هدفمند سازی یارانه ها واردات ماشین آلات فرسوده را متوقف می کند

علی پاکزاد: در حال حاضر بسیاری از واحدهای صنعتی کشور در اثر فرسودگی ماشین آلات و ضعف های ناشی از برنامه ریزی از نقطه بهره وری فاصله زیادی دارند و همین مسئله هم بر توان رقابتی این مجموعه ها تاثیر می گذارد و هم با اجرای قانونی مانند هدفمندسازی یارانه ها احتمال ورشکستگی این نوع شرکتها افزایش پیدا می کند، چاره چیست، آیا بحث نوسازی صنایع در ایران متولی دارد؟

شرکت نوسازی صنایع ایران زیر مجموعه سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در واقع متولی این بحث در بخش صنعت و مکانیزاسیون تلقی می شود، اما این شرکت به رغم سابقه خزدیک به ده سال از حدود دوسال پیش وارد فضای نوسازی سخت افزاری صنایع ایران شده برای آنکه با دستاوردهای این مجموعه بیشتر آشنا شویم، گفتگویی با بهزاد اعتمادی مدیر عامل این شرکت در کافه خبر داشتیم که مشورح انرا به نشر شما می رسانیم.

•·   شرکت نوسازی صنایع ایران با چه هدفی تاسیس شده است؟ و در حال حاضر در بخش نوسازی سخت افزاری صنایع چه پروژه هایی در دست انجام دارد؟

شرکت نو‌سازی صنایع ایران در سال 81 به عنوان یک خلاء که در سازمان گسترش در بخش نو‌سازی وجود داشت، تاسیس شد و در ابتدای عمر بیشتر بحث ارتقای نرم‌افزاری نو‌سازی را برعهده داشت، از پارسال که سازمان گسترش در واقع وارد این شرکت شده یکی از رسالت‌های این شرکت که به شکلی محفوظ مانده بود و به آن  پرداخته نشده بود آغاز شد و آن بحث نو‌سازی سخت‌افزاری است.

از سال گذشته که عملا ما در حوزه نو‌سازی سخت‌افزاری وارد شدیم دو شرکت را زیر پوشش گرفتیم اول شرکت نساجی قائمشهر بود این شرکت جزو شرکت‌های سازمان صنایع ملی بود که منحل شده بود و همین سال گذشته به این سازمان گسترش واگذار شد.

این شرکت قدمت بسیار زیادی دارد حدود 80 سال این شرکت سابقه دارد و در واقع شهر قائمشهر با واسطه این شرکت استکه امروز به عنوان یک شهر شناخته می شود.

ماشین آلات این شرکت فرسوده بود و سیستم‌هایی بسیارقدیمی داشت ، ما به عنوان پایلوت یک بخشی به عنوان ریسندگی در دست گرفتیم و الان فکر می‌کنم پروژه آن در حدود 96  درصد پیشرفت داشته و اینطور بگویم که این شرکت قبل از اینکه ما وارد آن شویم حدود 5/3 تن نخ شماره 10 و 20 تولید می‌کرد.

واحد ریسندگی این شرکت را به دست گرفتیم و آمار دیروز را من به شما بگویم حدود 7 تن شده است. یعنی با همان ماشین‌هایی که در اختیار داشت و با همان امکاناتی که داشت بدون اینکه ماشینی اضافه شود فقط تنها کار این بود که ما زیر‌ساخت‌ها را اول درست کردیم و انتظار داریم که تولید به زودی به 8 یا 9 تن برسد. خب این اقدامات باعث می‌شود این شرکت از آن حالت که نمی تواند حتی حقوق پرسنل خود را پرداخت کند و به سر به سر برسد.

•·        دومین شرکتی که برای نوسازی در دست دارید کدام شرکت است؟

دومین مجموعه ای که ما در همین زمینه برای نوسازی آن اقدام کردیم شرکت نیشکر هفت تپه است. شرکت کشت و صنعت نفت هفت تپه اهواز سال 87 از وزارت جهاد کشاورزی بنا به تشخیص ریاست جمهوری و تصمیم وزیر وقت از آن وزارت خانه جدا شد و بعد به سازمان گسترش تحویل شد. این شرکت شرکتی است با سابقه 50 سال حدوداً با ظرفیت 100 هزار تن شکر سفید و در حدود 24 هزار هکتار از بهترین اراضی منطقه  خوزستان در اختیار این شرکت قرار دارد.

•·        معذرت می‌خواهم این 100 هزار تن ظرفیتی که در حال فعالیت است یا نه اسمی است؟

نه ظرفیت اسمی است، سالی که این شرکت را به سازمان گسترش تحویل دادن فقط 10 هزار تن تولید داشت با حدود 4 هزار و 700 نفر نیروی کار در سال 87 هر روز خبر‌هایش در سایت‌های مختلف منعکس می شد که مشکلات کارگری فراوانی داشت که در نهایت باعث شد برای نوسازی به سازمان گسترش واگذار شود.

کار‌گر‌ها حقوق نگرفته بودند بعضی‌ها یک چیز حدودی پنج سال بود که بازخرید شده بودند و سنوات خودشان را نگرفته بودند ، اما در همان سال اولی که به سازمان گسترش واگذار شد با تدابیری که به کار گرفته شد ما ظرفیت را از 10 هزار تن به 33 هزار تن رسانیدم و سال گذشته که سال دوم آن بود 65 هزار تن تولید از آن گرفتیم ،اما  دیگر بیشتر از این نمی‌شد چون ماشین آلات فرسوده بود.

امسال از خرداد ماه مشغول نو‌سازی و باز‌سازی که تا 20 مهرماه انشاالله این کار جمع شود و امسال به امید خدا 85 هزار تن از آن شکر سفید می‌گیریم.

•·        آیا بری توسعه محصولات جانبی نیشکر هم برنامه ای در دست دارید؟

یکی از محصولاتی که در حال حاضر وجود دارد خوراک دام است. تفاله‌های باقی ‌مانده از استحصال شکر که این جا‌ها‌ی مختلف مصرف می‌شود ، بخشی از آن تبدیل به کاغذ می‌شود و بخش دیگربه خوراک دام و تبدیل می شود که این فرایند هم با افزایش تولید و سطح زیر کشت نیشکر،افزایش پیدا خواهد کرد.

•·   شما اشاره کردید که 12 هزار هکتار از این زمین‌ها قابل کشت است این 12 هزار هم قابل ورود هست یا هزینه بر است.

ببینید برای کشت نی‌شکر زمین باید آماده سازی شود یعنی کل زمین باید زه کشی شود که آب مازاد از آن زه‌‌ کشی‌ها خارج شود بیاید دوباره تصفیه شود و برگردد که این کار خیلی هزینه‌بر است از سوی دیگر یک بخش از این زمین‌ها به صورت تپه ماهور است و قابل کشت حد‌اقل برای نیشکر نیست. ممکن است گندم بشود در داخل آن کاشت ولی نیشکر قابل کشت نیست. فکر می‌کنم حدود از این 12 هزار هکتار که قابل کشت است می‌شود تا 15 یا 16 هزار هکتار قابل توسعه است.

•·   انشاالله اگر به این مهم برسیم آن موقع مشکلاتی که در عرصه شکر و واردات داریم تا حدودی می‌تواند کاهش پیدا کند.

این دیگر برعهده دولت‌مردان است که باید طوری عمل کنند که. خب قبلا می‌دانید تعرفه شکر حدود 150 درصد است و در یک مقطعی آمد شدصفر درصد که مشکلات هم ایجاد شد.

•·        بحرانی که ایجاد کرد و فضایی که ایجاد شد.

بله. مثلا 7 عدد شرکت توسعه شرکت نیشکر آنجا وجود دارد. که همه آنها زیانده شدند با وجود اینکه همه تازه‌تاسیس بودن و یکی دو سال بود که شروع کرده بودند، خب قیمت شکرمهم بود که اینها جوابگو نبود.

•·   حالا با توجه به همین قضیه شما بعد از نو‌سازی شما قیمت‌تان را قابل رقابت خواهد بود یاخیر؟ یعنی می‌توانیم با بحث صادراتمان در خود شکر هم داشته باشیم؟

قطعاً

•·   ظاهرا شرکت نوسازی صنایع ایران در بخش مکانیزاسیون تولید برنج هم وارد شده است، در مورد این پروه هم لطفا توضیح دهید.

ما در واقع به عنوان بازوی اجرایی سازمان گسترش عمل می‌کنیم، یعنی بحث‌های که از طریق سازمان به ما منتقل می‌شود اینها را پیگیری می‌کنیم.

سازمان گسترش متولی صنعتی چند استان کشوراست، به اصطلاح معین استان است طی بازدید‌های که ازمازندران داشتند و تکالیفی از طرف سفر‌های استانی که به سازمان محول شد بحث مکانیزاسیون بخش کشاورزی و به خصوص تولید برنج در این استان بود،چرا؟ چون 45 درصد برنج ایران را استان مازندران تامین می‌کند و رتبه اول را در کشور دارد. منتها از نظر مکانیزیسیون و از نظر استفاده از ماشین برای مراحل کاشت و برداشت متاسفانه بسیار فقیر است . بنابراین سازمان آمد برنامه‌ای داد که ما برویم مطالعاتی را انجام دهیم برای مکانیزه کردن 50 هزار هکتار از اراضی برنج واقع در استان مازندران و این پروژه شروع شد و بحث آن در این مورد بود که ضریب مکانیزیسیون تعریف می‌شود و یعنی میزان استفاده از اسب بخار در هکتار افزایش پیدا کند. این بستگی دارد به سایز زمین‌ها برای مثال می‌گویم زمین‌هایی که در آمریکا هستند به واسطه اینکه وسط آن خیلی زیاد است و هموار است زمین مکانیزسیون آنجا حدود 2 است اما در ژاپن که بحث خورده مالکی مطرح می‌شود و بحث زمین‌های کوچک این عدد می‌رود روی 12 ما این عدد را در ایران در چند برنامه گذشته برآورد کردیم حدود یک و یک‌و‌نیم که هنوز به آن نرسیده‌ایم. که البته این دیگر کل کشاورزی را شامل می‌شود در بحث برنج ما در حال حاضر صحبت‌مان مختص به برنج است در بحث برنج برای سه مرحله کاشت و برداشت نیایز به ماشین الات گوناگون است یک سری ماشین‌‌هایی هست به نام ماشین‌های نشا‌کار که ما باید یک بانک نشاء‌ داشته باشیم و بعد به وسیله ماشین در این زمین‌ها بکاریم که این کار در شمال خیلی کار دارد و با دست این کار انجام می‌شود و ترتیب و نظم ندارد و موقع برداشت مشکلات خودش را دارد. حدود 65 درصد قیمت تمام شده ما را بالا‌تر می‌برد. حالا تدبیری که برای این کار اندیشیده‌ شده به این صورت است که سازمان گسترش با مشارکت بخش خصوصی بیایید یک بنگاه‌هایی را در مازندران تاسیس کند که این بنگاهها ماشین‌آلات مورد نیاز در وحله اول وارد کنند و کم‌کم ساخت داخل شود ، و در کنار این موضوع بحث افزایش میزان استفاده از ماشین الات در تولید برنج راهم دنبال کنیم. البته برای کشاورزانی که توان خرید ماشین الات را ندارند پیش بینی شده است تا تعاونی هایی تشکیل شود که این ماشین الات را خریدای کرده به این کشاورزان اجاره بدهند.

•·        در این 50 هزار هکتار که شما اشاره می‌کنید چه میزان سرمایه برای خرید این ماشین‌آلات نیاز است؟

در واقع پیش بینی انجام شده رقمی حدود 50 میلیارد تومان را نشان می دهد.

•·        این رقم سرمایه‌گذاری چه مقدار افزایش تولید  در هکتار ایجاد می کند؟

این کار باعث می‌شود تا سال 94 یعنی 4 سال آینده ضریب مکانیزیسیون برنج در منطقه استان مازندران از حدود 0.6 به یک 1.18 ارتقا بدهند.

•·        بازدهی زمین‌ها چه مقدار افزایش پیدا می‌کند؟ بازدهی در هکتار محصول برنج را چقدر افزایش می‌دهد؟

حداقل تاثیری که روی این قضیه از نظر بازدهی است، فکر می‌کنم حدود 30 درصد است اما مهم‌تر از افزایش تولید، کاهش قیمت تمام شده است که حدود 65 درصد قیمت تمام شده را کاهش می‌دهد و واقعا این عدد، عدد بسیار خوبی است ضمن اینکه افزایش تولید خواهیم داشت و رقابتی خواهیم شد.

•·        اشاره به این کردید ما واردات برنج‌مان غیر‌ممکن می‌شود. ممنون می‌شوم آن را هم توضیح دهید؟

در همین مطالعاتی که برای پروژه مکانیزاسیون انجام دادیم نشان داد با توجه به جمعیت تولید ما متناسب با این رشد بالا نمی‌رود و قطعاً نیاز به واردات در آینده بیشتر خواهد شد و بعد ما بازار جهانی را در این موضوع را بررسی کردیم و دیدیم در بازارهای جهانی هم مصرف هم هر سال بالا می‌رود و افزایش فروش و تولیدشان به واسطه محدودیت اراضی که در اختیار دارند خیلی رشد آنچنانی ندارد در نتیجه قطعاً ما در چند سال آینده از جهت واردات برنج د به مشکل بر خواهیم خورد یعنی حد‌اقل رقابتی تر از امروز برای خرید وجود دارد قطعاً خیلی سخت خواهد شد و بهای خیلی بیشتری باید برای آن بپردازیم ضمن اینکه حیف است که این پتانسیلی که در داخل وجود دارد و این پتانسیل را بتواند به ما کمک بکند که به آن چیزی که می‌خواهیم برسیم.

•·   با توجه به حیطه های صنایع کشاورزی که به اشاره کردید آیا شرکت نوسازی صنایع ایران در زمینه صنایع غذایی هم برنامه ای در دست اجرا دارد؟

بله در صنایع غذایی ما یک پروژه‌ای با وزارت کار داریم، یعنی وزارت کار حمایت کرده است 50 درصد از هزینه را قبول کرده و در پنج استان کشور استان فارس، آذربایجان غربی و شرقی، خراسان و مازندران در این پنج استان ما طرح استخراج چرخه بهره‌وری در حال انجام داریم .

•·   در سال‌های گذشته مثلا می‌دیدیم مثلا در دهه 60 وقتی می‌رفتیم ماشین‌آلات فرسوده وارد می‌کردیم که فکر می‌کنم الان یکی از مشکلاتی که پیش روی شما هست ناشی از همین است ورود ماشین‌آلاتی فرسوده‌ای که عمر خود را کرده‌اند و برای ارزان شدن و به دلایل مختلف وارد شده در این بحث شما اقدامی می‌خواهید صورت دهید و برنامه‌ای در کار شما هست یا نه؟

در این بحث، بحث مملکتی است و ما اختیاری از باب کنترل این قضیه نداریم.

•·    یک بخشی از کنترل است که دوستان باید برنامه‌ریزی کنند و قانون‌گذاری کنند و یک بخش این است که یک نمای کلی به ما بدهید که ما مثلا می‌توانیم بگوییم 35 درصد ماشین‌آلات که در صنایع کشور وجود دارد استفاده می‌شود مثلا ماشین‌آلات فرسوده‌ای که به موقع وارد کشور نشده؟

متاسفانه آنهایی که این کار‌ها را می‌کردند شاید بگویم واقف شده‌اند درست است که در کوتاه مدت آدم احساس می‌کند یک ماشینی را دارد با قیمت پایین‌تر می‌خرد و سود کرده ، اما وقتی وارد مرحله بهره‌برداری می‌شود و بحث تعمیر و نگهداری این ماشین ها پیش می‌آید آن وقت متوجه می‌شود که چه مقدار در حال هزینه کردن در این کار است چون اگر این ماشین توانمند بود و می‌توانست در همان خط باقی بماند و از آن استفاده می‌کردند. به هر شکل با اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها حداقل به نظر می رسد با ورود جدی بحث هزینه انرژی به معادلات تولیدی بحث واردات ماشین الات فرسوده و از رده خارج تقریبا به صفر خواهد رسید.

•·   حالا اگر کنار وظایفی که از سازمان گسترش به شما ابلاغ می‌شود به شما مراجعه کند برای دریافت مشاوره امکان ارایه این نوع مشاوره ها وجود دارد؟

ما یک طرحی دادیم که این شرکت‌هایی که به این صورت مراجعه می‌کنند از طریق مشاورانمان برای عارضه‌ یابی مورد ارزیابی قرار بگیرند. برای این عارضه‌ها یک راهکار بهبود پیشنهاد خواهد شد که این عارضه‌ها برطرف شود چه کار‌هایی باید شما انجام دهید وقتی این مشخص شد ما در یک قرارداد که با بانک ملی داریم که از طریق آن بانک می‌توانیم این طرح ها را معرفی کنیم برای این ماشین‌آلات مورد نیاز وام دریافت کنند، منتها حدود 8 درصد از سود آن را ما می‌‌دهیم .

•·   یعنی اگر هر شرکتی در بخش خصوصی و هر زمینه بیایند مراجعه کنند برای خدمات مشاوره ای اگر در قالب تبصره و تعریف‌های حمایتی قرار بگیرد به آنها کمک می شود؟

بله این برنامه از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بر عهده ما قرار گرفته و در صورت تمدید این برنامه خدماتی که آن اشاره کردم به متقاضیان ارایه خواهد شد.

 •·   بر اساس تبصره های قانونی  فضایی‌هایی در نظر گرفته شده یا زیر مجموعه سازمان گسترش است و می‌شود این کار را برای آن تعریف کرد حالا یک مورد دیگر پیش می‌آید این است که خود شما به عنوان مجموعه‌ای که ارزیابی می‌کند در فضای صنعتی با توجه به اینکه می‌رود و صنعت قضا را پیدا می‌کند و شرکت را ارزیابی می‌کند آیا خود شما شرکت شما فضایی را به صنایع مشابه پیشنهاد بدهد و بگوید ما همچنین کار‌هایی را برای شما انجام داده‌ایم و شما هم می‌توانید یا استفاده کنید و یا ما برای شما انجام دهیم.

ما برای در واقع تبلیغ کار خود این کار را انجام می‌دهیم و نمایشگاه‌ها و همایش‌هایی در سال ایجاد می‌کنیم و خدمات جدید را عرضه می‌کنیم و متقاضیان را دعوت می‌کنیم ، هر قسمتی که یارانه هایی که در اختیار ما باشد و بتوانیم آن را در اختیار واحد‌های صنعتی قرار دهیم خوب استقبال می‌شود اما اگر کسی بخواهد بیاید و خودش صد درصد این کار را انجام دهد یک مقدار برایش سخت است.

/22231