هر چند که سازمان ملل متحد نتوانست به وظایف معین شده خود در جلوگیری از جنگ و خونریزی بین ابناء بشر به درستی عمل کند و نایرۀ جنگ‌ها را به کلی فرو نشاند اما اقدامات بازدارندۀ نسبتاً خوب و قابل قبولی را در رفع مناقشات جامعۀ بین‌المللی از خود نشان داده است.
دولت فعلی ایران که با شعار تدبیر و امید بر سر کار آمد با پیگیری یک دیپلماسی نفس‌گیر، موج ایران هراسی را با طراحی برجام تا حدود زیادی به عقب راند و به میزان قابل توجه‌ای جلوی یکه‌تازی‌های آمریکا و اتحاد جهانی بر علیه ایران را گرفت. اما با خروج یکطرفۀ آمریکا از این پیمان سیاسی بین‌المللی، کشورمان آسیب‌های فراوانی را به ویژه در عرصۀ اقتصاد وابسته به نفت و دلار متحمل شد.
با وجود این قدرت های دیگری که در 1+5 کنار آمریکا قرار داشتند از همسویی کامل با آمریکا بازداشته شدند، به طوری که در دو مرحله دیپلماسی آمریکا در خصوص استفاده از ظرفیت برجام بر علیه جمهوری اسلامی ایران منجر به ناکامی و شکست شد. امروز آمریکا که در عرصۀ بین‌المللی نه تنها ایران بلکه سایر کشورها و هم‌پیمانان خود را تهدید به تحریم کرده است، به نظر می رسد معادلات جهانی در عرصۀ بین المللی شکل تازه‌ای به خود خواهد گرفت و منطق زورگویی آمریکایی‌ها به شرطی که با رفتارهای خلاف منافع ملی و نسنجیدۀ عوامل داخلی، تحریک مجدد و بهانه جویی آنان را باعث نگردد با همراهی مردم به انزوا خواهد رفت.
امروز اگر تنها ثمرۀ برجام این باشد که موج ایران هراسی بر افتاده در دنیا چندان رغبتی به شعارها و ادعاهای آمریکا نشان نمی‌دهد، خود یک گام بزرگ در دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران است. تلاش گسترده آمریکا که درصدد شکست خفت‌بار دیپلماتیک خود و در جهت اجماع علیه ایران و استفاده از مکانیزم برجام علیه برجام است، باید با وحدت و همدلی مردم و حاکمیت خنثی شود.
آمریکایی‌ها با نفوذ گسترده بر علیه ایران و جبهۀ مقاومت درصدد احیاء روابط اعراب با اسرائیل برآمده‌اند. این امر نزدیک‌ترین خطری است که جمهوری اسلامی ایران را تهدید می کند و دیپلماسی فعال و متکی به ارادۀ مردم ایران می تواند گامی مهم در زمینه ارتباط فعال با کشورهای عربی باشد و به خنثی سازی مکر آمریکایی-اسرائیلی کمک قابل توجه‌ای کند.
در این میان آنچه بیش از پیش حائز اهمیت است این است که در وضعیت کنونی مسئولین و مدیران تا چه حد توانسته‌اند رضایت‌مندی و همدلی مردم را فراهم آورند؟ چرا که جز با اتکاء به این مهم نخواهند توانست از عهدۀ کارزارهای داخلی و بین‌المللی برآیند. اثرات منفی تحریم ها بر کشور غیرقابل انکار است اما بسیاری از مشکلات ارتباطی با تحریم ها نداشته و ریشه در سوء مدیریت‌های گذشته و فعلی و عدم حل ریشه‌ای مشکلات در درون کشور دارد.
امیدواریم اتفاقات منطقه‌ای و بین‌المللی صرف‌نظر از اثرات مثبت یا منفی‌شان، قبل از هر چیز منجر به افزایش تعهد، مسئولیت‌پذیری و تدبیر مدیران و مسئولین امور گردد نه اینکه موجب بروز چند دستگی ها و اختلافات داخلی آسیب‌زا.
* عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه ازاداسلامی واحدکرج
نظر شما