حسام الدین واعظ زاده
متعاقب حرکتهای اعتراضی در شمال آفریقا و خاورمیانه مردم بحرین نیز در راستای دستیابی به آزادی، حق رأی و مشارکت در ساختار سیاسی، مبارزات مسالمت آمیزی را با حکومت آل خلیفه آغاز کردند. خواسته های مردم بحرین همان اصولی است که کرارا در تبلیغات و شعارهای غرب می شنویم و حتی پافشاری مقامات غربی بر دستیابی به این خواسته ها که در واقع اصول دموکراسی هستند در حرکتهای اعتراضی اخیر در شمال آفریقا وخاورمیانه به خوبی دیده شد.
اما به نظر می رسد این شعارها در مکان و زمانی که در جهت منافع غرب نباشد،چندان خوشایند نیست. موضع غرب در قبال تحولات بحرین مصداق و شاهد بارز این ادعاست. با گذشت بیش از یک ماه از آغاز اعتراضات و حرکتهای مردمی در بحرین،حکومت آل خلیفه با ادامه سیاست زور و قوۀ قهریه برای سرکوب صدای اعتراضات به کمک های خارجی توسل جسته و از نیروهای نظامی کشورهای همسایه برای سرکوب مردم یاری گرفته است.
نکته قابل توجه در این بین موضع یک بام و دو هوای غرب است.غربی ها که زمانی بر طبل مطالبات مردمی و حقوق دمکراتیک می کوفتند این بار در برابرورود نیروهای نظامی سعودی به بحرین، موضعی در پیش گرفتند که در تضاد کامل با شعارهای آنان است.
حال که حرکتهای مردمی در بحرین به چالشی جدی برای آل خلیفه تبدیل شده،غرب از دخالت خارجی در بحرین حمایت می کند.هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکامتعاقب ورود نیروهای نظامی عربستان و امارات به بحرین اعلام کرد اعزام نیرو به بحرین به معنای تجاوز به این کشور نیست و هدف از این اقدام ایجاد ثبات است در حالیکه همگان به کارکرد و اعزام نیروی نظامی آگاهند و به خوبی می دانند که این نیروها برای سرکوب اعتراضات و حمایت از پایه های سلطنت آل خلیفه به این جزیره کوچک آمده اند.
جالب است بدانیم که به رغم این ظاهرسازی ها، بحرینی ها دارای آگاهی سیاسی بالایی بوده و دانش سیاسی در این کشور نسبت به سایر کشورهای اسلامی درسطح بالایی قرار دارد.متأسفانه حرکتهای دمکراسی خواه در شهرهای مختلف بحرین به شدت سرکوب می شود و در این میان غرب به اندازه ای که در تحولات مصر و لیبی ورود پیدا کرد در بحرین نتوانست موضع پایدار و آبرومندی از خود به نمایش بگذارد.
در این بین نقش ایران از اهمیت قابل توجهی در تحولات بحرین برخوردار است. جزیره کوچک بحرین از دیرباز در قلمرو نفوذ استراتژیک ایران قرار داشته و بدون شک ایران باید این حق را داشته باشد که به دلیل اشتراکات تاریخی،دینی و فرهنگی نسبت به وضعیت بحرانی این کشور اعلام نگرانی کند.
یادآور می شوم بحرین در سال 1971 از ایران جدا شده و اعلام استقلال کرد. میان دو کشور ارتباط تنگاتنگی وجود دارد و بسیاری از بحرینی ها تعلق خاطر قابل توجهی نسبت به ایران دارند و هنوز بسیاری از شهروندان بحرینی به ایران رفت و آمد می کنند و خانواده های آنها در ایران هستند. بر همین اساس ایران نسبت به وضعیت بحرانی بحرین اعلام نگرانی کرده و بارها بر حل مسالمت آمیز آن تأکید داشته است. در واقع موضع ایران بر اساس اصول دیپلماتیک، دوجانبه و با در نظرگرفتن تمامی ملاحظات بوده است.
با این حال این ظرفیت با توجه به سابقه دینی میان ایران و بحرین و همچنین ارتباط تنگاتنگ میان دو کشور ایجاب می کند که کشورمان اولتیماتومی 48 ساعته به نیروهای خارجی بدهد و به آنها نسبت به تبعات منفی حضور اشغال گرانه سعودی ها دراین کشور به طور جدی هشدار دهد.
حکومت بحرین باید به خاطر داشته باشد که حرکت مسالمت آمیز مردمی در کشورش هنوز دست به اسلحه نبرده و اینچنین توسل به نیروهای نظامی کشورهای همسایه تبعات خطرناکی می تواند برای منطقه داشته باشد. موضع شفاف و اولتیماتوم 48 ساعته ایران با تأکید بر توقف کشتار و خشونت علیه مردم بحرین می تواند نقش مهمی در آرام کردن اوضاع و آغاز روند مذاکره دولت با معارضه را داشته باشد.
تشکیل هیئتی با حضور کشورهای صاحب نفوذ در منطقه با هدف مذاکره با دولت بحرین و یافتن راهکاری برای حل بحران می تواند اقدام بعدی برای حل وضعیت بحرانی این کشور باشد. این راهکارها می تواند ضمن حفظ استقلال و تمامیت ارضی بحرین،میان مردم ودولت ارتباطی بر پایه اعتماد ایجاد کرده و به خشونت ها پایان دهد.16346
کارشناس امور بین الملل
نظر شما