عوامل تأثیرگذار بر گسترش ترجمه در طول تاریخ

این مقاله را از دست ندهید، اینجا نگاهی به تاریخچه ترجمه می‌اندازیم.

چه عواملی باعث گسترش علم ترجمه در طول تاریخ شدند؟

انسان‌ها برای اهداف مختلف عاطفی، تجاری، ادامه دادن زندگی و بقا با یکدیگر تعامل می‌کردند و حرف زدن و زبان‌ها را اختراع کردند و نیاز به ترجمه در همان روزهای اول تعاملاتشان با یکدیگر شکل گرفته است.

با گذر زمان با پیشرفت علم و تکنولوژی و بیشتر شدن ارتباطات انسان‌ها تقاضا برای خدمات ترجمه افزایش پیدا کرده است، به طوری که امروزه ترجمه به بخش مهمی از زندگی‌ها تبدیل شده است؛ کسب و کارهایی که قصد ورود به بازار سایر کشورها و بین‌المللی شدن را دارند به ترجمه می‌خواند، به علاوه تعاملات بین فرهنگی و به اشتراک گذاشتن دانش با ترجمه گره خورده است. در این مقاله نگاهی به تاریخچه ترجمه و عواملی که در طول تاریخ بر آن تأثیرگذار بوده‌اند می‌اندازیم.

نخستین ترجمه‌ها

نظراتی گوناگونی درباره تاریخ، مکان و منشأ به وجود آمدن اولین ترجمه‌ها وجود دارد؛ این تئوری‌های مختلف تا حدودی به ما درباره چگونگی، زمان و مکان استفاده از ترجمه برای اولین بار می‌دهند.

ترجمه یعنی انتقال معنا و مفهوم یک متن از زبان مبدأ به زبان مقصد، با استفاده از کلمات زبان مقصد.

کلمه انگلیسی Translate (ترجمه) از کلمه لاتین "Translatio" به معنی "به ارمغان آوردن"، "برآوردن" آمده است.

کلمه انگلیسی Metaphrase (متافریز) به معنای ترجمه کلمه به کلمه از واژه‌ای یونانی "Metaphrasis" نشأت گرفته است، این کلمات و اصطلاحات مرکز نظریات مربوط به تاریخ ترجمه را تشکیل می‌دهند و اطلاعاتی در مورد زمان و مکان استفاده از ترجمه، برای اولین در طول تاریخ به ما می‌دهند.

تاریخدانان با بررسی شواهد باقی مانده از اولین ترجمه‌های‌ پیدا شده، می‌گویند به طور قطع در بین‌النهرین ترجمه وجود داشته و یک شعر سومری که به زبان آسیایی ترجمه شده است، شاهدی بر این ادعا است. به علاوه ترجمه‌هایی کشف شده است که نشان می‌دهد راهبان بودایی متن‌هایی به زبان هندی را چینی ترجمه کرده‌اند.

برای ترجمه متون باید به صورت کامل به جنبه‌های مختلف زبان مبدأ و مقصد، از دستور زبان گرفته تا فرنگ و معنای اصطلاحات مسلط باشید. افراد برای تبدیل شدن به یک مترجم حرفه‌ای نیاز به مطالعه بسیار زیاد در زمینه‌ها مختلف و ترجمه کردن متون در فیلدهای گونان آن هم به صورت مستمر دارند؛ با این حساب می‌توانیم بدون اغراق بگوییم ترجمه کردن کار هر کسی نیست و بهتر است کار را به کاردان بسپارید، پیشنهاد ما به شما این است که ترجمه انگلیسی به فارسی متن خود را به متخصصان با تجربه ترنسیس بسپارید.

ترنسیس مجموعه‌ای از 5000 مترجم حرفه‌ای و باسابقه است که متون شما را در بالاترین سطح کیفیت و قمیتی منصفانه ترجمه می‌کنند. همین حالا روی لینک بالا کلیک کنید و به سادگی سفارش ترجمه‌تان را ثبت کنید.

ترجمه متون دینی

همزمان با بیشتر شدن تعداد متون دینی و افزایش خواسته پیروان ادیان برای دعوت دیگران به دینشان و گسترش آن به سرزمین‌های خارجی با زبان‌ها متفاوت، نیاز به ترجمه در این حوزه بالا رفت.

دین چنان نقش بزرگی در توسعه ترجمه داشت، که کشیشی به قدیس حامی ترجمه معروف بود!

در قرن چهارم پس از میلاد، ژروم مقدس انجیل را به زبان لاتین ترجمه کرد، بعدها هم کتاب مقدس انجیل و هم سایر کتب مذهبی به زبان‌های بیشتری ترجمه شدند.

نقش ترجمه در گسترش ادیان آنقدر مهم است که یکی از تفاوت‌های مهم بین دو شاخه کاتولیک و پروتستان از مسیحیت، ترجمه مختلف آن‌ها از انجیل است.

مترجمان مشهور تاریخ

در گذشته ترجمه کاری خطرناک و غیرقانونی بوده و بیشتر مترجمان به صورت پنهانی و بی‌نام کار می‌کردند تا به علت ترجمه متون جان خود را از دست ندهند! همین موضوع باعث شده که نام تعداد زیادی از مترجمان در زمان‌های گذشته را نداریم البته چند نفری هستند که اسمشان در تاریخ ماندگار شده است و امروزه از آن‌ها به عنوان کسانی که به انتشار دانش و ایده‌ها در طول تاریخ کمک کردند، یاد می‌شود.

1. یکی از این مترجمان ویلیام تیندیل است، او را به علت ترجمه انجیل به زبان انگلیسی در سال 1536 در هلند اعدام کردند!

2. کنسانس گارنت (Constance Garnett) آثار مختلف کلاسیک روسی مثل آثار تولستوی را در قرن نوزدهم به زبان انگلیسی ترجمه کرده است.

3. Xuanzang، راهبی چینی است که به ترجمه متون بودایی از هندی به زبان چینی معروف است.

ماشین چاپ و ترجمه

تا قبل از اختراع ماشین چاپ، افراد کمی می‌توانستند بخوانند و اکثر متون مکتوب به زبان لاتین بود. ماشین‌های چاپ و چاپخانه‌ها تأثیر بسیار بزرگی روی استفاده از زبان‌ها و سطح سواد مردم گذاشته و صنعت ترجمه را به کلی متحول کردند. با گذر زمان به تدریج استفاده از زبان لاتین کاهش یافت و مردم توانستند کتب و متون مختلف را به زبان‌های محلی خودشان ترجمه و منتشر کنند؛ همین مورد عاملی شد تا افراد بیشتری خواندن یاد بگیرند.

ترجمه‌های مدرن

ترجمه‌های اولیه با ترجمه‌های امروزی متفاوت بودند، این ترجمه‌ها بیشتر شبیه به اقتباسی بی‌کیفیت از یک متن بودند. در آن زمان دقت زیادی به کیفیت و حتی صحت ترجمه نمی‌شد، هیچ دقتی در ترجمه کلمات و انتخاب کلمه مناسب وجود نداشت.

مثلا ممکن بود مترجم یک کلمه یا جمله را اصلا ترجمه نکند چراکه معنای کلمه‌ای را متوجه نمی‌شد و راهی هم برای پیدا کردن معنی آن نداشت.

نکته: حالا که صحبت از کیفیت ترجمه شد، اجازه دهید معتبرترین سایت ترجمه را به شما معرفی کنیم: ترنسیس، پلتفرم ترجمه تخصصی انواع خدمات ترجمه، پارافریز و ویراستاری را در بالاترین کیفیت ارائه می‌کند.

یکی از این خدمات: ترجمه ترکی به فارسی است، برای دیدن نمونه کار مترجمان ترنسیس و بررسی کیفیت کارشان روی لینک کلیک کنید. با ترنسیس، خیالت از ترجمه راحته!

ترجمه در دانشگاه‌ها

در دهه 1950، مؤسساتی ترجمه را به عنوان یک رشته دانشگاهی معرفی کردند. این مؤسسات فرصت خوبی برای تعاملات بین فرهنگ‌های مختلف و به گسترش دانش را ایجاد کردند، چراکه در این دانشگاه‌ها افراد مختلف با زبان‌ها و فرهنگ‌های متفاوت برای یاد گرفتن علم ترجمه دور هم جمع شده بودند.

تأثیر انقلاب صنعتی بر ترجمه

بعد از انقلاب صنعتی، ماشین‌آلات باعث ساده‌تر شدن امور، افزایش سرعت تولید و بالا رفتن حجم محصولات شدند، همین باعث شد شرکت‌ها به فکر باز کردن پای تولیداتشان به بازارهای کشورهای خارجی بیفتند.

شرکت‌های مذکور برای وارد شدن به بازارهای خارجی‌ زبان به ترجمه نیاز داشتند. در واقع پیشرفت علم و صعنت باعث پیشرفت ترجمه شد و پیشرفت ترجمه به جهانی شدن اقتصاد کمک کرد.

ترجمه ماشینی

نرم‌افزارها و مترجم‌های ماشینی از دو جهت باعث گسترش ترجمه شده‌اند، ابزارهای ترجمه پیشرفته به مترجمان کمک می‌کنند، مثل حافظه ترجمه، دیکشنری‌های آنلاین و ... به مترجمان کمک کردند ترجمه باکیفیت‌تری را ارائه دهند؛ و از طرف دیگر این ابزارها دسترسی به ترجمه را برای عموم آسانتر کرده‌اند.

ترجمه در جامعه امروز

امروزه مترجمان ابزارهای زیادی از جمله اینترنت را در اختیار دارند که به آن‌ها در فرایند ترجمه می‌کند و درک مردم از ترجمه به طور کلی در سراسر جهان متحول شده است.

در جامعه امروزی خدمات ترجمه از چنان اهمیت بالایی برخوردار است که جهان به طور فزاینده‌ای در حال گسترش ارتباطات از طریق به اشتراک گذاری دانش و اقتصاد است.

حرف آخر ...

پیشرفت شگفت‌انگیز ترجمه مدیون سختکوشی اولین مترجمان تاریخ است، قدرانشان هستیم.

امیدواریم از این سفر کوتاه به دل ادوار مختلف و آشنایی با تاریخ ترجمه لذت برده باشید. فکر می‌کنید چه سرنوشتی در انتظار صنعت ترجمه است و آینده ترجمه چگونه خواهد بود؟ مشتاقانه منتظر کامنت‌های شما هستیم.