آسان ترین راه ترک اعتیاد چیست ؟

اعتیاد از دیرباز معضلی جهانی به شمار می رفت که در قرن 21 به اوج خود رسید. مواد اعتیاد آور که در قالب دارو و یا خوراکی به مصرف می رسد؛ دارای تاریخی قدیمی می باشد و امروزه نیز در کشورهایی همانند آمریکا مصرف آن مجاز شمرده می شود.

در ابتدا مصریان باستان از برگ خشخاش برای آرام کردن نوزادان استفاده می کردند زیرا باور رایج آنان مبنی بر این بود که ارواح خبیثه در داخل کالبد نوزاد نفوذ کرده اند و تنها با سحر و معجون مخصوص از بدن آن خارج می شوند. در این دارو نیز از خشخاش استفاده می شد که باعث آرام شدن نوزاد در وهله نخست و سپس خوابیدن آن می شد. بعد از استعمال مصریان، شیره این گیاه به یونان صادر شد.

در کنار مصریان، برخلاف تصور و باور رایج افراد که فکر می کردند چینی ها پایه گذار استعمال تریاک هستند؛ این سومریان بودند که از این ماده مخدر به عنوان ماده ای شادی آور استفاده می کردند و طبیبان آشوری نیز آن را به عنوان دارویی مفید معرفی کردند. در ابتدا نیز افیون تنها جنبه دارویی داشته و از آن به عنوان مسکن استفاده می شد.

اما ورود خشخاش به ایران به قرن پنجم قبل از میلاد باز می گردد که اعراب آن را به ایران وارد کردند و سپس به چین بردند. این در حالی بود که در هنگام فتح هند توسط داریوش، هندی ها با افیون آشنا بودند. در ادامه زکریای رازی و بوعلی سینا به خواص درمانی تریاک پرداختند و در زمان شاه عباس اول استفاده از افیون رواج یافت. این در حالی بود که در ابتدای حکومت صفویه و در زمان تهماسب، استفاده از آن تقبیح شده بود. این اتفاقات در دوره قاجاریه و بعد از آن تشدید شد تا به امروز که تبدیل به بحرانی عظیم در سراسر کشور شده است.

اما دلایل مختلفی برای گرایش افراد و علی الخصوص جوانان به مواد مخدرعنوان شده است که در ادامه به آن می پردازیم.

به طور کلی روانشناسان و جامعه شناسان علل متفاوتی را برای استعمال مخدر توسط افراد بیان می کنند. یکی از آن ها می تواند خانواده باشد. افرادی که در خانواده های طبقات پایین اقتصادی و یا بزهکار زندگی می کنند بیش از سایر افراد جامعه در معرض خطر افتادن در دام اعتیاد می باشند. از طرفی کنجکاوی را می توان به عنوان علتی دیگر نام برد. این مورد که بیشتر در بین جوانان شایع می باشد؛ با عنوان کسب تجربه ای جدید باعث ایجاد اعتیاد به مخدر می شود. از طرفی نیز، افرادی که دوستانشان به مواد اعتیاد آور روی می آورند نیز برای همراهی و ارتباط با همسن و سالان خود به مصرف این مواد می پردازند. یکی دیگر از علل استفاده از مخدرات، استفاده از قرص ها برای تسکین درد می باشد. بسیاری از این افراد به علت مصرف خودسرانه و دائمی قرص به آن اعتیاد پیدا می کنند. این در حالیست که بسیاری از آن ها باور ندارند که مصرف چنین موادی می تواند اعتیادآور باشد.

یکی از این مسکن ها متادون نام دارد. این دارو که غالبا برای ترک مواد مخدر استفاده می شود، خود می تواند اعتیاد آور باشد به طوریکه مصرف بیش از حد آن نیز می تواند خطرآفرین باشد. این دارو که در واقع پس از جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار گرفت، به عنوان یک سرکوب کننده عمل می کند و فعالیت سیستم مرکزی اعصاب را کاهش می دهد و علاوه بر این، از طرفی می تواند خطراتی مانند تشنج، ایست قلبی و تنفسی، کما و مرگ را در پی داشته باشد. عوارض خفیف آن نیز می تواند استفراغ، خستگی، سردرد، تنگی نفس، درد قفس سینه و ... باشد که بسیار رایج است.

درست است که مصرف متادون راهکار مناسبی برای ترک هروئین، مرفین و تریاک می باشد ولی ابتدا باید با تجویز پزشک مصرف شود و از سمتی نیز باید توجه داشت که مصرف خود سرانه آن می تواند اعتیاد و وابستگی جسمی به دنبال داشته باشد و ممکن است فرد پس از مصرف آن نیاز به ترک متادون داشته باشد. عوارض جسمی قطع کردن آن نیز می تواند بی قراری، عدم امکان خواب، آبریزش بینی، لرز و تعرق، دردهای عضلانی و کمر درد باشد. همچنین با وفور پیدایش آن در بازار سیاه، مصوب شد تا این دارو در مراکز ترک اعتیاد توزیع شود.

ترک اعتیاد

امروزه ترک اعتیاد با روش های گوناگونی صورت می گیرد مانند ترک تدریجی، ترک با کمک دارو، روان درمانی، راهکار ماتریکس و یا برنامه 12 قدم که در ادامه به توضیح آنان می پردازیم.

این روش که معمولا برای ترک هروئین و تریاک استفاده می شود از نتیجه مطلوبی برخوردار است به طوریکه از قطع یک باره مواد که می تواند صدمات شدید تری برای فرد داشت باشد بهتر است. نکته مهم در رابطه با این روش نیز این است که در عین مطلوب بودن، احتمال مصرف مجدد مخدر را به همراه دارد.

درمان به کمک دارو

همان طور که قبلا نیز اشاره کردیم، استفاده از داروهای جایگزین یا اصطلاحا شبه افیون می تواند متد مناسبی برای ترک تلقی شود که غالبا نیز از متادون و ب 2 به عنوان داروی ترک اعتیاد یاد می شود. اما باید یادآور شویم که خطر اعتیاد به این داروها نیز وجود دارد که معمولا به دلیل مصرف خودسرانه آنان و یا عدم توجه به دستورات پزشک می باشد.

ماتریکس و روان درمانی

روش ماتریکس که در واقع با کمک روان درمانی انجام می شود برای مصرف کنندگان هروئین، روش مناسبی است. لازم به ذکر است که در این 2 متد با کمک یک مشاور و با روش هایی مانند خانواده درمانی و گروه درمانی به ترک فرد بیمار کمک می شود.

12 قدم

این متد یک روش درمانی نیست بلکه حاصل تجربه افرادی است که سابقا با این بیماری رودر رو شده اند و شامل چند اصل مانند اقرار به عدم تسلط و کنترل بر خود توسط بیمار، مرور اشتباهات گذشته و به همراه یک مشاور و تلاش برای جبران آن و یا یادگیری روش جدیدی برای زندگی پس از ترک مواد مخدر می باشد.

به طور کلی در این مطلب سعی کردیم به شناخت و بررسی تاریخچه اعتیاد و تا حدودی با روش های ترک آن آشنا شویم. همچنین متوجه شدیم که استفاده از افیون امروزه طوری رواج یافته است که تبدیل به معضلی جهانی شده است که حل آن نیازمند یک راهکار اساسی و سرکوب آن و یا کنترل آن توسط دولت ها می باشد. باید دید در سال های آینده چه تدابیری برای حل این غده رو به رشد در قرن 21 پیدا خواهد شد.