معاون آموزشی وزیر علوم، افزایش تب دانش‌آموختگان دکتری را برای عضویت در هیات علمی دانشگاه‌ها در حالی به انتقاد گرفته است که بسیاری از فارغ‌التحصیلان عالی‌ترین دوره تحصیلی کشور از بیکاری رنج می‌برند و دانشجویان این دوره آینده شغلی خودرا مبهم می‌دانند.
حسین نادری‌منش بتازگی تقاضای بالای دانش‌آموختگان دوره دکتری را به تدریس در دانشگاه‌ها، در مقایسه با کشورهای پیشرفته به نقد کشیده و گفته است: در کشورهای پیشرفته بیش از 95 درصد آنها برای بازار کار تربیت می‌شوند، اما دارندگان دکترای تخصصی در ایران مرتب سراغ مسوولان وزارت علوم و نمایندگان مجلس می‌روند و از این که هیچ دانشگاهی آنان را جذب نمی‌کند، گله دارند.
این که بسیاری از دانش‌آموختگان دکتری در‌پی تدریس در دانشگاه‌ها هستند، از وجود پدیده جدیدی در نظام آموزش عالی خبر می‌دهد که تاکنون در دوره‌های کارشناسی شاهد آن بودیم، اما بتدریج دامنگیر مدرک دکتری شده است. این پدیده، بیکاری دانش‌آموختگان و متخصصان دانشگاهی است.
بنا به اظهارات وزیر علوم، سالانه یک میلیون فارغ‌التحصیل در کشور متقاضی کار هستند. آمار نشان می‌دهد که 45 درصد بیکاران ایران را دانش‌آموختگان دانشگاهی تشکیل می‌دهند که این آمار نگران‌کننده است.
براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 85 حدود 2 میلیون و 600 هزار شغل تخصصی قابل دسترسی برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی وجود داشته که در مقابل، در سال‌های اخیر خروجی از دانشگاه‌ها بیش از حد انتظار بوده است. همچنین افزایش مزمن تعداد فارغ‌التحصیلان و کمبود مشاغل مناسب، مشکلات زیادی را پدید آورده است.
برخی کارشناسان می‌گویند که سهم بیکاران دانش‌آموخته در 5 سال گذشته نیز بشدت افزایش پیدا کرده است. بنا بر گزارش‌های رسمی، ایران در سال ۱۳۸۸ بیشتر از 3 میلیون و ۸۰۰ هزار نفر دانشجو داشته است که در دوره‌های مختلف تحصیل می‌کردند.
هر ساله جمع کثیری از این افراد وارد بازار کار می‌شوند، اما بسیاری نمی‌توانند شغلی پیدا کنند. هر چند سهم دانش‌آموختگان دکتری از جمع زیادی متخصص نامشخص است، اما هجوم بسیاری از این افراد برای عضویت در هیات علمی دانشگاه‌ها در سه ماه اخیر مهر تاییدی بر وجود این مشکل می‌زند.
ریشه مشکلات را فراتر از وزارت علوم ببینید
رضا عامری، مدیرکل دفتر نظارت و ارزیابی وزارت علوم، درباره بیکاری دانش‌آموختگان دکتری با تاکید بر این که هنوز جامعه ما به جذب هیات علمی در دانشگاه‌های مختلف از آزاد تا دولتی و پیام نور نیازمند است، توضیح می‌دهد: در بسیاری از دانشگاه‌ها با کمبود هیات علمی روبه‌رو هستیم و هنوز از اشباع صحبت کردن کمی زود است.
وی با تایید بیکاری دارندگان مدرک دکتری در برخی رشته‌ها مانند کشاورزی، علوم پایه و علوم انسانی می‌گوید: در حال حاضر مهمترین چالش دانشگاه‌ها همین موضوع است، چرا که نسبت به استاندارد کشورهای منطقه یا کشورهای آسیایی در حال توسعه، میزان دانش‌آموختگان دکتری ما زیاد نیست، اما متاسفانه امکان جذب بسیار ضعیف است.
.
تربیت نیروی دکتری، بنا بر نیاز جامعه
در حال حاضر نگاهی به هرم نیروی کار جامعه، توازن اشتغال را تایید نمی‌کند، چرا که، در بسیاری از سازمان‌ها دارنده مدرک دکتری بر صندلی‌ای تکیه زده که از دوره لیسانس بر آن نشسته یا دارنده مدرک دکتری زیردست نیروی لیسانس کار می‌کند، چنین عارضه‌ای از وجود بیماری پنهان در مدیریت نیروی انسانی سازمان‌ها حکایت می‌کند.
دکتر مجید میرزاوزیر، ریاضیدان و عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد درباره اظهارات معاون وزیر علوم و افزایش تقاضا برای تدریس در دانشگاه‌ها می‌گوید: با افزایش پذیرش دانشجو در این دوره تحصیلی به راحتی قابل پیش‌بینی بود که عده زیادی از دارندگان دکتری که امکانات شغلی مناسبی ندارند، متقاضی کار در دانشگاه‌ها شوند.
به گفته وی، این که بگوییم تب عضو هیات علمی شدن بالا رفته به کلیشه شبیه است، چرا که باید براساس نیروی موردنیاز جامعه مثلا در دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها ریاضیدان تربیت کرد.
این استاد دانشگاه، نظام آموزش را دارای تناقض دانسته و می‌‌افزاید: آموزش و پرورش با دانشگاه ارتباطی ندارد و دانشگاه با صنعت بی‌ارتباط است. ما متاسفانه نمی‌توانیم پیش از تربیت متخصص نیروی موردنیاز را بسنجیم.
17301
نظر شما