به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، این نمایش به نویسندگی و کارگردانی نیما خسروی در تابستان امسال و در سالن اصلی پردیس تئاتر تهران به روی صحنه خواهد رفت. نمایشی که یکی از ویژگی‌های آن ایفای نقش یک زن در قالب کاراکتر اسطوره ادب فارسی آرش کمانگیر است. اما چرا آرش و چرا یک زن؟ نیما خسروی در پاسخ به این سوال به خبرآنلاین می‌گوید: «شعر بلند آرش کمانگیر را زنده‌یاد سیاوش کسرایی بیش از شصت سال پیش سرود. در آن زمان اثری بی‌بدیل بود و قدرت کلام و یکپارچگی مفهومی آن تا به حدی بود که هنوز می‌تواند به عنوان بهترین بازنویسی این حماسه به حساب آید. در آن زمان و در دیدگاه شاعر، آرش مردی بود که به قدرت بازو و جوانی خود فخر نمی‌فروخت و دلیل پرتاب جانانه تیر را متکی به جنسیت، قدرت و یا عوامل خارجی نمی‌دانست بلکه مدعی بود که در این دوران، پری از جان بباید تا فرو ننشیند از پرواز.»
خسروی در ادامه با بیان اینکه آرش نماد وطن دوستی، عشق به میهن و انجام وظیفه است، گفت: آرش نماد از جان‌گذشتگی برای هدف است و نشانی از صلح‌طلبی می باشد چرا که با پرتاب یک تیر مرزها را تعیین و از ریختن خون‌های بسیاری جلوگیری می کند. کسرایی به زیبایی می گوید، کار صدها صد هزاران تیغه شمشیر کرد آرش.
چنین فردی را حیف است که با محدودیت‌های جنسیتی مواجه کنیم. مگر زنان ما عاشق نیستند؟ مگر زنان ما دل در گرو وطن ندارند و مگر زنان ما کم جان‌هایشان را در حفظ و صیانت این خاک داده اند؟»
اما آیا از نظر اسطوره‌شناسی می‌توانیم چنین دخل و تصرفی در داستان و موضوع اثر کنیم و جنسیت یک کاراکتر را تغییر بدهیم؟ خسروی در پاسخ به این سوال می‌گوید: «بله و حتما بله. در فرهنگ زبان فارسی، ما برای «او» جنسیت قائل نیستیم. «او» می‌تواند زن یا مرد باشد و این در صورتی است که در بسیاری از فرهنگ‌های ادبی، محدودیت داریم. «او» در زن و مرد با کلمات جداگانه‌ای تعریف شده است. «او» ی این داستان، آرش افسانه‌ای یا به تعبیر شما اسطوره‌ای ما، تنها یک «او» است. می‌تواند زن باشد و یا مرد. من با بسیاری از میتولوژیست‌ها در این خصوص مذاکره کردم و بیشتر آنها مشکلی با این تغییر نداشته‌اند.»
ویژگی دیگر «منم آرش» این است که چند کاراکتر خود را آرش می‌نامند. این کارگردان جوان در اینباره هم توضیح می‌دهد: «تقریبا همه گروه دست کم یکبار فریاد «منم آرش» را سر می‌دهند اما سه نفر به صورت شاخص نقش آرش را بازی خواهند کرد. یکی آرش اسطوره‌ای است که مردی با هیبت و لباس تاریخی خواهد بود، یکی آرشی دیگر است که از دل کاخ به مردم می‌پیوندد و سومی زنی از بین مردم است که در نهایت تیر را خواهد انداخت. این همگرایی به ما کمک خواهد کرد تا نقشی که زن بازی می‌کند را باورپذیرتر کنیم و به نوعی حرفمان این باشد که هر کسی می‌تواند آرش باشد. به همین سبب است که شعار این پروژه در دو عبارت خلاصه شده است. اول اینکه «آرشی باید» و دوم اینکه «منم آرش».
نیما خسروی درباره تفاوت اجرای آرش کمانگیر با اجراهای دیگر از این متن و یا حتی متون دیگر گفت: «اول اینکه آرش بر آمده از دل مردم است و فردی کاملا عادی. قدرت آرش داستان ما، قدرت مردم است. دیگر اینکه وظیفه صیانت از مرزها را بر عهده اقوام ایران گذارده‌ایم چنان‌که یک واقعیت محض است. زمانی که تیر آرش پرتاب می‌شود، صحنه‌ای عظیم از اقوام را می‌بینیم که با حرکاتشان به ما می‌فهمانند که حمل تیر و برد آن به واسطه همه آنها است. ما بار مسئولیت را از دوش یک فرد حتی به عنوان اسطوره برداشته‌ایم و خواست جمعی را جایگزین آن کرده‌ایم. و در آخر اینکه، ادعایی بر بهترین خوانش آرش نداریم در این اثر اما مدعی هستیم که بهترین خودمان را بر صحنه خواهیم آورد و تنها چیزی که برایمان مهم است، رقابت با خودمان است»
خسروی همچنین در ادامه درباره انتخاب پردیس تئاتر تهران برای اجرای این نمایش اپرا گفت: «مجموعه‌ای بی‌نظیر در جنوب شرق تهران چند سالی هست که راه‌اندازی شده به نام «پردیس تئاتر تهران». امکانات منحصر به فرد، دسترسی اتوبانی خوب و پارکینگ مناسب را بیافزایید به توانایی‌های نور و صدا و صندلی مخاطب و سایر مواردی که برای لذت از یک اثر نمایشی لازم است. این مجموعه تحت مدیریت آقای حسین عالم‌بخش و گروهی از بچه‌های تئاتری در حال فعالیت است. جنس مدیریت و عوامل آن مجموعه جنس تئاتر است و حمایت و همراهیشان ستودنی. به باورم حیف است این همه امکانات را به صرف کمتر شناخته شده بودن ندیده گرفت. از هر نظر «پردیس تئاتر تهران» مستحق اجراهای بزرگ و فاخر است و امیدوارم بتوانیم در این مسیر، راه‌گشای سایر همکاران باشیم تا اجراهایی در خور را در این سالن به شهر ارایه کنند.»
کارگردان نمایش «منم آرش» در پایان درباره گروهی که در این نمایش با او همکاری می‌کنند و دیگر عوامل کار این توضیحات را اضافه کرد: «این اثر از مجموعه آثار «گروه حرکت آلترناتیو» شناخته می‌شود که در این اجرا بیش از ۱۳۰ نفر را همراه دارد. سرپرست و طراح حرکت ارشد گروه پردیس خسروی است و در کل از هشت طراح حرکت بهره جسته‌ایم. حبیب شیبانی، کیا ثلاثی، پگاه نیایی پور، بشرا خادملو، مصطفی غیاثی، سپاس رضایی، نوشین بدرکوهی و نرگس طاهر دل. هر کدام از طراحان حرکت در ژانر خود فعالیت می‌کند. موسیقی اثر را هنرمند ارزشمند کشور مهرداد پازوکی نوشته است و سه قطعه نیز با صدا و آهنگسازی کاوه یغمایی به زیبایی تولید شده است. طراحی صحنه با فرهاد نارستان است و طراحی و مدیریت نور با رضا حیدری خواهد بود. مدیر صدا رضا جعفری بهنام است که به نوعی مدیریت تولید را نیز بر عهده دارد و سینا کوایی افکت های صدا را بر عهده دارد. لباس ها با طراحی گروهی جوان شکل گرفته که طراحان آن سارا مهدیان، مریم صراف و فاطمه بیات خواهند بود. لیست عوامل بسیار طولانی است که در آینده و در بروشور به دقت قید خواهد شد.
۲۵۸۲۵۸
نظر شما