علی‌اصغر سلطانیه در نطق خود تصریح کرد: پاسخ شفاف به «بایدها»ی به‌کار گرفته شده در بیانیه‌های امروز اروپا و آمریکا یک «نه» با صدای بلند است.
او همچنین گفت: هزاران کیلوگرم پلوتونیوم و اورانیوم ژاپن با غنای بالا نگران‌کننده است.
متن کامل سخنرانی علی‌اصغر سلطانیه بنا بر متنی که در اختیار رسانه ها قرار گرفته به شرح زیر است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
آقای رئیس؛
بر خود واجب می‌دانم که مراتب سپاسگزاری دولتم از اعضای جنبش غیر‌متعهد‌ها را به خاطر حمایت‌های ارزشمندشان از فعالیت‌های صلح‌آمیز کشورم، بدان‌گونه که در بیانیه سفیر محترم مصر ابراز شده بود، اعلام کنم. از این فرصت استفاده می‌کنم و ورود ایشان به عنوان یک دیپلمات سرشناس در عرصه بین‌المللی را به وین خیر مقدم می‌گویم و کمال همکاری نمایندگان ایران را یادآور می‌شوم. به سایر اعضای محترم جدید نیز صمیمانه خوش‌آمد می‌گویم.
مناسب می‌دانم با همکاران فرانسوی خودم به خاطر حادثه جانی رخ داده به دلیل سانحه اخیر در تاسیسات هسته‌یی ابراز همدردی کنم. ما خواستار این هستیم تا اطلاعات جامع و فنی توسط مقامات فرانسه و دبیرخانه آژانس، بر مبنای بازرسی از طریق ماموریت متخصصان به تاسیسات مربوطه در اسرع وقت در اختیار قرار گیرد تا کلیه ابعاد فنی سانحه مورد مطالعه قرار گیرد.
ما همچنان چشم‌انتظار دستیابی به اطلاعات جامع و فنی در خصوص سانحه فوکوشیما و تشکیل جلسه متخصصان در وین، با شرکت متخصصان هسته‌یی سراسر دنیا به‌ویژه از نیروگاه فوکوشیمای ژاپن هستیم تا بتوانیم از این حوادث درس بگیریم و از وقوع حوادثی این چنین در آینده جلوگیری به عمل آید.
یادآور می‌شوم که جلساتی از این دست پس از حادثه هسته‌یی چرنوبیل ١٩٨٦ توسط آژانس در وین برگزار شد. از مدیرکل محترم می‌خواهم که این خواسته قانونی را در دستور کار جدی قرار دهد. اطلاعات ایمنی هسته‌یی باید آزادانه در اختیار تمام دول عضو قرار گیرد.
آقای رئیس، نمایندگان محترم؛
بار دیگر باید به این مساله که مدت‌ها قبل لازم بود مرتفع شود، اشاره کنم که به دلیل ساختار شورای حکام که تحت سیطره گروهی از کشورهای غربی با ماموریت ایجاد تغییر ماهیت در آژانس ـ که قرار است صرفا سازمانی فنی برای توسعه استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌یی باشد ـ به «دیده‌بان سازمان ملل متحد» تبدیل شده که کارش تنها بازرسی غیرمعقول است و سیر صعودی در تضییع حق مسلم استفاده از انرژی هسته‌یی را ادامه می‌دهد و سپس از خط قرمز امنیت ملی کشورها نیز می‌گذرد و زمینه را برای دخالت در امور داخلی کشورها و تاثر در حاکمیت و در نهایت ایجاد تسلط کامل بر کشورهای در حال توسعه فراهم می‌کند، ما باید با اطلاع‌رسانی عمومی برای جلوگیری از این امر بسیج شویم، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه که استعمار نو در لوای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان ملل متحد در حال رخنه کردن است.
اینک زمان بسیار حساسی است. نمایندگان کشورهای در حال توسعه و نمایندگان کشورهایی که دارای این دیدگاه خردمندانه هستند باید برای جلوگیری از این امر بسیج شوند.
برای انجام این امر باید از اصلاح اساسنامه در خصوص شورای حکام شروع کنیم، به‌ویژه از طریق افزایش تعداد اعضا، تغییر ترکیب و تغییر در روش تعیین صلاحیت و نگذاریم تصمیمات در خصوص مسائل حیاتی که مرتبط با عضویت، عملکردها و استقلال و ویژگی فنی بودن آژانس هستند، خدشه‌دار شوند.
تغییرات اخیر از جمله دخالت دادن شورای امنیت سازمان ملل از طریق تعداد انگشت‌شماری رای کشورهای غربی در شورای حکام به جای در نظر گرفتن مخالفت بیش از صد کشور شامل اعضای غیرمتعهد، مساله‌ای بی‌شرمانه و غیر قابل تحمل است. ما نخواهیم گذاشت این بازی ادامه پیدا کند. دیگر کافی است.
جناب آقای رئیس؛
اجازه دهید تا به‌طور خلاصه تا جایی که بتوانم به برنامه هسته‌یی ایران بپردازم.
نگاهی کوتاه به پیشرفت‌ها در طول هشت سال گذشته به روشنی نشان می‌دهد که با وجود فشارهای سیاسی بسیار شدید از طریق تعداد اندکی از کشورهای غربی به‌ویژه ایالات متحده، آژانس پس از پنج هزار نفر ـ روز بازرسی که بیشترین میزان بازرسی در تاریخ آژانس است، هیچ مدرکی دال بر انحراف مواد هسته‌یی در جهت اهداف نظامی پیدا نکرده است.
هر گاه که دبیرخانه خواسته مساله ایران را بر مبنای یافته‌های بازرسی‌ها به پایان رساند، ادعایی جدید با انگیزه‌های ابعاد نظامی مطرح شده است. آژانس برخلاف اساسنامه وارد فعالیت‌های اطلاعاتی (جاسوسی) مذمومی شده که قطعا فراتر از صلاحیت‌های فنی آن بوده و این قضیه ماه‌ها و یا در مواردی سال‌ها ادامه داشته تا اینکه ثابت شده ادعاها ساختگی و جعلی بوده است. خواهش می‌کنم به گزارش‌های قبلی مدیر کل به‌ویژه در خصوص ادعاهای مربوط به سایت‌های نظامی پارچین، لویزان و دیگر موارد مراجعه شود تا معلوم شود که گزارش‌های قبلی مدیر کل بیانگر این است که آژانس هیچ مدرکی دال بر وجود مواد و یا فعالیت‌های هسته‌یی در آنها نیافته است.
حال سوال این است که چه کسی و چگونه می‌تواند وارد آمدن این ضربه شدید را به وجاهت کشور من جبران کند؟ چرا دبیرخانه همچنان به اطلاعات غیرقابل تایید واصله از گروه‌های تروریستی و دیگر اطلاعات حامیان آمریکایی و اسرائیلی آنها که البته آمد و شد در دپارتمان پادمان برای آنها عملی معمولی است، تکیه می‌کند؟ نشر اطلاعات محرمانه دولت‌های عضو و به مخاطره انداختن امنیت ملی آنها مساله‌ای بسیار جدی است. از اکثریت اعضا می‌خواهم که نگذارند این روند خطرناک ادامه یابد.
باید یادآور شوم که قبلا این موارد نقض را به حسابرس خارجی آژانس انتقال داده‌ام اما تا به‌حال هیچ پاسخی دریافت نکرده‌ام. شاید زمان آن باشد تا گروهی از کارشناسان متشکل از نمایندگان کشورها با تقسیم مناسب جغرافیایی انتخاب شده، مساله وجود ارتباط میان سرویس‌های اطلاعاتی و آژانس را بررسی کند.
همچنین نظارت کامل، شناخت افراد ذی‌ربط در تعاملات اطلاعاتی، کارشناسان بدون هزینه سربار در قسمت‌های مختلف و نیز فعالیت‌های آنان و ملیتشان و اینکه آیا نمایندگی‌های دائم به طور مستقیم به دخالت در چنین فعالیت‌هایی که صددرصد برخلاف روح و محتوی اساسنامه است، می‌پردازند یا خیر، رسیدگی کند.
آقای رئیس؛
در ٨ مارس ٢٠١١ از طرف دولتم درخواستی را به مدیر کل ارائه دادم تا در خصوص تجهیز کشورهای بدون سلاح هسته‌یی در اروپا با تسلیحات هسته‌یی و تحویل سیستم‌های مرتبط به زرادخانه‌های هسته‌یی ایالات متحده آمریکا که در نقض صریح تعهدات عدم اشاعه است، اقدام کند و درخواست کردم:
١ـ کلیه دولت‌های عضو را در خصوص اینکه آیا آژانس اعلامیه‌ای در مورد محل دقیق میزان مواد هسته‌یی قابل استفاده برای تولید سلاح در این کشورهای بدون تسلیحات هسته‌یی دریافت کرده است و اینکه آیا آژانس این بیانیه‌ها را راستی‌آزمایی کرده است یا خیر.
٢ـ بررسی ویژگی‌های فنی و مکانی سلاح‌های هسته‌یی در اروپا، به ویژه در قلمرو سرزمینی کشورهای بدون سلاح هسته‌یی در اروپا که در حال حاضر نیز از لحاظ بین‌المللی متعهد به عدم انجام چنین فعالیت‌هایی هستند.
٣ـ گزارش نسبت به عدم ایفای تعهد ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی میزبان تسلیحات هسته‌یی در مورد مندرجات معاهده منع گسترش که بی‌شک تهدیدی جدی در برابر صلح و امنیت جهانی است، به شورای حکام و همچنین کنفرانس عمومی ٥٥ ارائه دهد. این چنین موارد عدم ایفای تعهد نیازمند اقدام فوری توسط شورای امنیت ملل متحد است.
این موجب نگرانی جدی است که مدیر کل کلا از این مساله صرف‌نظر کرده است و تا به حال در این خصوص هیچ اقدامی انجام نداده است.
آقای رئیس؛
از جلسه پیش تا به حال اتفاقات مهمی رخ داده است. بعد از جلسات آقای دکتر عباسی ـ معاون رئیس جمهور اسلامی ایران و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران ـ و نیز آقای دکتر صالحی ـ وزیر امور خارجه ـ با مدیرکل، آقای ناکارتس ـ معاون مدیرکل در امور پادمان ـ دعوت شدند تا از کلیه تاسیسات هسته‌یی مورد علاقه و دارای اولویت بازدید کنند. در طول برنامه پنج‌روزه پرباری که من نیز به همراه ایشان و تیمشان بودم، از تاسیسات غنی‌سازی نطنز و فردو و همچنین تاسیسات UCF و تاسیسات تولید سوخت اصفهان، رآکتور تحقیقاتی آب سنگین و تاسیسات تولید آب سنگین اراک که ما به عنوان حسن همکاری خود امکان دسترسی آزادنه را فراهم کردیم، نیروگاه اتمی بوشهر و در آخر پروژه تحقیقات ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته که تحت نظام پادمانی NPT نیست، بازدید کردند. این امر نشانگر شفافیت صددرصد و خاستگاه سیاسی ما برای همکاری با آژانس است. مطمئنم که هیچ‌کس نمی‌تواند تا این میزان شفاف‌سازی را در هیچ کشور دیگری مشاهده کند.
اعلام می‌کنم که هیچ گروه بازرسی از آژانس تا به حال مرکز تحقیقات سانتریفیوژها و یا حتی یک ماشین و قطعات مربوط به آن را در هیچ کشوری به جز ایران بازرسی نکرده است.
دبیرخانه می‌تواند در صورتی‌که اشتباه می‌کنم من را اصلاح کند و اطلاع دهد که تا به حال در کدام کشور و در چه زمانی این میزان از شفاف‌سازی وجود داشته است.
باید به یک مورد مهم دیگر از زمان آخرین جلسه نیز اشاره کنم. در طول بازدید اخیر، آقای دکتر عباسی با پذیرش تیم آژانس و برگزاری مذاکرات طولانی چگونگی اجرای نظام پادمانی در ایران و همچنین روش‌های پاسخگویی به سوالات و ادعاهایی که ایران آنها را بی‌اساس می‌داند و در گذشته آن را اثبات کرده و نحوه پایان دادن به دور باطل و خسته‌کننده‌ای که در طول هشت سال توسط چند کشور غربی در آژانس و با انگیزه‌های سیاسی مخفیانه پیگیری شده است، بررسی شد.
این فضا، نقطه عطف و فصلی نو است که کشور من باز کرده است. جمهوری اسلامی ایران گامی بزرگ و روشی فعال اتخاذ کرده و در انتظار عمل متقابل طرف‌های دیگر است. از تمام کشورها و دبیرخانه، به‌ویژه مدیر کل انتظار می‌رود تا با حداکثر حسن نیت، کاری کنند تا این فضای همکاری ادامه یابد.
در یک کلام از همگان انتظار دارم تا از فرصت پیش آمده بهره جویند تا مقامات کشورم که اقدامی چنین غیرقابل پیش‌بینی انجام داده‌اند، از کرده خود ناامید و مجبور به بازنگری در رویه اتخاذ شده نشوند.
آقای رئیس؛
با آنکه مدیر کل این اقدام نوین و همکاری فعالانه را به‌درستی بازشناخته و بیان داشته است که «ایران شفافیت بیشتری را نسبت به دفعات قبل از خود بروز داده است» اما باز هم ایشان نگرانی مهم ما در خصوص شکل و محتوای گزارششان به شورای حکام را نادیده گرفته‌اند. هرچند که گزارش بار دیگر بر این نکته تاکید داشته که «آژانس به راستی‌آزمایی خود در مورد عدم انحراف نسبت به مواد هسته‌یی اعلام شده تحت توافقنامه پادمان توسط ایران در تاسیسات هسته‌یی و مراکز دارای تجهیزات هسته‌یی پزشکی ادامه می‌دهد» اما ایشان همچنان از واژه‌های غیر معمول در نتیجه‌گیری از فعالیت‌های هسته‌یی جمهوری اسلامی ایران استفاده می‌کند. همان‌طور که در گزارش ٢٠١٠ اجرای نظام پادمانی توسط آژانس آمده است: «آژانس فقط باید موکد این نکته باشد که مواد هسته‌یی اعلام شده حائز شرایط پادمانی بوده پس مواد هسته‌یی اعلام شده در ایران همچنان در فعالیت‌های صلح‌آمیز مورد استفاده قرار گرفته‌اند و اینکه آیا هیچ سوال یا ابهامی در خصوص مواد هسته‌یی اعلام نشده در ایران وجود دارد؟». درحالی‌که آژانس به اهداف مرتبط به بازرسی در مورد تمام مواد هسته‌یی اعلام شده در ایران دست یافته اما گزارش از بیان اینکه «مواد هسته‌یی اعلام شده در ایران در فعالیت‌های صلح‌آمیز مورد بهره‌برداری هستند» طفره رفته است. تعجب می‌کنم که چرا این واقعیت در گزارش به شورای حکام در پاراگرافی مستقل قید نشده است. اگر مدیر کل همچنان خواستار این بود که به وجود یا عدم وجود مواد هسته‌یی اعلام نشده بپردازد که البته اعلام می‌کنم هیچ‌گونه مواد اظهار نشده‌ای وجود ندارد، می‌توانست در جمله‌ای مجزا به این خواسته غیرمعمول جهت اجرای پروتکل الحاقی که خود نیز سندی الزام‌آور برای ایران نیست، بپردازد.
آقای رئیس؛
باید یادآور شوم که برمبنای سند INFCIRC/١٥٣ که سندی بنیادی برای توافقنامه پادمان در خصوص کشورهای فاقد سلاح هسته‌یی (NPT) است، نظام پادمانی مقوله‌ای «مواد هسته‌یی‌محور» بوده و نه «اطلاعات‌محور»؛ آنچنانکه تعداد اندکی از کشورهای غربی، تلاش بر تحمیل این مقوله به آژانس آن هم با هدف فعال کردن سرویس‌های اطلاعاتی خود را دارند.
اجازه دهید تا قسمت مربوطه از ماده ٣، NPT را عینا نقل قول کنم : «دستورالعمل‌های پادمانی مصرح در این ماده باید بر مبنای چشمه یا مواد هسته‌یی قابل شکافت باشد، چه اینکه این مواد تولید، فرآوری یا در هر تاسیسات هسته‌یی اصلی مورد استفاده گیرد یا خارج از چنین تاسیساتی باشد».
ماده ٢ از قرارداد پادمان ایران (INFCIRC/٢١٤): «آژانس دارای این حق و وظیفه بوده تا از اینکه پادمان برمبنای مفاد این قرارداد اجرا گردد اطمینان حاصل کند. درخصوص تمام چشمه‌ها یا مواد هسته‌یی قابل شکافت، در مورد تمام فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌یی در قلمرو سرزمینی ایران، تحت صلاحیت یا کنترل این کشور در هر کجا، تنها برای هدف راستی‌آزمایی نسبت به اینکه این مواد به سمت سلاح هسته‌یی یا هر ماده منفجره دیگر منحرف نشده باشند.»
در بسیاری موارد، در طول هشت سال گذشته، آژانس در اجرای پادمان در ایران و چند کشور در حال توسعه دیگر از این مبانی منحرف شده است. هشدار می‌دهم لازم است این اقدامات غیرقانونی، قبل از آنکه به رویه تبدیل شود و اعتبار آژانس را به مخاطره اندازد، متوقف شود.
آقای رئیس؛
از آنجا که سایر اقدامات بین‌المللی بر تعاملات ما تاثیر دارد، می‌خواهم اطلاع دهم که جناب آقای دکتر جلیلی ـ دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران ـ پاسخی مثبت و سازنده به نامه سرکار خانم اشتون در خصوص روند مذاکرات ١+5 داده‌اند.
آقای رئیس؛
در پایان اعلام می‌کنم در حالی که جمهوری اسلامی ایران مصمم است فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌یی خود، از جمله دستیابی به چرخه سوخت هسته‌یی و به‌ویژه غنی‌سازی اورانیوم را بدون هیچ‌گونه توقف و تعلیق ادامه دهد، در عین حال کاملا به تعهدات خود برمبنای موافقتنامه پادمان INFCIRC/٢١٤ پایبند است. با این وجود همان‌گونه که قبلا هم انجام شده است، ایران از هیچ تلاشی در رفع ابهامات احتمالی با روحیه همکاری و شفاف‌سازی رویگردان نخواهد بود، به شرط آنکه این اقدامات با زبان تهدید روبه‌رو نشود بلکه با روشی متمدنانه برخورد شود؛ آن‌گونه که نسبت به بازدید معاون مدیر کل در زمینه پادمان توسط ایران انجام شد.
آقای رئیس؛
در خصوص بیانیه اروپا نقطه‌نظرات ذیل را برای ثبت در اسناد اعلام می‌کنم:
به نظر می‌رسد که اروپا می‌خواهد با استفاده از خلاء عدم انجام کاری بعد از جلسه قبل، با ارائه همان بیانیه‌های خسته‌کننده و تکراری فضای مثبت ایجاد شده بعد از گشودن فصل جدید توسط ایران را تخریب کند. اروپا وقیحانه از ابراز نظر در مورد بخش‌های مثبت گزارش مدیر کل، خصوصا به نمایش گذاشتن شفافیت کامل توسط ایران، خودداری کرده است.
بار دیگر یادآوری می‌کنم که باید اروپا از استفاده از سیاست غیرمتمدنانه چماق و هویج پرهیز کند. ما چگونه می‌توانیم باور داشته باشیم که خواست صادقانه‌ای برای یافتن راه حل صلح‌آمیزی برای این موضوع وجود دارد، در صورتی‌که هنوز زبان تهدید حاکم است. من به کشورهای غربی توصیه می‌کنم که در مورد فرهنگ ایرانی بیشتر مطالعه کنند. پاسخ شفاف به «بایدها»ی به‌کار گرفته شده در بیانیه‌های امروز اروپا و آمریکا یک «نه» با صدای بلند است. با این‌حال یادآوری می‌کنم ما در فرصت‌های متعددی در گذشته هر زمان که خواسته‌ها به صورت محترمانه مطرح شده به شکل کاملا منعطفی همکاری کرده‌ایم. بعضی‌ها در کشورهای غربی هنوز در حالت بی‌خبری به‌سر می‌برند و درک نمی‌کنند که دوران استعمار سپری شده و طوفان بهاری قیام ملت‌ها به‌زودی نگرش‌های غیر انسانی را خواهد شست. اروپا و آمریکا نمی‌توانند به ما دستور دهند که چه کاری باید انجام دهیم. ایرانیان به عنوان یک ملت مستقل آزاد از سیطره آمریکا در پی انقلاب اسلامی، تصمیم گرفتند به‌طور مستقل و بر اساس منافع ملی سرنوشت خود را رقم بزنند. این به سیاست‌های هسته‌یی جمهوری اسلامی ایران نیز تسری دارد. به‌عنوان یک کشور مسئولیت‌شناس، ایران به تمامی تعهدات بین‌المللی خود عمل کرده و زیر بار هیچ فشاری قرار نمی‌گیرد.
در جریان اجلاس شورای حکام در مارس ٢٠١١ من مطلع شدم که شهردار توکیو اظهار داشته که ژاپن باید سلاح هسته‌یی داشته باشد. با در نظر گرفتن اینکه ژاپن هزاران کیلوگرم پلوتونیوم و اورانیوم با غنای بالا در اختیار دارد، این موضوع به طور جدی نگران‌کننده است. من از آقای آمانو درخواست کردم که موضوع را بررسی و گزارش کند. ایشان تا کنون گزارشی ارائه نکرده‌اند.
لازم است گزارش مدیر کل قبلی در خصوص برنامه مخفیانه هسته‌یی کره جنوبی در زمینه غنی‌سازی اورانیوم، حتی تا بیش از ٧٠ درصد و بازفرآوری پلوتونیوم که صرفا کاربرد سلاح اتمی را دارد یادآوری کنم. مدیر کل اعلام کرد که این موجب نگرانی جدی است. دولت کره جنوبی اعلام کرد که این کار توسط تعدادی از دانشمندان و بدون اطلاع مقامات دولتی انجام شده است. این موضوع که در کشوری مثل کره جنوبی که دارای نیروگاه‌های هسته‌یی و مقادیر زیادی اورانیوم غنی شده و پلوتونیوم است، انجام چنین فعالیت‌های حساسی بدون اجازه دولت، توسط عده‌ای به آسانی امکان‌پذیر باشد، نگران‌کننده است. »
/2727
نظر شما