یک قتل دیگر در خیابان رخ داده است. یک ورزشکار قربانی شده است. گویی سریال قتل ورزشکاران در خیابان، خیال به پایان رسیدن ندارد. پس از قتل روح الله داداشی قوی‌ترین مرد ایران که با قتلش احساسات مردمی جریحه‌دار شد، این بار قرعه به نام یعقوب محبوب‌وند زده شد و این مرد 42 ساله نیز طی یک نزاع خیابانی در شهرستان شهریار از ناحیه گردن مجروح شده و سرانجام از پا درآمد. این سومین نزاع خیابانی است که طی ماه‌های گذشته رخ داده و یک ورزشکار در آن دخیل بوده است. بسیاری معتقدند که اجرای طرح برخورد با حاملان سلاح سرد در راستای ارتقای احساس امنیت عمومی در جامعه موثر است.
نیروی انتظامی نیز در همین دسته قرار دارد. با این همه هنوز هم عده‌ای نسبت به اینکه تنها به برخورد با متخلفان فکر می‌شود انتقاد داشته و می‌گویند که پیشگیری از درمان مهم‌تر است. اما محمود احمدی بیغش، عضو کمیسیون امنیت ملی می‌گوید:«آنچه مردم از کمیسیون امنیت ملی و مجلس می‌خواهند حاصل نخواهد شد. چرا که چهارشنبه گذشته همه مسئولان ذی‌ربط 3 ساعت در مجلس بودند و 20 میلیون نفر این سخنان آنها را دنبال می‌کردند اما نتیجه حاصل شده چه بود؟» او در ادامه می‌افزاید:«ما فقط بر رافت امام علی (ع) تاکید می‌کنیم و فراموش کردیم امیرالمومنین (ع) با مخلان امنیت حکومتش چه می‌کرد!»
او با انتقاد از برخی برخوردهای سلیقه‌ای در دستگاه قضایی ادامه می‌دهد:«آقای وزیر دادگستری اگر به لایحه نیاز دارد تدوین کند تا مجلس آن را مصوب کند. مجلس آماده همکاری است تا چنین حوادثی رخ ندهد و باردیگر رسانه‌های شرور بیگانه نظام مقدس جمهوری اسلامی را زیر آتش توپخانه خود نگیرند.» در روزهای گذشته نیروی انتظامی با انتشار گزارشی از خلاصه وضعیت جرایم جنایی کشور گزارش کرد: بیشترین انگیزه قتل‌هایی که با سلاح سرد رخ داده، مربوط به نزاع و اختلافات قبلی بوده است. این گزارش نشان می‌دهد بیشترین سهم قتل‌های کشور در سال 89 مربوط به قتل با سلاح سرد بوده که با توجه به این آمار از هر 10 نفر مقتول در کشور حدود چهار نفر با استفاده از سلاح سرد از قبیل چاقو، قمه، دشنه، کارد، شمشیر و نظایر آن به قتل رسیده‌اند.
بیشترین وقوع قتل با سلاح سرد از سال 80 تاکنون در سال 89 رخ داده که این میزان نسبت به سال 88 با رشدی معادل 16 درصد مواجه بوده که این امر هشداری جدی برای مسئولان خصوصا قانون‌گذاران در این زمینه است. بر اساس آمارهای پلیس، در سه‌ماهه نخست سال جاری نیز 559 فقره قتل در کشور رخ داده که 506 مورد آن یعنی چیزی معادل 90 درصد کشف شده است. هرچند وقوع قتل در این مدت نسبت به مدت مشابه سال گذشته 4/1 درصد افزایش داشته است اما در بخش کشف نیز 16 درصد افزایش مشاهده می‌شود. از سوی دیگر درصد وقوع به کشف نیز در این مدت 11 درصد افزایش نشان می‌دهد.
خشونت و امنیت دو روی یک سکه نیستند
«برای کاهش خشونت و پیشگیری از این اینگونه حوادث که اولین نتیجه آن ایجاد اضطراب اجتماعی و کاهش کارآیی انسانی است باید نشاط اجتماعی همراه با آموزه‌های کاربردی دینی پر رنگ شده و تلویزیون، رادیو و سایر رسانه‌ها جایگاه واقعی خود را در پیشگیری از جرم پیدا کنند.»
این‌ها را مجید ابهری می‌گوید. اگرچه در روزهای گذشته بسیاری از مسئولان رسانه‌ها را متهم به بزرگنمایی در اخبار حوادث کرده‌اند و به خطر افتادن امنیت روانی جامعه را حاصل القائات رسانه‌ها دانسته‌اند اما دکتر مجید ابهری، استاد دانشگاه و آسیب‌شناس می‌گوید که«باید هر روز درباره افزایش خشونت و دلایلی که می‌تواند منجر به کاهش نزاع شود، نوشت.»
او معتقد است: «افزایش خشونت در جامعه ارتباطی با امنیت آن جامعه ندارد. یعنی اگر قرار باشد امنیت مانع از خشونت شود در کشور نروژ که بهشت امن روی زمین است نباید خشونتی دیده شود اما شاهد خشونتی در این کشور بودیم که در یک مرحله برابر چند سال انسان کشته شد. از نگاه رفتارشناسی اجتماعی خشونت عاملی است که ارتباط مستقیم با رفتار انسان‌های آن جامعه داشته و بالا رفتن آن دارای ویژگی‌هایی است که همراه با کاهش نشاط اجتماعی، فاصله گرفتن از ارزش‌های اخلاقی و دینی، سستی تربیت خانوادگی، فقدان آموزش و مهارت‌های زندگی و اجتماعی در مدارس و دانشگاه‌ها در کنار بالا رفتن سطح خشونت در اجتماع است.»
او ادامه می‌دهد:«گسترش مصرف مواد مخدر روانگردان یکی از عوامل تحریک کننده برای دست زدن به جنایت است. فیلمهای سراسر کشتار در ماهواره و سریال‌های خارجی هم تاثیرگذارند. تلویزیون خودمان هم جایگاه قابل توجهی در افزایش خشونت در جامعه دارد و به جای برنامه‌ریزی در زمینه پیشگیری با تولید چند برنامه نظیر شوک، مکث و چهل دقیقه بدون قضاوت به بیان آشکار آسیب‌ها در جامعه می‌پردازد و در مقابل قوه قضائیه و نیروی انتظامی را مورد انتقاد قرار می‌دهد.»
ابهری می‌گوید:«بنابراین اعدام یا مجازات علنی قاتلان ممکن است در کوتاه مدت به عنوان اهرم ترس باعث کاهش جنایات شود اما در دراز مدت نمی‌تواند موثر باشد. همین که در دستگیری محاکمه و مجازات مرتکبان جنایات قوه قضائیه اینگونه با سرعت عمل کرده است باید از مسئولان آن تشکر کرد اما مجازات علنی آن هم سبب آزارهای رفتاری در کودکان و نوجوانان می‌شود که این خود نیاز به بررسی رفتارشناسان و روانشناسان دارد.» اما به رغم قطعی بودن مجازات‌ها به ویژه اعدام چرا باز اینگونه اتفاقات می‌افتد؟
این استاد دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی پاسخ می‌دهد: «باید گفت که ضعف کنترل رفتار به ویژه مدیریت هیجان‌ها و احساسات آنی (که خشم یکی از مهم‌ترین آن هاست) در نوجوانان و جوانان به دلیل قبح‌زدایی از آدمکشی در تولیدات رسانه‌ای زیربنای اصلی جنایات است همچنین نشان دادن بیش از حد کشتار به کودکان سبب عادی شدن آن می‌شود مخصوصا وقتی که جنایات بدون موشکافی و گفتن علت‌ها در رسانه‌ها مطرح می‌شود.»
ابهری معتقد است که فاصله گرفتن بعضی از خانواده‌ها از ایمان و باورهای دینی عامل اصلی پررنگ شدن خشونت در جامعه است. او می‌گوید: «پیشگیری‌های فرهنگی و اجتماعی باید از مطرح شدن در همایش‌ها و جلسات به جایگاه واقعی خود بازگردد. 22 نهاد و سازمان پیشگیری کننده باید برای تحقق اهداف معاونت پیشگیری در قوه قضائیه همه امکانات سخت افزاری و نرم افزاری خود را در اختیار این معاونت قرار دهند تا از تعدد مراکز سیاست‌گذاری و تنوع برنامه‌ریزی‌ها کاسته شود.»
30147
نظر شما