌های مشترک همکاری تلاش کنند موافقت کردند.هم‌چنین ایران و 1+5 توافق کردند گام‌های عملی برای پیدا کردن نقاط مشترک بردارند.

 در این نشست سعید جلیلی ـ دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان ـ پیشنهاد قابل توجهی را به طرف 1+5 ارائه کرده است که این پیشنهادات مورد توجه 1+5 قرار گرفت و توافق شده است نشست بعدازظهر و فردا حول پیشنهادات ارائه شده از سوی سعید جلیلی ادامه یابد. هنوز درباره جزییات این پیشنهاد خبری منتشر نشده است.

 روزآمد کردن پیشنهاد مبادلۀ سوخت/وین

خبرگزاری «رویترز» همزمان با نشست استانبول به گمانه‌زنی پراخته و مدعی شد قدرت‌های بزرگ در نشست استانبول احتمالاً به سراغ پیشنهادات قبلی برای مبادلۀ سوخت هسته‌ای خواهند رفت.

 رویترز ادامه داد این ایده‌ نخستین بار در سال 2009 مطرح شد، اما قدرت‌های غربی ادعا می‌کنند از آن زمان به بعد ذخیرۀ اورانیوم کم‌غنی شدۀ ایران دوبرابر شده است و ایران تولید اورانیوم با غنای بالا [20 درصد] را نیز آغاز کرده است. بنابراین هر توافقی باید فراتر از مذاکرات گذشته باشد. 

 این خبرگزاری مدعی شد قدرت‌های [1+5] در مورد آن‌چه تحلیل‌گران «دیپلماسی زیگ-زاگِ ایران» می‌خوانند، بی‌تاب شده‌‌اند. آن‌ها در جست‌وجوی نشانۀ روشنی از سوی ایران هستند که بیان‌گر آمادگی این کشور برای تعاملی باشد که به اعتماد آسیب‌دیده کمک کند. 

رویترز به نقل از یک دیپلمات غربی نوشت: هیچ فردی انتظارِ موفقیت ندارد، اما ایران باید نشان دهد به تعامل در یک روند وسیع‌تر علاقه‌مند است. موضوعات بنیادینی وجود دارد که ایران باید به آن‌ها بپردازد و آن‌ها بسیار روشن هستند، اما هیچ‌کس منتظر تغییر عظیمی نیست. 

 این خبرگزاری همچنین به نقل از دیپلمات دیگری نوشت: پیشنهادی که در سال 2008 برای اعتمادسازی ارائه شد، هنوز روی میز است، در واقع آن را تکرار می‌کنیم.

 رویترز توضیح داد: این دیپلمات غربی به بستۀ مشوق‌های اقتصادی-سیاسی اشاره می‌کند که در صورت محدودسازی فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران، به این کشور داده خواهد شد. این بسته، نسخۀ بهبود یافته‌ای است که در سال 2006 از سوی ایران رد شد و شامل همکاری‌های هسته‌ای صلح‌آمیز، تجارت بیشتر در زمینۀ هواپیماهای مسافربری، کشاورزی، انرژی و فن‌آوری است.

 «وال‌استریت‌جورنال» نیز مدعی شد واشنگتن و متحدان اروپایی‌اش خواهان مذاکره با ایران هستند تا پیشنهاد یک سال پیش [وین] را روزآمد سازند. پیشنهادی که در پاییز گذشته در وین مطرح شد و بر اساس آن ایران باید بخش قابل توجهی از ذخیرۀ اورانیوم کم غنی شدۀ خود را به روسیه تحویل دهد و در ازای آن میل سوختی از فرانسه بازپس گیرد. 

یک دیپلمات آمریکایی مرتبط با مذاکرات به «وال‌استریت‌جورنال» گفت: چشم‌انداز دستیابی به توافقی برای مبادلۀ سوخت به این بستگی دارد که آیا ایرانی‌ها آمادگی دارند جدیت به خرج دهند یا نه. این توافق به معنای اقدامی اعتمادساز است که نشان می‌دهد برنامۀ هسته‌ای ایران اهداف صلح‌آمیزی دارد. 

«وال‌استریت‌جورنال» به نقل از مسؤولان آمریکایی و اروپایی مرتبط با مذاکرات نوشت آمریکا و سایر قدرت‌های جهان دور دوم مذاکرات با ایران را روز جمعه آغاز کردند، با این قرار که ایران را برای برداشتن گاه‌های عینی و ملموس تحت فشار قرار دهند.

 وب‌سایت «وال‌استریت‌جورنال» مدعی شد 1+5 درصدد است تا با اِعمال فشار بر تهران، تضمین صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران را به‌دست آورد.

 وب‌سایت «یودی‌ز زمان» در گزارش خود به نقل از شبکۀ خبری «العربیه» نوشت: ایران طرحی برای غنی سازی اورانیوم در خارج از خاک خود پیشنهاد کرده است.

 این شبکۀ وابسته به دولت عربستان، ادعا کرد: در حقیقت می‌توان گفت این طرح همان طرح پیشنهادی غرب برای تبادل اوارنیوم غنی‌سازی شده با غلظت پایین با اورانیوم غنی‌سازی شده با غلظت بالاست، که پیشتر از سوی ایران رد شده بود.

 «العربیه» افزود: ایران پیشنهاد داده در مقابل تحویل 1000 کیلوگرم اورانیوم غنی‌سازی شده با غلظت پایین، 40 کیلوگرم اروانیوم غنی‌سازی شده با غلظت بالا تحویل بگیرید.

 «علی باقری» معاون مذاکره کنندۀ هسته‌ای ایران در پاسخ به «زمان» در مورد خبر «العربیه» گفت: در این باره چیزی نشنیده‌ام. «زمان» به نقل از یک مقام ایرانی دیگر در استانبول نوشت: پیشنهاد جدیدی وجود ندارد. این چیزی است که رسانه‌های غربی ساخته و پرداخته‌اند. چرا باید چنین چیزی پیشنهاد دهیم؟

  دسترسی یه بازرسی‌های بیشتر

این نشریۀ آمریکایی اظهار داشت نمایندگان 5 عضو دائم شورای امنیت و آلمان همچنین در پی دستیابی به راه‌های تازه‌ای هستند تا بازرسان سازمان ملل دسترسی وسیع‌تری به تأسیسات و زیرساخت‌های هسته‌ای ایران داشته باشند.

 پشتوانۀ نشست: تحریم، ترور و خرابکاری سایبری!

این نشریۀ آمریکایی با اشاره به مذاکرات نیمۀ آذرماه در ژنو نوشت: ایالات متحده و متحدانش با اعتماد فزاینده‌ای به ترکیه رفتند، اعتمادی که ناشی از این باور است که تحریم‌های ایران و اقدامات آشکار و پنهان [یعنی اقدامات خرابکارانه و ترورها] برنامۀ هسته‌ای ایران را کُند ساخته است. 

 «وال‌استریت‌جورنال» به نقل از یک مقام ارشد اروپایی نوشت: مدت‌ها با ایران گفت‌وگوهای کسل‌کننده‌ای داشته‌ایم. اما اکنون تحریم‌های واقعی و استراتژی عینی داریم. تهران در استانبول نشست‌های ملال‌آور نخواهد یافت که به ایران اجازه دهد فشارهای اقتصادی فزآینده بر آن‌ها کاهش یابد.  

 وب‌سایت «سی.ان.ان.» نیز به نقل از «مایکل همر»، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا نوشت: از ابتدا، رویکرد مسیر دو سویه را داشته‌ایم: دیپلماسی و فشار، تا ایران را واردار به پیروی از الزامات بین‌المللی سازیم. 

 «اسکات پترسون»، کارشناس مسائل ایران و نویسندۀ «بگذار شمشیرها مرا دربرگیرند»، به «سی.ان.ان.» گفت: لفاظی‌ای که از سوی هر دو طرف ایران و آمریکا طی 32 سال شاهدش هستیم، شگفت‌انگیز است. آن‌ها ثابت بوده و همیشه تضعیف کننده و به مثابۀ سمّی کامل بوده‌اند. 

 این شبکۀ آمریکایی ادامه داد به رغم این فضای زهرآلود، دیپلمات‌ها برای شامی دوستانه در شب نشست استانبول گردهم جمع شدند که وزیر خارجۀ ترکیه میزبان هیأت‌های نمایندگی بود.  

 «همر» گفت: 1+5 متحد است و نسبت به تعاملی معتبر متعهد. مسؤولیت ایران این است که گام‌های عینی و متقاعدکننده بردارد.

 آمریکا و روسیه و نشست استانبول

وزیر خارجۀ روسیه که روز چهارشنبه به ترکیه سفر کرده بود پیش از نشست استانبول در یک کنفرانس مطبوعاتی اظهار داشت برنامۀ هسته‌ای ایران باید در مرکز مذاکرات باشد و مشکلات مرتبطی که تا کنون حل نشده‌اند باید جنبۀ محوری داشته باشند.

 به گزارش خبرآنلاین به نقل از خبرگزاری فرانسه «سرگی لاورف» وزیر خارجۀ روسیه افزود: اما برای این نشست، صرفاً یک موضوع وجود ندارد، لغو تحریم‌های ایران نیز باید در برنامه باشد. 

 لاورف گفت: برای شرکای‌مان در ایالات متحده و اتحادیۀ اروپا توضیح داده‌ایم که ما دربارۀ تحریم‌های بین‌المللی چه فکر می‌کنیم و امیدواریم آن‌ها به سخن ما گوش فرادهند. تحریم برای تلاش‌های مشترک ما برای رفع موضوع هسته‌ای ایران مخرّب و غیرسازنده است.

 روز پنجشنبه وزارت خارجۀ ایالات متحده نیز اظهار داشت می‌خواهد مذاکرات این هفته میان قدرت‌های بزرگ و ایران به «روندی عملی و هدفمند» منجر شود که به نگرانی‌های اصلی دربارۀ برنامۀ هسته‌ای ایران بپردازد.

«پی.جی. کرولی» سخنگوی وزارت خارجۀ آمریکا در بیانیه‌ای اظهار داشت: ما در صدد هستیم تا روندی عملی و هدفمند را آغاز کنیم که به موضوعات اصلی در مورد برنامۀ هسته‌ای ایران بپردازد.
 

او افزود: چنان‌که گروه 1+5 همواره آشکارا بیان کرده، ما به پاسخگو ساختن ایران نسبت به الزامات بین‌‌المللی متعهد هستیم و به این کار ادامه می‌هیم تا ایران برای رفع نگرانی‌های بین‌المللی در مورد برنامه‌های هسته‌ای‌اش گام‌های ملموس و مشخصی بردارد.

/30117