ماه مارس سال جاری بود که شورای امنیت سازمان ملل رای به منطقه ممنوع پرواز بر فراز لیبی داد. البته در اثتای صدور این حکم اعلام شد که غربی ها در قالب ناتو می توانند برای حفاظت از جان مردم لیبی دست به هر ابزاری ببرند. ده هفته بعد ، هلیکوپترهای انگلیسی و فرانسوی در شرایط کمک رسانی به مخالفان قذافی قرار گرفتند. هواپیماهای متعلق به متحدین طرابلس را شبانه هدف قرار دادند. به دنبال این حملات بود که مقرهای متعلق به معمر قذافی با خاک یکسان شد. نیروهای ویژه اروپایی به شهروندان غیرنظامی که سلاح علیه قذافی برداشته بودند مشاوره نظامی می دادند. این قبیل حرکات در حقیقت بسیار بیش از آن چیزی بود که در ابتدا وعده آن داده شده بود و همین مساله به مثابه زنگ خطری برای بسیاری در ایالات متحده بود.
در همین اثنا بود که دستگیری ژنرال صرب بسیاری را به یاد عملکرد ناتو در دهه نود در منطقه بالکان انداخت. آن داستان هم با منطقه ممنوع پرواز آغاز شد. اما پس از جنایت های انسانی نیروهای صرب از جمله در سال 1995 بود که ناتو رسما دست به کار شد تا جلوی فجایع انسانی بیشتر را بگیرد. میزان موفقیت ناتو در این عملیات قابل بیان نیست. اما مساله این جا بود که بسیاری از رهبران صرب ها در چند هفته نخست پس از آغاز بمباران پست های خود را تحویل دادند و جمع بسیاری از آنها در حال حاضر در زندان حکم های خود را دریافت کرده اند و یا منتظر حکم هستند. پس از آنکه موج حملات نخست به راه افتاده اندکی گسترده تر شد، حمام خون هم پایان یافت. جان کیگان از مشاوران نظامی در این خصوص می گوید: بمباران هم مصارف خاص خود را دارد.
با گسترده تر شدن دامنه حملات ناتو و هدف قرار گرفتن محل استقرارهای احتمالی قذافی ، احتمال کشته شدن وی قوت بیشتری می گرفت. علاوه بر این بسیاری گمان می کردند که احتمالا این حملات وی را به سمت مصالحه پیش خواهد برد و البته این باور روس ها و دولتمردان آفریقای جنوبی بود که این احتمال را قوی تر می دانستند.
اما شما می توانید بهترین سناریو را فرض خود قرار دهید اما باز هم این سوال مطرح می شود که پس از تحقق این سناریو چه می شود؟ بمباران های ناتو و سیاست چماق ایالات متحده شاید در بوسنی به اعلام صلح منتهی شد اما این مساله هم چهار تا پنج سال پس از آغاز جنگ منطقه ای و پیروزی های گسترده نیروهای صرب در برابر ساکنان بوسنی بود. این دقیقا همان چیزی است که ما برای لیبی در بهترین حالت و زیباترین سناریو پیش بینی می کنیم. شاید در این مناقشه مانند یوگسلاوی که به هفت قسمت تقسیم شد ما شاهد اینچنین چنددستگی هایی نباشیم اما اختلاف میان شرق و غرب لیبی بیش از شخص خود قذافی به عنوان یک فرد است وفاداران به قذافی به راحتی به دوستی با معترضان در بنغازی تن نخواهند داد. 15 سال از آتش بس در بالکان می گذرد و برخی مناطق در صلح هستند و پاره ای در ناآرامی و اضطراب .
نشنال 29 می / ترجمه : سارا معصومی
5151
نظر شما