زمانی موریس دوورژه اندیشمند فرانسوی به نقش تکنولوژی در سیاست پرداخته بود. زمانی که هنوز تکنولوژی های ارتباط جمعی با این شکل که امروز شاهدیم هنوز وجود نداشت و اشاره او صرفا به ابزارهای کلاسیک تکنولوژی ها بود.
با رشد فناوری ها در دهه های بعد و در گذشته ای نه چندان دور تاثیر فیس بوک و توییتر در انقلاب های عربی هر چه بیشتر محرز و عیان شد. گذشته از این مثال ها نقش پیشرفت های جدید تکنولوژی و فناوری های جدید بر سامان اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جوامع کنونی بر هیچ کس پوشیده نیست و تحولات چنان سریع در پس همدیگر طی می شوند که حوزه آینده پژوهی به امری گریز ناپذیر برای تداوم سیاست ها و تصمیم گیران درآمده است.
با این مقدمه کوتاه به اصل قضیه بپردازیم. اینکه در یک طرف ترامپ به عنوان رییس جمهور آمریکا به هر دلیلی اینکه بازی سیاست آمریکایی و قاعده حاکم بر جهان را درک نکرد و اینکه در پی آن بود تا الگویی متفاوت در عرصه سیاست در اندازد را در نظر بگیرید و در طرف دیگر مردم و افکار عمومی را تصور کنید که با سرعت به این ضعف های او پی بردند و تصمیم گرفتند تنها یک دوره به او فرصت دهند.اینکه اکثریت افکار عمومی به این جمع بندی سریع رسیدند در سایه تکنولوژی های ارتباطی جدید حاصل شد و لاغیر.
در دهه های گذشته اگر قانونگذاران تصور می کردند برای اعمال درست سیاست های یک دولت باید دو دوره فرصت در نظر گرفته شود تنها به یک مقوله برمیگردد: عنصر زمان.
زمان لازم است تا یک فرد هرچه در چنته دارد رو کند و برنامه های خود را انجام دهد. حال سوال این است اگر عاملی باعث شود مشکل زمان حل شود آن موقع چه استدلالی می تواند از نظرات قانونگذاران سیستم های ریاستی پشتیبانی کند؟!
واقعیت دنیای امروز با غلبه بر فرایندهای زمانبر در حال عجین شدن است. رشد ارتباطات اجازه هیچ امر طولانی و زمان کش را نمی دهد. اگر این ذات و واقعیت زندگی امروز باشد تاثیرات آن را در همه عرصه های زندگی باید منتظر بود. بخصوص در مهم ترین شئون زندگی مردمان جوامع: یعنی سیاست.
اگر فرض بر سرعت انجام امور و برنامه ها باشد این فرصت سرعت انجام کار در اختیار یک دولت هم قرار دارد. یعنی اگر زمانی لازم بود دو دوره ۴ ساله به یک دولت فرصت داده شود که برنامه های خود را به انجام رساند اگر عنصر سرعت بر این محدودیت غلبه کند چه توجیهی وجود دارد که زمان زیادی برای اجرای سیاست به یک دولت داده شود؟!
بنابراین فارغ از شخص ترامپ باید به این نکته رسید که دیر یا زود و چه بخواهیم و چه نخواهیم تحمیل شرایط زندگی جدید بر این است که فرصت ها را محدود و زمان ها را کوتاه کند. لذا باید در دهه های آتی منتظر بسیاری از تحولات بود. از جمله کوتاه بودن عمر دولت ها.
تک دوره بودن دولت ترامپ صرفا به خود او برنمی گردد بلکه خبر از یک تحول در عرصه حکمرانی ها در جهان است. اگر این واقعیت هنوز در عرصه های حقوق و قانون گذاری احساس نشده اما در عرصه ذهن ها و افکار به سرعت در حال استحکام است و دیر یا زود برای تداوم نظم اجتماعی چاره ای جز انطباق قوانین با افکار عمومی نخواهد بود.
*دکترای علوم سیاسی از دانشگاه تهران
310 310
نظر شما