جدیدترین رتبه بندی دانشگاههای دنیا/ جایگاه دانشگاههای ایران

نتایج دوازدهمین نسخه رتبه بندی دانشگاه های جهان بر اساس وب سنجی در ژانویه 2011 اعلام شد. در این رتبه بندی که وسیعترین رتبه بندی در جهان است عملکرد 12 هزار وب سایت دانشگاهی در سراسر جهان مورد بررسی و دسته بندی قرار گرفته است.

 در رتبه بندی سال 2011 تغییراتی ازجمله رتبه بندی های محلی و منطقه ای بیشتر و ارزیابی دوباره شاخصهای رتبه بندی برای نمایش بیشتر تاثیر آکادمیک حضور اینترنتی دانشگاهها صورت گرفته است. در این دوره از رتبه بندی تمرکز تنها روی ابعاد تحقیقاتی دانشگاهها نبوده و دیگر فعالیتهای آکادمیک ازجمله آموزش، میزان مشارکت انجمنها،میزان انتقال تکنولوژیکی و دانش را نیزتحت پوشش داشته است.

نتایج کلی نسخه جدید رتبه بندی وبومتریک نشان دهنده سلطه بی چون و چرای دانشگاههای آمریکایی است. در حالی که موسسه MIT رتبه اول دانشگاههای جهان را به خود اختصاص داده است. در میان 200 دانشگاه برتر جهان 115 دانشگاه از آمریکا حضور دارند و در این میان 16 دانشگاه نیز متعلق به کانادا هستند.

شکاف دیجیتالی آکادمیک میان دانشگاههای آمریکایی و دانشگاههای متعلق به کشورهای در حال توسعه همچنان برجای خود باقی مانده است. تنها نام 59 دانشگاه اروپایی در میان 200 دانشگاه برتر به چشم می خورد که 10 دانشگاه به بریتانیا تعلق دارند. همچنین جهانی شدن وب منجر به پدیدار شدن بین المللی دانشگاههای فرانسوی، استرالیایی، اسکاندیناوی، سنگاپور و تایوانی شده است.

بر اساس رتبه بندی جدید وبومتریک، رتبه 10 دانشگاه برتر جهان به 10 دانشگاه و موسسه آکادمیک آمریکایی اختصاص یافته است. MIT (موسسه تکنولوژی ماساچوست) در رتبه اول، هاروارد در رتبه دوم، استنفورد در رتبه سوم، کالیفرنیا برکلی در رتبه چهارم، کرنل در رتبه پنجم، ویسکنزین مدیسن در رتبه ششم، میشیگان در رتبه هفتم، مینه سوتا در رتبه هشتم، واشینگتن در رتبه نهم و دانشگاه پنسیلوانیا در رتبه دهم قرار دارند. 

نکته شگفت انگیز این نسخه از رتبه بندی وبومتریک، حضور دانشگاه ملی تایوان در رتبه 12 جهانی است. 10 دانشگاه برتر آمریکای شمالی و کانادا نیز مشابه رتبه بندی جهانی بوده و به همان ترتیب از MIT آغاز شده و به پنسیلوانیا ختم می شود. 

چهار رتبه برتر دانشگاه های اروپایی به دانشگاهها بریتانیا اختصاص یافته اند: کمبریج، کالج لندن، ساوثهمپتون، آکسفورد، موسسه تکنولوژی سوئیس، دانشگاه اسلو نروژ، دانشگاه هلسینکی فنلاند، دانشگاه ادینبرگ انگلستان، دانشگاه گلاسکو انگلستان و دانشگاه وین اتریش به عنوان 10 دانشگاه برتر اروپا انتخاب شده اند.

از سویی دیگر برترینهای بخش اروپای شرقی و مرکزی به دانشگاههای مشارکی و چارلز از چک، ژوبژانا از اسلوواکی، دانشگاه اقتصاد و تکنولوژی بوداپست و دانشگاه اتووس لوراند از مجارستان، دانشگاه فنی چک، دانشگاه ژاجیلونیان از هلند، دانشگاه ایالتی لومونوسوف مسکو، دانشگاه واروکلا از هلند و دانشگاه ژگ از مجارستان اختصاص یافته است.

 در بخش آسیا دانشگاههای ملی تایوان از کشور تایوان، توکیو و کیوتو از ژاپن، ملی چنگ کونگ و چیائو تانگ از تایوان، ملی سنگاپور، دانشگاه مرکزی از تایوان، هنگ کنگ، اوساکا و کِئیو از ژاپن رتبه های اول تا دهم را به دست آورده اند.

در حالی که در بخش آسیای جنوب شرق دانشگاه ملی سنگاپور با رتبه جهانی 92، دانشگاه پرنس سونگلا با رتبه جهانی 324 از تایلند، دانشگاه چولالونکورن با رتبه جهانی 418 از تایلند، دانشگاه کاستسارت با رتبه جهانی 440 از تایلند، دانشکاه فنی مانیانگ با رتبه جهانی 466 از سنگاپور، دانشگاه ماهیدل با رتبه جهانی 499 از تایلند، دانشگاه گادجامادا با رتبه جهانی 583 از اندونزی، دانشگاه اندونزی با رتبه جهانی 599، دانشگاه چیانگ مای با رتبه جهانی 606 از تایلند و دانشگاه سین مالزی با رتبه جهانی 629 رتبه های اول تا دهم حوزه آسیای جنوب شرقی را بدست آورده اند.

در میان 10 رتبه اول دانشگاههای بخش جنوب آسیا نیز موسسه علوم بنگلور (رتبه جهانی 559) از هند، موسسه تکنولوژی کنپور (رتبه جهانی 564) از هند، موسسه تکنولوژی بمبئی (رتبه جهانی 589) از هند، موسسه تکنولوژی مدرس (رتبه جهانی1036) از هند، دانشگاه دهلی (رتبه جهانی 1143) از هند، موسسه مطالعات بنیادین تاتا (رتبه جهانی 1178) از هند، موسسه تکنولوژی دهلی (رتبه جهانی 1530) از هند، موسسه تکنولوژی کاراگپور (رتبه جهانی 1546) از هند، موسسه ملی تکنولوژی رورکلا (رتبه جهانی 1656) از هند و دانشگاه مدیریت علوم لاهور (رتبه جهانی 1692) از پاکستان رتبه اول تا دهم بخش جنوب آسیا را به خود اختصاص داده اند. 

دانشگاه سائوپائولو برزیل، دانشگاه ملی مکزیک، دانشگاه دولتی کامپیناس از برزیل، دانشگاه فدرال ریوگراند دو سل از برزیل، دانشگاه فدرال ریودوژانیرو از برزیل، دانشگاه دولتی پائولیستا جولیو از برزیل، دانشگاه فدرال سانتا کاترینا از برزیل، دانشگاه فدرال میناس ژرایس از برزیل، دانشگاه 296 شیلی و دانشگاه 328 برزیل رتبه های اول تا دهم برترین دانشگاههای حوزه آمریکای لاتین بر اساس وب سنجی را تشکیل می دهند. 

 دانشگاههای پادشاهی آل سعود، دانشگاه نفت و معادن پادشاهی فهد، دانشگاه امام محمد ابن سعود و دانشگاه پادشاهی عبد العزیز با وجود کسب رتبه های اول تا چهارم کشورهای عربی رتبه جهانی 212 تا 6934 را در رتبه بندی جهانی کسب کرده اند. 

دانشگاه ملی استرالیا با رتبه جهانی 77، دانشگاه کوئینزلند استرالیا با رتبه جهانی 83، دانشگاه ملبورن استرالیا با رتبه جهانی 86، دانشگاه نیوساوث ولز استرالیا با رتبه جهانی 141و دانشگاه موناش استرالیا با رتبه جهانی 154در بخش اقیانوسیه و در قاره آفریقا نیز دانشگاه کیپ تاون آفریقای جنوبی با رتبه جهانی 317، دانشگاه پورتوریا آفریقای جنوبی با رتبه جهانی 474 ، دانشگاه ستلنبوش آفریقای جنوبی با رتبه جهانی 517، دانشگاه ویتواتِرزرَند آفریقای جنوبی با رتبه جهانی 640 و دانشگاه رودز آفریقای جنوبی با رتبه جهانی 700 از قاره آفریقا رتبه های اول تا پنجم رتبه بندی وبومتریک را در مناطق جغرافیایی خود کسب کرده اند.

رتبه بندی وبومتریک دانشگاههای جهان را بر اساس ارزیابی آموزشهای برتر در وب، حجم، قابلیت دید و اثر (impact) صفحات وب منتشر شده توسط دانشگاهها و منابع اطلاعات و تفسیر آنها رتبه بندی می کند.  

شاخصهای رتبه بندی وبومتریک در این نسخه از گزارش رتبه بندی شامل اندازه صفحات وب (size)، قابلیت مشاهده از سوی دیگران و میزان لینک هایی که مراکز دیگر به سایت اصلی داده باشند (visibility)، فایل های قابل دسترسی ( rich file) و همچنین تعداد منابع علمی سایت و میزان ارجاعات به آن (scholar) بوده است.

دانشگاه تهران با رتبه جهانی 938، در شاخص اندازه صفحات وب امتیاز 819، در شاخص قابلیت مشاهده از سوی دیگران امتیاز 974، در شاخص فایلهای قابل دسترسی امتیاز 966 و در شاخص میزان ارجاعات امتیاز 789 را به دست آورده است. این در حالی است که رتبه این دانشگاه در آخرین نسخه ای که از رتبه بندی وبومتریک در ماه مرداد منتشر شد رتبه جهانی دانشگاه تهران 899 اعلام شده بود.

دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این رتبه بندی به رتبه جهانی 1002 دست پیدا کرده است. امتیاز این دانشگاه در شاخصهای اندازه صفحات وب 1046، در قابلیت مشاهده از سوی دیگران 2702، در فایلهای قابل دسترسی 793 و در میزان ارجاعات 58 اعلام شده است.

رتبه دانشگاه علوم پزشکی تهران نسبت به سال گذشته بهبود قابل توجهی داشته و از رتبه 1182 به رتبه 1011 ارتقا یافته است. شاخص اندازه صفحات وب در این دانشگاه امتیاز 962، قابلیت مشاهده از سوی دیگران امتیاز 1937، فایلهای قابل دسترسی امتیاز 1514 و میزان ارجاعات امتیاز 26 را به دست آورده است.

دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز با فاصله ای بزرگ از آخرین رتبه جهانی دانشگاه ایرانی یعنی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در رتبه 1288 جهانی قرار گرفته و در شاخصهای اندازه صفحات وب امتیاز 1003، قابلیت مشاهده از سوی دیگران امتیاز 3686، فایلهای قابل دسترسی امتیاز 1446 و در شاخص میزان ارجاعات امتیاز 1170 را کسب کرده است.

44