لایحه هدفمندکردن یارانه‌ها طرح مناسبی است اما متاسفانه همه جوانب آن دیده نشده است. در حال حاضر 60 درصد هزینه های درمانی از جیب مردم پرداخت میشود که این موضوع مغایر با قانون برنامه چهارم توسعه کشور است و حذف یارانه ها، فشار سنگینی بر مردم تحمیل می کند، لذا برای کاهش آثار و تبعات منفی ناشی از اجرای لایحه هدفمند کردن یارانه ها، بهتر بود بخشهایی از حوزه سلامت را مستثنی کرد تا حداقل در 5 سال ابتدایی اجرای این لایحه کمتر دچار مشکل شوند.
در تمامی کشورها وقتی یارانه‌ها را حذف می‌کنند، ذخایر ناشی از منابع آن صرف رفاه اجتماعی و سلامت مردم میشود. با توجه به اهداف هدفمند کردن یارانه‌ها مصرف به حداقل خواهد رسید، قیمت‌ها به حالت واقعی نزدیک میشود و درآمد حاصله نیز بین دهکهای پایین جامعه توزیع خواهد شد تا شکاف طبقاتی کم شود. متأسفانه در لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها مکانیسم مشخصی برای اینکه ذخایر به سمت نظام سلامت برود، نمی‌بینیم.
در کل این اقدام در حوزه سلامت هم تاثیرات مثبت و هم تاثیرات منفی دارد. مثبت از این جهت که افراد میتوانند با این اتفاق بیشتر مراقب سلامتی خود باشند و ازمراجعه بی رویه به پزشک و داروخانه خودداری کنند و البته تاثیرات منفی که باز روی سلامت شخصی افراد تاثیر مستقیم دارد. در هر حال تا وارد فاز عملیاتی نشویم نمی توانیم متوجه مثبت یا منفی بودن آن بشویم.
متاسفانه مساله افزایش قیمت‌ها در حوزه سلامت حتی از سوی مسوولان وزارت بهداشت نیز تایید میشود. اکثر بیمارستانهای دولتی در حال حاضر با کسری بودجه مواجهند که با قطع حمایتهای دولتی از آنها، نخواهند توانست به مردم خدمات ارائه دهند. زیرا دهکهای پایین جامعه بیشترین مراجعه کنندگان به بیمارستانهای دولتی هستند و با حذف یارانه حامل های انرژی که شامل آب، برق و گاز می شود، این بیمارستانها قادر نخواهند بود که هزینه های آب و برق خودشان را تامین کنند و مردم دهک پایین جامعه با مشکلات عدیده ای مواجه خواهند شد و اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و بالا رفتن هزینه‌های جاری به‌طور قطع باعث خواهد شد که مردم در بخش سلامت کمتر هزینه کنند زیرا با اجرای این برنامه مبلغ نقدی به حساب مردم واریز می شود و از آن طرف یارانه های حاملهای سوخت و سایر کالاها حذف میگردد اما مشکلات متعددی که سر راه زندگی مردم وجود دارد، باعث می شود که این یارانه نقدی در مصارف روزمره هزینه شود و موضوع سلامت و پیشگیری از بیماریها در اولویت بعدی مردم قرار بگیرد.
بنابراین قطعاً آثار منفی این برنامه به مراتب شدیدتر از نکات مثبت آن در بخش درمان کشور خواهد بود و دهکهای پایین جامعه را با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهد کرد.
هر چند که براساس اعلام وزارت بهداشت در کل کشور 20 درصد از خدمات بستری در بخش خصوصی است که این میزان در تهران بیشتر است و به 35 درصد هم می‌رسد، اما نگرانی این بخش از افزایش هزینه‌های بخش خصوصی با حذف یارانه‌ها بیشتر است زیرا با اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها هزینه‌های زیادی به بیمارستانهای خصوصی تحمیل میشود که در صورت عدم حمایت دولت این بیمارستانها نمی‌توانند ادامه دهند و ورشکست می‌شوند. از نظر من این قانون در اجرا کمی مبهم است. به بیمارستانهای خصوصی اجازه نداده‌اند که تعرفه‌ها بالا رود و پول آب، برق و گاز و سایر حاملهای انرژی معلوم نیست که چگونه خواهد بود.
به عقیده من با توجه به شرایط تورمی و اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، حداقل دو میلیون ایرانی با روند کنونی هزینه‌های درمانی به زیر خط فقر می‌روند.البته مطابق ماده 9 قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، دولت می‌تواند 20 درصد درآمد حاصل از این طرح را برای دستگاه‌ها هزینه کند که بر این اساس، به گفته وزیر بهداشت پیش‌بینی میشود اختصاص 10 درصد درآمد هدفمندی یارانه‌ها به سیستم سلامت، کسری بودجه وزارت بهداشت را جبران می‌کند. پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها، عده ای از دهک های میانی به دهک های پایین تر سقوط خواهند کرد. افرادی که در دهک ها سقوط می کنند، از سلامت کمتری برخوردار خواهند شد و در مقابل هزینه های درمانی آسیب پذیرتر خواهند شد. افراد بسیار فقیر در دهک های اول و دوم با خطر کاهش سطح سلامت و عدم امکان پرداخت هزینه های بهداشتی و درمانی مواجه خواهند شد.
هم اکنون امروزه به طور میانگین 55 تا 65 درصد هزینه بیماری از جیب مردم پرداخت میشود. بسیاری از بیماران دچار سختی و گرفتاری هستند و بسیاری از روستائیان به خاطر بیماری جانشان از دست می‌رود زیرا هنوز هزینه سلامت برای آنها بسیار بالا است. اگر دولت بودجه لازم را درنظر نگیرد و اقدامات مناسب را در حوزه سلامت انجام ندهد، مردم دچار مشکلات جدی‌تری در زمینه بهداشت و درمان خواهند شد چون هزینه‌های بهداشت و درمان و هزینه بیمارستانها افزایش پیدا می‌کند.
باید تدابیری اتخاذ می شد که ذخایر ناشی از حذف یارانه های کالاها و خدمات به سمت نظام سلامت سرازیر می شد.این مشکل تنها در صورتی حل میشود که دولت نظارتی جدی بر این مساله داشته باشد، که من واقعا در سیستم اجرایی و نظارتی کشور هنوز عزم و اراده‌ای جدی را برای این کار نمی‌بینم.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی
13442
نظر شما