مسلمان زاده ای که با بوش فرقی نداشت!

سارا معصومی
چهل و چهارمین رئیس جمهوری ایالات متحده با دردسرهای جدیدی روبه رو شده است. یک سال دیگر تا به صدا در آمدن زنگ های انتخابات جدید ریاست جمهوری در ایالات متحده زمان باقیست و هر روز حادثه ای جدید چه در سطح داخلی و چه در ابعاد بین المللی باراک سیه چرده و جوان را شوکه می کند. مردی که با شعار تغییر روی کار امد و البته در نخستین روزهای ریاست جمهوری خود هم دل های بسیاری در شرق و غرب را با خود همراه کرد بسیار زودتر از آنچه که تصور می شد نشان داد که حرف جدیدی برای گفتن ندارد و حتی اگر در دل نیت خوبی هم داشته باشد رئیس جمهور کشوری است که به شکل سنتی بایدها و نبایدهای بسیاری دارد.

همگان سخنرانی باراک اوباما در قاهره را به یاد دارند که از کاهش تنش میان غرب و جهان اسلام سخن گفت و از رویای خود برای تشکیل کشور مستقل فلسطین. همگان صحبت های او را در لهستان با خود تکرار می کنند که در آن از تلاش برای برخورداری از جهانی عاری از تسلیحات هسته ای سخن گفت. همگان ادعاهای او را زمزمه می کنند مبنی بر متوقف کردن فعالیت در زندان گوآنتانامو.
با این همه قاهره امروز حسنی مبارک را از دست داده، تسلیحات هسته ای در ژاپن به دنبال یک تسونامی عظیم همگان را به وحشت انداخته و زندان گوآنتانامو هم به فعالیت های خود ادامه می دهد. بحران اقتصادی در امریکا شاید گرفتار عبور زمان شده است اما همچنان وجود دارد . طرح بهداشت عمومی که باراک اوباما به عنوان نخستین رئیس جمهوری ایالات متحده موفق به انجام آن شد هنوز تا عملی شدن اما و اگرهای بسیاری دارد.

بحث اقتصاد و بودجه شاید به قیمت دومین دور ریاست جمهوری باراک اوباما تمام شود اما هیچ کس نمی تواند از مباحث جاری و شاید به زبانی بهتر ناکامی های وی در حوزه سیاست خارجی چشم بپوشد. سال 2008 را همگان به یاد می آورید؟ سفرهای فرامرزی باراک اوباما و استقبال هایی که از وی در کشوری مانند آلمان شد؟ همگان او را ناجی می دانستند که قرار است اعتباری را که جورج بوش جمهوری خواه در 8 سال بر باد داد به امریکا بازگرداند. آمریکا در باور عمومی مردم کشوری بود که یک بار به بهانه سال حادثه یازدهم سپتامبر سال 2001 به افغانستان حمله کرد و بار دیگر هم در سال 2003 میلادی به قول سربازان امریکایی کلک صدام حسین را کند. اوباما با شعار پایان دادن به جنگ افغانستان و بازگرداندن سربازان خود از عراق به وطن به میدان آمد. اوباما با شعار نظامی گری برای مبارزه با تروریسم و بهبود وجهه کشورش مخالف بود و تاکید کرده بود که با بیرون کشیدن سربازان از کشورهای مسلمانان و پایان دادن به فعالیت زندان های غیرقانونی امریکا در اقصی نقاط جهان حسن نیت دولتش را به رخ مسلمانان خواهد کشید. اگر در آن روزها در اسرائیل و لابی های تند این رژیم در آمریکا همگان نام رئیس جمهوری امریکا را باراک حسین اوباما می خواندند تا نسبت به خطرناک بودن وی برای این لابی خط و نشان بکشند امروز کمتر کسی در جهان اسلام به یاد می آورد که اوباما مسلمان زاده ای است که قرار بود جهان را نجات دهد.

امریکا در حال حاضر 150 هزار نیرو در عراق دارد و بر اساس آخرین برنامه ریزی های اعلام شده ماه ژانویه که از راه برسد این سربازان به خانه باز می گردند. البته یک استثنا وجود دارد و آن هم بقای این سربازان یا تعدادی از آنها در عراق در صورت درخواست دولت عراق است. باراک اوباما که بسیاری وی را سناتوری مخالف جنگ می دانستند به باور بسیاری از تحلیل گران بر حجم دخالت و حضور واشنگتن در افغانستان افزود. بر میزان حملات جنگنده های بدون سرنشین به پاکستان اضافه شد و البته همزمان این استراتژی به یمن هم سرایت کرد.

در سطح کلان سیاست خارجی اوبامای دموکرات با بوش جمهوری خواه اندک تفاوتی نداشته است. اوباما شاید در سال 2009 میلادی وعده شاخه زیتون را به مسلمانان داد اما در عمل رابطه به همان سردی است که پیش از این بود .
در همین راستا موسسه های نظرسنجی عربی اخیرا تحقیقاتی را درخصوص میزان محبوبیت باراک اوباما در خاورمیانه و جهان اسلام انجام داده اند که البته نتیجه آن به هیچ وجه به نفع آقای اوباما نیست. در سال 2008 میلادی میزان محبوبیت باراک اوباما در بسیاری از کشورهای جهان اسلام چند برابر شده بود . با این همه دو سال پس از آن روزها رقم محبوبیت وی سیر نزولی وحشتناکی را تجربه کرده است. وی نتوانست به هیچ کدام از وعده های طلایی خود در سخنرانی های قاهره عمل کند. امروز افکار عمومی در خاورمیانه و جهان اسلام بیش از هر روز دیگری با سیاست های خارجی باراک اوباما در تناقض است .

در 5 کشور از مجموع 6 کشور مسلمانی که در این نظرسنجی ها شرکت داده شده اند نرخ محبوبیت امریکا پایین تر از ترکیه، چین، فرانسه و ایران است . دو سال پیش که باراک اوباما قدرت را از بوش تحویل گرفت در کشورهای عربی هنوز مردانی قدرت را در دست داشتند که در مناقشه میان فلسطین و اسرائیل جانب امریکا را می گرفتند! اکنون اما شش ماه از زلزله سیاسی در جهان عرب گذشته است . بهار عربی به تعبیر بسیاری از تحلیل گران خزان سیاسی امریکا و دوستدارانش در منطقه است . دیگر نه در مصر از حسنی مبارک خبری است و نه در تونس از بن علی. بحرین آشوب را تجربه می کند و در اردن هم زنگ های خطر برای خاندان ملک عبدالله به صدا در آمده است . در فلسطین هم همگان از ارجاع پرونده خود به سازمان ملل سخن می گویند. اکنون همگان در جهان عرب ایالات متحده را بزرگترین مانع برای برقراری آرامش و ثبات در خاورمیانه می دانند. باراک اوباما به گمان خود برای ارتقا وجهه امریکا در حمایت از ملت ها در برابر دولت های دیکتاتور از مبارک خواست که قدرت را واگذار کند و جنگنده های خود را به طربلس فرستاد. با این همه هیچ کدام از این ژست های سیاسی به کار وی و دولتش در نظرسنجی های منطقه ای نیامده است .

مرگ اسامه بن لان هم شاید به مذاق امریکایی ها خوش آمد اما در جهان عرب از اوباما مردی ساخت که حتی از مرده بن لادن هم واهمه دارد و جسد او را در دریا می اندازد .
اکنون هیچ کس نمی تواند بهترین راهکار را برای باراک اوباما پیش بینی کند. بیرون کشیدن سربازان امریکایی از عراق می تواند تا حدی کمک کننده باشد اما چندان هم مثمر ثمر نخواهد بود. اوباما برای خروج از افغانستان هم برنامه ریزی هایی دارد که البته تا چند سال آینده امیدی به آنها نیست. در حال حاضر کنگره ایالات متحده در اختیار جمهوری خواهان است و در این فضا بستن زندان گوآنتانامو چندان نزدیک نیست. در افغانستان هم شاید تنها راه برای پیروزی افزودن بر شمار سربازان و حملات هم به این کشور و هم به پاکستان است که با توجه به تشنج موجود در هر دو کشور این امر تقریبا غیرممکن است.

باراک اوباما باید خود را برای پاسخ دادن به سوالاتی در انتخابات آتی مهیا کند که صرفا در خصوص فیش حقوقی و نرخ بیکاری هموطنانش نیست. جهان اسلام این بار هم برای رئیس جمهوری امریکا چالش بزرگی خواهد بود.

5149