مجید جویا: برای نابود کردن باور شما به مفید بودن انرژی هستهای، هیچ منظرهای قابل قیاس با مشاهده صحنه زنده انفجار ساختمان یک راکتور هستهای از تلویزیون نیست. ولی واقعیت این است که انفجارها و نشت مواد رادیواکتیو در نیروگاه هستهای فوکوشیما دایچی در ژاپن، سبب میشود که برداشت غیر منصفانهای از خطرات مرتبط با نسل جدید انرژی هستهای داشته باشیم.
به گزارش نیوساینتیست، طراحی راکتورهای فوکوشیما متعلق به 40 سال پیش است. احتمالا نسل جدیدتر راکتورها، با خصوصیات ایمنی جامعتر و نیروی برق پشتیبان، میتوانست خیلی بهتر در مقابل خشم طبیعت مقابله کند. آلکسیس مارینکیچ، مدیر فنی شرکت راکتور ساز فرانسوی آروا، ادعا میکند که بیشتر خرابیهایی که منجر به نشت مواد رادیواکتیو از فوکوشیما شدند، در نسل جدید راکتورهای هستهای اتفاق نمیافتادند.
مشکل در فوکوشیما هنگامی آغاز شد که این نیروگاه، بعد از این که زلزله خطوط انتقال براق نیروگاه را قطع کرد، و تسونامی هم دیزل ژنراتورهای پشتیبان نیروگاه را در هم نوردید، نیروی برق سیستم خنک کننده راکتورهای خود را از دست داد. راکتور اروپایی تحت فشار (EPR) آروا، از شش دیزل ژنراتور پشتیبان در دو ساختمان ضد زلزله ضد آب بتونی، که در فاصله 50 متری ساختمان راکتور، در دو سوی آن قرار دارند بهره میبرد. مارینکیچ میگوید: «حتی اگر یک هواپیما به ساختمان راکتور اصابت کند، ما کماکان نیروی برق پشتیبان برای سیستم خنک کننده داریم».
ایپیآر همچنین چهار مدار پشتیبان جداگانه برای سیستمهای الکترونیک، پمپها، شیرها و لوله کشی دارد که هسته را در حالت اضطراری خنک نگه میدارند.
بدون سیستم خنک کننده، برخی از راکتورهای فوکوشیما دچار گرمای بیش از حد شدند، و مولکولهای آب را به اکسیژن و هیدروژن تجزیه کردند، که سپس آتش گرفت. این انفجار سقف ساختمان مخزن را خراب کرد و بخار آلوده به ایزوتوپهای رادیواکتیو را آزاد کرد.
برای اجتناب از این امر، ایپیآر یک بازترکیب کننده کاتالیتیک هیدروژن دارد تا اطمینان حاصل شود که هیدروژن تولید شده با اکسیژن واکنش نشان میدهد تا آب تولید شود. راکتور در یک مخزن ضد آب با دیواره مضاعف نگهداری میشود تا از خروج گاز جلوگیری شود. یک حفاظ داخلی بتون مسلح تقویت شده با فولاد به ضخامت 0.8 متر در داخل یک حفاظ بیرونی بتون مسلح 1 متری قرار دارد.
ما هنوز نمیدانیم که آیا هسته هیچ یک از راکتورهای فوکوشیما ذوب شده است یا خیر، ولی به گفته مارینکیچ، ایپیآر از چنین چیزی هم جلوگیری میکند. طراحی این راکتور، شامل یک «هسته گیر» سیمانی خنک شونده با آب است که مانع از انفجار یک هسته در حال ذوب شدن میشود. تا کنون ساخت دو ایپیآر شروع شده است، یکی در فنلاند و دیگری در فرانسه.
رقیب آروا، وستینگهاوس الکتریک که در مالکیت توشیبای ژاپن قرار دارد، در سایتی در چین، در حال ساخت یک راکتور نسل سوم خود است، که AP1000 نام دارد. مانند ایپیآر، این راکتور نیز یک محفظه قویتر دوگانه و چندین سیستم خنک کننده پشتیبان دارد.
این راکتور همچنین یک ویژگی ایمنی فعال هم دارد: یک منبع بسیار بزرگ آب در سقف که وقتی سیستم خنک کننده از کار بیفتد، به طور خودکار آزاد میشود. به گفته یان گیتوس، رئیس سابق ایمنی سازمان انرژی اتمی انگلیس، این سیستم، دقیقا همان کاری را انجام خواهد داد که کارگران در فوکوشیما با پمپاژ آب دریا در پی انجام آن بودند، ولی البته بدون نیاز به پمپ. او میگوید: «یک دریچه باز میشود، و همه آب روی مخزن میریزد».
آدریان بل سخنگوی وستینگهاوس میگوید: «طبق محاسبات ما، یک منبع آب که بتواند کل زمین راکتور را در آب خود غرق کند، میتواند آن را برای مدت سه روز خنک نگاه دارد، و به اپراتورهای راکتور، سه روز زمان برای حل مشکل سیستم خنک کننده بدهد».
طراحی هر دو راکتور، اندرو شری، رئیس موسسه هستهای دالتون در دانشگاه منچستر انگلیس را تحت تاثیر قرار داده است. «این راکتورهای جدید میتوانستند گرمای واپاشی رسوبات هسته را در موردی مانند بحران فوکوشیما، کنترل کنند؛ و هنگامی که بتوانید این گرما را به کنترل در بیاورید، راکتور شما در حالت خاموشی ایمن قرار میگیرد».
ولی سیستمهای ایمنی پیچیده، ارزان به دست نمیآیند. گیتوس میگوید: «ولی هزینه در این موارد اهمیت چندانی ندارد. ناظران اجازه نخواهند داد که مردم راکتوری را بخرند که احتمال خرابی داشته باشد».
50171
نظر شما