تقلای قارۀ سبز برای جلوگیری از فروپاشی یورو

با کاهش شاخص بورس در بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی به نظر می رسد موج تازه ای از بحران اقتصادی در راهست تا بار دیگر ، اقتصاد کشورها را به سمت رکود هدایت کند. اما این بار باید دلیل این بحران را بیش از همه نگران کشورهای جهان از افول اقتصاد آمریکا دانست کمااینکه دلیل اصلی سقوط شاخص بازارهای بورس جهان تا چندی پیش عدم توافق جمهوری خواهان و دمکراتها بر سر افزایش بدهی های آمریکا بود.

واقعیت آنست که ریشۀ بحران اقتصادی امروز آمریکا را باید در بی انضباطی مالی و اقتصادی دانست که طی آن با مقررات زدایی به صورت افسارگسیخته به مردم وامهای متعدد از جمله وام مسکن اعطا شد. وام هایی که در خیلی از موارد امکان بازپرداخت آن وجود نداشت و در نتیجه بانکها را با بحران مالی مواجه کرد. متعاقب آن نقدینگی در بانکها کاهش و در نهایت بحران عدم اعتماد در بسیاری از موسسات مالی و اعتباری به وجود آمد. همین مسئله سبب شد بسیاری از موسسات اعتبارسنجی با کاهش یک درصدی از اعتبار موسسات مالی آمریکا، ضربۀ بزرگی به اقتصاد این کشور وارد آوردند.

هر چند مقامات آمریکایی در تلاش برای کمرنگ کردن اهمیت این موضوع هستند و امید دارند آمریکا با ظرفیت سازی بتواند خسارات امروز را جبران کند اما واقعیت آنست که عنصر اعتماد در اقتصاد از اهمیت فوق العاده برخوردار است. تا زمامی که سرمایه گذار اعتمادی به بازار و سهام نداشته باشد، ترجیح می دهد به سمت دارایی های ارزشمندی همچون طلا برود تا سرمایۀ خود را در افت و خیز سهام بی ثبات از دست ندهد. از این رو شاهد آنیم که طی روزهای اخیر قیمت طلا در بازارهای جهانی افزایش یافت.

معضل بدهی ها همچون دومینویی مهلک به سایر کشورهای جهان سرایت کرده و بحرانی را به وجود آورده که امروز شاهد آنیم.

امروزه در عرصۀ جهانی شدن، اقتصادهای بزرگ دنیا در سطوح بالایی به یکدیگر وابسته متقابل دارند و از این با وقوع بحران در بزرگترین اقتصاد جهان باید به سرعت شاهد سرایت آن به سایر کشورها باشیم.

دامنۀ این تأثیرات حتی به کشورهای نفت خیز خاورمیانه نیز سرایت کرده و باعث کاهش قیمت نفت و سقوط ارزش سهام در بازارهای بورس خاورمیانه- حساس ترین و استراتژیک ترین نقطه جهان- نیز شده است. از یک سو هم سهام شرکتهای شیخ نشین های عرب و ثروتمند خلیج فارس در بازارهای آمریکا این روزها سقوط کرده و از سوی دیگر قیمت نفت در این کشورها نیز کاهش یافته است..

بازارهای اروپا و به تبع آن رهبران سراسیمه آن نیز در این آشفته بازار بحران اقتصادی حال خوشی ندارد. رهبران اروپایی که در فصل تعطیلات تابستانی، سفرهای خود را لغو کرده اند تا کنون چندین نشست اضطراری برای حل بحران موجود با یکدیگر داشته اند. بدهی های سنگین کشورهای اروپایی به رغم کمک های اتحادیه همچنان رو به افزایش است و از همه مهمتر آنکه روز به روز بر تعداد کشورهایی که به درد یونان مبتلا شده اند افزوده می شود. پرتغال، اسپانیا، ایرلند و ایتالیا نیز می روند تا آرام آرام به مجموعه کشورهای حاد بحران زده تبدیل شوند تا بار دیگر یورو را با تهدید فروپاشی روبرو کنند.افزایش بدهی های ایتالیا نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. ایتالیا از بزرگترین اقتصادهای اروپایی است و نجات این کشور قطعا کار آسانی نخواهد بود. هرچند  برلوسکنی وعده داده که با بحران مقابله می کند اما تحقق این وعده به مردم به تنها کار دولت نیست.

تدابیری از سوی اتحادیه اروپا برای نجات کشورهای بحران زده(یونان، ایرلند و پرتغال) اندیشیده شده، اما این راهکارها برای حجم وسیع خسارت مالی کشورها کافی نبوده است.

 از این رو اروپا راهکار دیگری را برای مقابله با بحران اندیشیده است. روز گذشته بانک مرکزی اروپا اعلام کرده است که اوراق قرضه کشورهایی که بدهی های سنگینی دارند را خریداری خواهد کرد. همه این اقدامات نشان می دهد که اروپا با تمام توان برای نجات یورو می کوشد؛ چرا که اروپایی ها نمی خواهند بزرگترین دستاورد همگرایی اقتصادی اروپا، یعنی پول واحد( یورو) به خطر افتد و عقب گرد در این عرصه با فروپاشی یورو شکست بزرگی برای اتحادیه اروپا خواهد بود و در کنار آن این شکست با توجه به شرایط جدید بین المللی و ظهور قدرتهای بزرگ مثل چین و هند تبعات سیاسی منفی برای اروپا خواهد داشت.

در صورتی که اروپا نتواند همبستگی خود را در برابر قدرتهای نوظهور حفظ کند، نمی تواند در معادلات بین المللی نفوذی در جهان داشته باشد. در نتیجه رهبران اروپایی طی روزهای اخیر با نشست های متعدد درصدد کاهش تبعات منفی بحران موجود هستند تا مانع از سقوط یورو شوند و اتحاد اروپا به لحاظ اقتصادی حفظ شود.

کارشناس اروپا

26331