مشکلات اقتصادی، نتیجه اشتباهات زنجیره‌ای در سیاست است

تابناک گزارش داد:

تمامی نخبگان از تأثیر منفی حوادث سیاسی بر اقتصاد کشور سخن به میان می‌آوردند. باید به‌طور دقیق و با آمار و ارقام ببینیم در چند ماه اخیر چقدر پس‌انداز ملی کاهش یافته، چقدر فرار سرمایه بوده، چقدر رشد اقتصادی پایین آمده ومسائلی از این دست، این وقایع آثار جدی بر اقتصاد دارد و هر چه ادامه یابد خسارات بیشتر خواهد شد.

دکتر محسن رضایی که در میان اعضای هیات علمی کمیسیون اقتصادکلان، بازرگانی و اداری دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام ،سخن می‌گفت با بیان مطالب بالا افزود: برای بهبود وضع اقتصاد باید بستر آن درست شود. مسایل اجتماعی و سیاسی با مسایل اقتصادی ارتباط تنگاتنگ دارند. باید بحث‌های عمیقی روی این مسایل صورت پذیرد. باید از حوادث تاریخی درس بگیریم. اگر از حوادث تاریخی درس بگیریم می‌توانیم برخی از این خسارات را ترمیم کنیم.

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه تاکید کرد: ما با اشتباهات زنجیره‌ای مواجه می‌شویم که ریشه در اختلافات سیاسی دارد. برای بهبود مشکلات فعلی باید مسئله را از نقطه شروع مشکلات که همان اختلافات سیاسی است، حل کنیم. ما باید ضعف مدیریت در فعالان سیاسی کشور را درست تحلیل کنیم. جلوگیری از تداوم حوادث اخیر ضروری است و باید به سمت ایجاد فضای اعتماد حرکت کنیم.

در ادامه این جلسه اقتصاددانان و اساتید حاضر در جلسه، مهمترین مشکل فعلی را به وجود آمدن فضای عدم اطمینان و کاهش سرمایه اجتماعی به ویژه بعد از برگزاری انتخابات، ذکر کردند که بر اقتصاد ایران هم از بعد داخلی و هم از بعد خارجی تأثیرگذار بوده است.

در همین باره، دکتر جمشید پژویان با بیان این مطلب که در حال حاضر کشورهای غربی در صدد فلج کردن اقتصاد ایران هستند گفت: در حال حاضر با توجه به حوادث بعداز انتخابات، متأسفانه فضای مناسبی برای کشورهای بیگانه فراهم شده تا اقتصاد کشورمان را تحت فشار قرار دهند.

وی ادامه داد: در حال حاضر باید بصورت جدی توجه خود را به مسائل اقتصادی معطوف سازیم و امنیت اقتصادی را در کشور بوجود آوریم زیرا امنیت جامعه از امنیت اقتصادی نشأت می گیرد.

این استاد دانشگاه افزود: ما تنها به متغیرهای کلان اقتصادی نگاه می‌کنیم در حالی که مشکل ما ساختاری است و بنابراین فقط ابزار سیاست‌های خُرد اقتصادی است که می‌تواند با افزایش کارآیی و حذف ناکارآمدی‌ها به حرکت اقتصاد کمک کند. حل این مشکل باید به شکل یک بسته سیاستی باشد.

دکتر مسعود درخشان از صاحبنظران اقتصادی نیز با تاکید بر موضوع اصلاح الگوی مصرف گفت : سال 88، سال اصلاح الگوی مصرف است. اما هم اکنون، به تنها مسئله‌ای که پرداخته نمی‌شود، همین موضوع است. بعد از نام گذاری سال 88 توسط مقام معظم رهبری به نام «سال اصلاح الگوی مصرف»، من بارها گفته‌ام که امسال، سال اقتصاد و اقتصاددانان است، اما کمتر کسی به این مسئله بسیار مهم توجه می کند.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه افزود: عدم اطمینان در مورد همه ابعاد اقتصادی همچون بخش مسکن ظاهر شده است. آثار رکود در بخش مسکن به همه جا سرایت کرده است. سرمایه گذاران منتظر آینده اقتصاد هستند تا با مشاهده اطلاعات امیدوار کننده، به فعالیت بپردازند. از سویی، دشمنان نیز به دنبال تحریم اقتصاد ایران هستند و این مسئله موجب نگرانی زیادی است.

دکتر اکبر کمیجانی نیز با اشاره به این که در مورد وضعیت بازار نفت همواره نگرانی وجود داشته است، گفت: چه دولت فعلی و چه هر دولت دیگری که بر سر کار می آمد، شرایط سختی برای اقتصاد ایران در سال 88 و حتی سالهای بعدی، قابل پیش بینی بوده و هست.

این استاد دانشگاه تهران افزود: درآمدهای نفتی نسبت به مقدار پیش‌بینی شده در بودجه سال 1388 بالاتر رفته است ولی متأسفانه با کسری بودجه عظیمی نیز روبرو هستیم. از طرفی، دولت به دنبال راههای تأمین کسری بودجه است و زمزمه ارائه متمم بودجه به گوش می‌رسد. متمم بودجه و کاهش اعتبارات عمرانی، شرایط رکود را تشدید خواهد کرد و فعالیتهای اقتصادی را مختل خواهد کرد.

دکتر کمیجانی با بیان این مطلب که در ماه‌های اخیر، تعداد زیادی از بنگاههای اقتصادی دچار کمبود یا عدم نقدینگی شده اند، گفت: دولت تصمیم گرفته است که مطالبات سیستم بانکی به تعویق بیفتد و این در حالی صورت می‌پذیرد که مقدار مطالبات سیستم بانکی در حال افزایش است. این موضوع، قدرت اعطای تسهیلات توسط بانکها را بسیار کاهش داده است.

این استاد دانشگاه با تأکید بر برنامه پنجم توسعه، افزود: هم اکنون در اواسط سال پایانی برنامه چهارم توسعه هستیم و برنامه پنجم از سال 89 آغاز خواهد شد. به‌نظر می‌رسد به جز تدوین سیاست‌های کلی توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام، در زمینه تدوین برنامه پنجم توسعه حرکت جدی صورت نگرفته است. سرعت بخشیدن به تدوین برنامه پنجم توسعه لازم و ضروری است. زیرا بودجه سال 89 نیز باید بر اساس این برنامه تدوین گردد.

دکتر مهدوی،از دیگر صاحبنطران حاضر در این جلسه نیز گفت: یکی از مهمترین سرمایه های یک کشور، سرمایه اجتماعی است و این سرمایه بر فعالیت های اقتصادی نیز آثار فراوانی دارد. در شرایط فعلی، به نظر می‌رسد سرمایه اجتماعی کاهش چشمگیری داشته است.

در ادامه جلسه، دکتر موسی غنی‌نژاد از صاحبنظران اقتصادی به موضوع ریسک پذیری در شرایط اقتصادی کنونی پرداخت و گفت: در اوضاع فعلی، ریسک سرمایه‌گذاری در کشور بسیار بالا رفته و سرمایه‌گذاران تمایلی برای سرمایه‌گذاری ندارند. بخش خصوصی نیز با مشکلات فراوانی روبروست. بسیاری از بنگاههای بخش خصوصی، تأکید کرده اند که معاملات را تنها بصورت نقدی انجام می دهند.

دکتر طیب نیا دیگر اقتصاددان شرکت کننده در این جلسه نیز با تأکید بر مشکل عدم اعتماد کنونی، گفت: توجه کارشناسی به مسائل کشور به ویژه مباحث اقتصادی، بسیار کمرنگ شده و جایگاه کارشناسان در مسائل کشور معلوم نیست.

در این جلسه که با هدف بررسی مشکلات و معضلات کنونی اقتصاد ایران تشکیل شده بود، صاحبنظران اقتصادی و برخی از مسئولین دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام چون ،دکتر محسن رضایی، دکتر جمشید پژویان، دکتر اکبر کمیجانی، دکتر علی طیب نیا، دکتر مسعود درخشان، دکتر ابوالقاسم مهدوی، دکتر موسی غنی نژاد، دکتر مجید قاسمی و دکتر رویا طباطبایی یزدی حضور داشتند، مباحث راهبردی مهمی مطرح شد که می تواند برای شرایط کنونی اقتصادی کشورمان راهگشا باشد.