در طول جراحی تعویض مفصل زانو انتهای استخوان فمور یا ران برداشته می شود و با پروتز مخصوص فلزی جایگزین می گردد. انتهای استخوان ران یا تیبیا همچنین برداشته می شود و با قطعه ای پلاستیکی با سری فلزی جایگزین می گردد. بر اساس وضعیت کشکک زانو و موقعیتی که دارد، یک دکمه پلاستیکی در زیر سطح کشکک زانو قرار می گیرد. اجزای مصنوعی مفصل زانو با عنوان پروتز زانو در این جراحی مورد استفاده قرار می گیرند.
رباط صلیبی خلفی به بافتی گفته می شود که هر طرف از مفصل زانو را ثابت نگاه می دارد تا قسمت پایینی پا نسبت به استخوان ران تغییر موقعیت ندهد. در جراحی تعویض مفصل زانو رباط ها با بخش های دیگری جایگزین می شوند. هر کدام از این طراحی ها در تعویض مفصل زانو مزایا و خطرات خاص خود را دارد.
چه بیمارانی باید تعویض مفصل زانو انجام دهند؟
جراحی تعویض مفصل زانو برای بیمارانی که مفصل زانو آن ها آسیب دیده است و یا در اثر آرتریت یا آرتروز یا آسیب، تخریب شده است، یا در برخی بیماری های نادر، مفصل زانو تخریب شده است، انجام می گیرد. شایع ترین دلیل انجام جراحی تعویض مفصل زانو در ایالت متحده امریکا آرتروز شدید زانو است.
بدون توجه به نوع آسیب به زانو، درد و سفتی مفصل و کاهش عملکرد و فعالیت های روزمره بیمار می تواند نیاز به انجام جراحی را نشان دهد. گرفتن تصمیماتی که در مورد نحوه انجام جراحی و یا انجام دادن و یا ندادن جراحی است، اصلا آسان نیستند. بیماران باید خطرات این جراحی را بدانند و از مزایای آن در کنار پیچیدگی هایی که دارد باخبر شوند تا بتوانند به کمک پزشک تصمیم درستی مبنی بر انجام جراحی بگیرند.
خطرات انجام جراحی تعویض مفصل زانو
این جراحی همانند هر جراحی دیگری دارای خطراتی است. از جمله این خطرات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد لخته خونی در پاها که به ریه ها انتقال داده شود.
- امبولی که می تواند موجب تنگی نفس و شوک عصبی شود.
- دیگر خطرات مانند عفونت، حالت تهوع و استفراغ که معمولاً مربوط به داروهای مسکن است
- درد مزمن زانو و سفتی مفصل و خونریزی از مفصل و آسیب به اعصاب ناحیه و آسیب به رگ های خونی و عفونت مفصل زانو که نیازمند جراحی دوباره است.
خطرات بیهوشی شامل مشکلات قلبی، ریوی، کلیوی و آسیب به کبد است. اما تمامی این مشکلات و عوارض جانبی در موارد اندکی رخ می دهد و در صورتی که جراح تجربه کافی داشته باشد به هیچ عنوان نیازی به نگرانی برای این خطرات نیست.
ارزیابی قبل از جراحی تعویض مفصل زانو
قبل از انجام جراحی نیاز است که زانو و لگن و قوزک پا مورد بررسی قرار گیرند. برای اینکه از نتیجه خوب جراحی اطمینان حاصل شود نیاز است که این ارزیابی ها انجام گیرد. به این ترتیب می توان متوجه شد که بیمار در دوران نقاهت با چه مشکلاتی روبرو خواهد شد. تعویض مفصل زانویی که به شدت آسیب دیده است، باید با بررسی های دقیقی انجام گیرد تا کمترین آسیب به بافت های اطراف مفصل وارد شود. تمامی داروهایی که بیمار مصرف می کند باید به متخصص ارتوپدی اطلاع داده شود. برخی داروها خاصیت رقیق کردن خون را دارند که از آن جمله می توان به وارفارین و کومادین و آسپیرین اشاره کرد. تمامی این داروها باید تغییر کرده و یا دوز مصرفی تغییر کند. این داروها باعث رقیق شدن خون می شوند و بر نتیجه جراحی تاثیر منفی می گذارند.
تست خون روتین کبد و کلیه و آزمایش ادرار برای بررسی علائم کم خونی، عفونت یا متابولیسم غیر طبیعی اهمیت بالایی دارد. ایکس ری قفسه سینه هم برای بررسی مشکلات قلبی ریوی انجام می شود تا مشکلی ایجاد نشود. در برخی موارد که فرد مشکل قلبی یا ریوی دارد شاید نیاز باشد که نوع بیهوشی تغییر کند و یا جراحی به تعویق بیفتد.
در صورتی که وزن فرد بیشتر از حدی مشخصی نباشد، در نهایت جراحی تعویض مفصل زانو نتیجه بلند مدت خوبی دارد. شاخص توده بدنی بیمار اهمیت بالایی دارد. اضافه وزن فشار و وزن زیادی را به زانوی های تعویض شده وارد می کند و خطر در رفتگی زانو و شل شدن پروتز را بالا می برد. همچنین دوران نقاهت سخت تری را بیمار باید انتظار بکشد. بنابراین بهتر است که قبل از جراحی وزن فرد به حد قابل قبولی برسد و بعد از جراحی هم فرد همواره مراقب وزن خود باشد و سعی کند اضافه وزن پیدا نکند.
خطر دیگری که بیماران جوان تر ( بیماران جوان تر تمایل دارند که فعال تر باشند ) با آن مواجه اند، آسیب به مفصل در اثر انجام حرکات ورزشی و ورزش های سنگین است.
دوران نقاهت جراحی تعویض مفصل زانو
دکتر قرنی زاده جراح تعویض مفصل لگن و زانو بیان می کند دوران نقاهت و مراقبت های بعد از جراحی اهمیت بسیار بالایی دارند زیرا می تواند بر نتیجه جراحی تاثیر داشته باشد. این جراحی بین یک ساعت و نیم تا سه ساعت زمان لازم دارد. بعد از جراحی بیمار به اتاق ریکاوری انتقال می یابد، جایی که ارگان های داخلی بدن به دقت تحت نظر قرار می گیرند. زمانی که وضعیت سلامتی و حیاتی بیمار به ثبات رسید، بیمار به بخش بیمارستان باز می گردد.
عبور ادرار می تواند بعد از جراحی مقداری دشوار باشد و این مشکل شاید در اثر داروهای مسکن باشد. کاتتر در مجرای ادرار قرار می گیرد تا عبور ادرار ممکن شود.
فیزیوتراپی هم به عنوان یکی از موارد مهم بعد از جراحی تعویض مفصل زانو است که قدرت حرکتی را به بیمار باز می گرداند. راه رفتن بیمار بلافاصله بعد از جراحی همراه با مشکلاتی است که نیاز دارد فیزیوتراپی درستی انجام گیرد تا بیمار بتواند به راحتی راه برود. این جراحی شامل پیچیدگی های بسیاری است که نیازمند دقت بالای جراح است. ولی مراقبت های بعد از جراحی هم اهمیت بسیار بالایی دارند.
2121
