به گزارش خبرآنلاین، اکنون اقتصاد ایران علاوه بر مشکلات خارجی ناشی از تحریم؛ از سوء مدیریت‌ها و مصائب مختلف داخلی نیز رنج می برد و این شرایط سبب فشار مضاعف بر اقشار مختلف مردم در قالب افزایش روز افزون قیمت‌ها و بالارفتن تورم حداقل از ابتدای سال ۹۹ تاکنون شده است. برای اطلاع از مشکلات اقتصاد ایران و چگونگی گذر از آنها با مهدی پازوکی، استاد دانشگاه و اقتصاددان در کافه خبر به گفت و گو نشستیم:
وی در گفتگو با کافه خبر خبرآنلاین درباره مهمترین مشکل اقتصاد ایران در شرایط کنونی گفت: مهمترین مشکلات اقتصاد ایران در شرایط کنونی، بسته بودن اقتصاد ایران است به این مفهوم که ما در واقع حتی با کشورهای همسایه و منطقه هم نمی‌توانیم تجارت کنیم؛ بخشی از این مساله به دشمنان خارجی و تحریم‌های ظالمانه آمریکا و تبعیت کشورهای جهان از تحریم بر می گردد و بخشی دیگر از مشکلات هم به دلیل نظام تصمیم گیری داخلی کشور است.
مهدی پازوکی افزود: در شرایط کنونی با استقرار بایدن در کاخ سفید و حذف معضل ترامپ ، شرایط برای اقتصاد ایران بهبود می‌یابد اما به عنوان مثال اگر حتی فردا صبح آمریکا به برجام بازگردد ولی همکاری با برجام را نپذیرفته و همچنان جزو بر این مساله تاکید کنیم و در لیست سیاه اف ای تی اف باقی بمانیم، حتم بدانید مشکلات ادامه خواهد یافت.
وی توضیح داد: تحت این شرایط هیچ بانکی (حتی بانک‌های درجه ۲ و ۳ اروپایی) حاضر نیست با سیستم بانکی ایران کار کند. فقط بانک های درجه ۳ چینی و حاضر هستند با ما کار کنند که هزینه های بالایی را به ما تحمیل می کند برای نمونه برای هر ۱۰۰ یورو حواله ارزی، ۲۰ یورو یا ۲۰درصد هزینه انتقال دریافت می کنند که هزینه بسیار بالا و ناجوانمردانه است.
بیشتر بخوانید :
ظهور-نشانه-های-مثبت-در-اقتصاد-ایران-بهبود-شرایط-در-راه-است
طرح پرداخت یارانه نقدی جدید بحران درست می کند
تمایل کشورهای مرتجع منطقه به انزوای ایران
وی عنوان کرد: بد نیست بدانید کشورها و دولت‌های مرتجع منطقه مانند عربستان سعودی،اسرائیل و تندروها در آمریکا بسیار دوست دارند تا ما اف ای تی اف را نپذیریم و در نزد جهانیان منزوی شویم.
وی تاکید کرد: به نظر بنده نباید در زمین دشمن بازی کرده و خود را در جهان منزوی کنیم و به همین دلیل باید دنبال منافع ملی ملت ایران باشیم .
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: دومین نکته ای که باید به آن توجه داشت، مربوط به نظام حکمرانی خوب است در این زمینه ما باید تصمیمات بخردانه و در جهت منافع ملی بگیریم. البته باید توجه داشت که این مساله تنها به عهده قوه مجریه و دولت نیست بلکه مجموعه حکومت یعنی قوای مقننه و قضاییه (که نقش به سزایی در امنیت و ثبات اقتصادی کشور دارد) در کنار قوه مجریه و دولت باید تصمیمات بخردانه، شفاف، منطقی و علمی در چهارچوب منافع ملی بگیرند.
وی تاکید کرد: به عبارت ساده تر مشکل اقتصاد فقط خارجی نیست بلکه اصلاحات ساختاری اقتصادی نیز باید در دستور کار مجموعه حکومت قرار گیرد.
پازوکی توضیح داد: برای نمونه متاسفانه اخیرا مجلس مصوبه ای را در مورد قیر تصویب کرد که توزیع رانت است و باید جلوی این گونه اقدامات را بگیریم . با فروش قیر که نمی شود پروژه عمرانی انجام داد. باید یاد بگیریم که اگر قرار است پروژه ای را اجرایی کنیم باید برای آن اعتبار بگذاریم و با بازکردن اقتصاد، مازاد قیر تولید کشور را به بازارهای جهانی صادر کنیم تا جزو منابع درآمدی دولت قرار گیرد و سعی کنیم اگر پول داریم نسبت به انجام و ساخت پروژه ها اقدام کنیم. با دادن قیر و ... به پیمانکار نمی توان کشور را به سمت توسعه و پیشرفت رهنمون کرد.
فقدان انضباط در ساختار اقتصادی کشور
این اقتصاددان اظهار کرد: نیازمند اصلاحات ساختاری در اقتصاد هستیم که باید توجه داشت اصلاحات به این مفهوم که باید منتج به انضباط اقتصادی در کشور شود. اقتصاد ما در سال‌های اخیر به شدت از بی انضباطی رنج برده که یکی از این موارد، بی انضباطی پولی است.
وی بیان کرد: فشاری که گروه‌های فشار، تندرو و همچنین فشارهای سیاسی که به بانک مرکزی وارد شده، مشکلاتی را به وجود آورده است. بانک مرکزی باید استقلال خود را خفظ کرده و حفظ ارزش پول ملی، ط قرمز بانک مرکزی تلقی شود. در این راه این بانک باید سعی کند بدهی های معوق را با سیاست های بخردانه کاهش دهد و از دادن اعتبار به سیستم بانکی تحت تاثیر فشارهای سیاسی بپرهیزد.( مانند بانک سرمایه عمل نکند که امروز شاهد محاکمات مسوولان آن هستیم)
وی تصریح کرد: مبارزه با پولشویی، ایجاد انضباط اقتصادی و اصلاحات پولی در جهت حفظ ارزش پول از وظایف اساسی و اصلی بانک مرکزی است. استقلال این بانک را نباید به این معنا تفسیر کرد که رییس آن را دولت انتخاب و تعیین نکند بلکه بانک مرکزی باید حفظ ارزش پول ملی و وظایف بخردانه سیاست پولی را به عنوان وظایف اصلی و اساسی خود،مورد توجه قرار دهد.
وی ادامه داد:بانک مرکزی تحت تاثیر فشارهای سیاسی توزیع رانت نکند. توزیع رانت به این معنا که وام های بدون پشتوانه و بدون ضمانت، نباید داده شود زیرا این موارد منتج به افزایش حجم نقدینگی و بی انضباطی در اقتصاد ایران می شود.
ضرورت اعمال اصلاحات مالی
این استاد دانشگاه گفت: دومین اصلاح برای رهایی اقتصاد از وضعیت کنونی را باید اصلاح مالی دانست که در سند بودجه دیده شده است.
وی خاطر نشان کرد: یعنی نمایندگان مجلس امروز نباید دنبال پروژه جدید باشند و به وجود ۵۰۰ هزار میلیارد تومان پروژه عمرانی نیمه کاره در کل کشور توجه نشان دهند. به عبارت بهتر اگر هیچ پروژه جدید در کشور در نظر گرفته نشود، حداقل ۲۰ سال طول می کشد این پروژه ها به اتمام برسد.
افزایش نرخ مالیات سبب افزایش و تشدید رکود در اقتصاد می شود
پازوکی اظهار کرد: بنابراین سعی کنیم اصلاحات ساختاری را در مخارج و هزینه های دولت (چه جاری و چه عمرانی) به وجود آوریم.وی تاکید کرد: باید ملی بیندیشم و منطقه ای عمل کنیم، دنبال این نباشیم که ملوک الطوایفی و قبیله ای منابع را به سمت ایل و قبیله خود ببریم.
وی توضیح داد: باید اصلاحات پولی در نظام بانکی را اعمال کرد؛هرچند این اتفاق یک شبه اتفاق نمی افتد، اصلاحات مالی در سند بودجه از یک سو شامل سیستم بودجه و مخارج دولت، قناعت و انضباط مالی است و از آن سو باید اقدام به اصلاح سیستم مالیاتی کرد.
وی تاکرد کرد: بنده در شرایط موجود به شدت با افزایش نرخ مالیات مخالف هستم زیرا سبب افزایش و تشدید رکود در اقتصاد می شود. در واقع باید جلوی فرار مالیاتی و معافیت های مالیاتی گرفته شود.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: اگر موضوع اصلاح است، مجلس لطف کند در بودجه ۱۴۰۰ برای هیچ دستگاهی، معافیت مالیاتی صادر نکند. اصلا لغت معافیت مالیاتی باید از فرهنگ مالیاتی ایران حذف شود.
این اقتصاددان ادامه داد: برای مناطق محروم، نرخ مالیاتی صفر در نظر گرفته شود و اگر قرار است آنجا سرمایه گذاری شود، دولت در مدت زمان مشخص نرخ مالیات را صفر اعلام می کند و پس از آن باید مالیات پرداخت شود. این کار از طریق طراحی سیستم مالیاتی امکان پذیر است.
چگونگی اجرای اصلاحات اقتصادی
وی اظهار کرد: به اعتقاد بنده اگراصلاحات اقتصادی در درون کشور صورت بگیرد و همچنین سیاست خارجی در خدمت توسعه و پیشرفت داخلی باشد، قطعا می توانیم در منطقه جزو کشورهای خوب از نظر اقتصادی باشیم و در این صورت روند رشد اقتصاد ما تغییر خواهد کرد.
وی افزود: در شرایط کنونی لازم است تا انضباط را در کوتاه مدت بر اقتصاد کشور حاکم کنیم و در بلند مدت به حتم باید اصلاحات ساختاری صورت گیرد. این اصلاحات قرار نیست در بودجه باشد بلکه در ساختار اقتصادی است اگر اصلاحات درونی در ساختار اقتصاد داخلی صورت نگیرد و حتی روابط خارجی نیز برقرار شود، باعث تشدید وابستگی خواهد شد.
وی توضیح داد: بنابراین هم اصلاحات در سیاست خارجی، هم اصلاحات ساختار اقتصاد داخلی اعم از مالی، پولی، بازارها مختلف دولت باید سعی کند با سیاست های بخردانه، تعادل اقتصادی را به کشور برگرداند و این تعادل به حتم می تواند راهگشا باشد به شرط اینکه با پدیده ها برخورد علمی و کارشناسی کنیم و تحت تاثیر برخوردهای قبلیه ای و قومی قرار نگیریم.
وی خطاب به نمایندگان مجلس توصیه کرد: دراین راه نمایندگان مجلس نیز باید ملی فکر کرده و منطقه ای عمل کنند و نظارت خود را قوی کرده و سعی کنند انضباط را به اقتصاد کشور برگردانند.
وی عنوان کرد: در سال های گذشته اقتصاد ایران به شدت از بی انضباطی رنج برده و این مساله سبب افزایش حجم معوقات بانکی و بالارفتن فزاینده نرخ رشد نقدینگی شده و در نهایت موجب شده تا اثرات تورمی این موضوع را توده مردم مشاهده کنند.
پازوکی بیان کرد:در یک کلام ؛ دولت باید انضباط اقتصادی را در داخل همراه با باز شدن اقتصاد، روابط با کشورهای همسایه، سپس کشورهای اسلامی و در نهایت با جامعه جهانی برقرار کند.امروز رقبای ایران دوست ندارند ما در جهان بدرخشیم نباید در زمین مرتجعین منطقه مثل عربستان سعودی و اسرائیل بازی کنیم.
راه های جبران کسری بودجه
وی در پاسخ به این سوال که کسری بودجه در سال های اخیر اقتصاد ایران را بسیار رنج داده، فکر می کنید برای این مساله در سال ۱۴۰۰، دولت و مجلس چه باید کنند، توضیح داد: کسری بودجه در واقع عدم بالانس بین منابع درآمدی و مخارج دولت است، به اعتقاد بنده مجلس باید در این راه کمک کند و از دولت بخواهد هزینه های غیرضرور را کاهش دهد و از سوی دیگر سعی کنیم بودجه انبساطی نبندیم.
البته بخشی از این مساله اجتناب ناپذیر است اما باید سعی کرد مانع فرارهای مالیاتی شویم که اگر این اتفاق بیافتد درآمدهای دولت افزایش می‌یابد و مانع کسری بودجه خواهد شد. در یک کلام مخارج باید بالانس و متعادل شود.
وی تاکید کرد: بنده به شدت با اینکه کسری بودجه از محل استقراض از بانک مرکزی جبران شود، مخالفم زیرا اثرات بسیار منفی دارد.در واقع می‌توان با چاپ اوراق و اطمینانی که مردم به سیستم بدست می آورند، جلوی رشد فزاینده نقدینگی را بگیریم.
پازوکی خاطر نشان کرد: بنده یک لغت را در اقتصاد بسیار دوست دارم که متاسفانه سال‌هاست اقتصاد ایران از این واژه تهی شده که همان «تعادل » است، اگر بتوانیم بین منابع هزینه ای و درآمدی دولت تعادل واقعی و نه صوری برقرار کنیم به حتم می توانیم جلوی کسری بودجه را بگیریم.
۲۲۳۲۲۴
نظر شما