مینا علی اسلام: خبرهای موفقیت یا ناکامی دستگاه دیپلماسی در عرصه هستهای، رابطه با کشورها و مسائل مهم منطقهای و بین المللی، بی تردید برای افکار عمومی ایران معیاری برای سنجش عملکرد این دستگاه بوده است.
اما نظرهای 20 کارشناس سیاست خارجی از تحلیل‌گر تا استاد دانشگاه و مجری دستگاه دیپلماسی، میتواند گلچینی از کلیت نظرات افکار عمومی ایران در خصوص عملکرد دستگاه سیاست خارجی کشور باشد. در این گزارش، 10 محور اساسی و مهم در ساختار کاری وزارت امور خارجه را با 20 کارشناس و متخصص حوزه مسائل دیپلماسی در میان گذاشته و از انها نظر خواهی کردهایم.
10 پاسخ از 20 کارشناس، مجموعا 200 پاسخ را در این جدول به نمایش گذاشته است. از این میان به 5 سوال پاسخ داده نشده، 97 سوال پاسخ «ضعیف» دریافت کرده، 71 سوال با پاسخ «متوسط» روبرو شده و تنها 27 سوال از جواب «عالی» برخوردار شده است. از این رو به استثنای 2.5 درصد سوال بیپاسخ، 48.5 درصد از پاسخ دهندگان عملکرد دستگاه دیپلماسی را ضعیف ارزیابی کردهاند. 35.5 درصد آن را متوسط و تنها 13.5 درصد به عملکر دستگاه دیپلماسی رای «عالی» دادهاند.
مشروح این نظرسنجی را در جدول زیر مشاهده میکنید:
برای مشاهده جدول در ابعاد بزرگتر اینجا را کلیک کنید:
چارچوب بحث شده در جدول فوق نشانگر عمده مسائل در دستور کار دستگاه دیپلماسی کشور در سال 89 بود. اما شاخص‌های ارزیابی که به عالی، متوسط و ضعیف تقسیم شده کاملا نسبی است و ذکر چند نکته در حاشیه این نظرسنجی قابل توجه است:
1- برخی از کارشناسان تاکید داشتند که بررسی شاخص‌های مورد بررسی عملکرد دستگاه دیپلماسی منوط به وجود دو شرط اساسی است؛ اول آنکه دستگاه وزارت خارجه به طور کامل مسوول اداره سیاست خارجی کشور باشد و دوم آنکه ارزیابی عملکرد سیاست خارجی در حالی صورت گیرد که روند دیپلماسی کشور شرایطی آرام و فارغ از تنش‌های داخلی یا خارجی را طی کند.
2- باید توجه داشت که بخش عمده عملکرد وزارت خارجه در سال 89 تحت مدیریت و هدایت منوچهر متکی سپری شد و در ماههای پایانی سال تغییر وزیر خارجه مسوولیت امور را در اختیار آقای صالحی قرار داد. این نکته خود در ارزیابی عملکرد دستگاه سیاست خارجی در سال گذشته تاثیرگذار بود.
3- برخی شاخص‌های مورد پرسش قرار گرفته از سوی دستگاه سیاست خارجی با موفقیت دنبال شده اما ضرورتا به معنای آن نیست که کاملا در راستای تامین منافع ملی کشور بوده باشد.
4- برخی پاسخ دهنده‌ها به این نظرسنجی تاکید داشتند که پاسخ به این سوال تنها با سه گزینه عالی، متوسط و ضعیف پاسخ دهنده را محدود کرده و انتخاب را مشکل می‌کند. بر این اساس پاسخ‌ها کاملا نسبی است.
5- برخی کارشناسان شرکت کننده در این نظرسنجی نیز تاکید داشتند که به دلیل وجود جدال و چالش دائمی میان منافع ملی کشور و مصالح دینی، توفیقات دستگاه سیاست خارجی کاملا متاثر از این جدال بوده است.
6- برخی پاسخ دهندگان نیز بر این نکته تاکید داشتند که باید سیاست خارجی را با استانداردهای بین‌المللی تطبیق داده و به بوته ارزیابی گذاشت.
/111114
نظر شما