این روزها بحث تولید برق هسته ای به مهمترین و حساس ترین موضوعات در حوزه انرژی در جهان تبدیل شده است. سونامی ژاپن در ماه مارس سال جاری که منجر به انفجار در تأسیسات هسته ای و همچنین نشت امواج رادیواکتیو شد شاید بزرگترین جرقه برای کشورهایی بود که به میزان زیادی به اورانیوم برای تولید انرژی وابسته اند و باید دیر یا زود از تولید برق هسته ای فاصله بگیرند. اما آتش سوزی و وقوع حادثه ای کوچک در روز 12 سپتامبر در یکی از نیروگاه های تولید برق هسته ای در فرانسه - آنهم نیروگاهی که متعلق به مهمترین و بزرگترین شرکت تولیدکنندۀ برق هسته ای و ساخت نیروگاه (EDF) بوده- که منجر به کشته شدن یک نفر و زخمی شدن 5 نفر دیگر شد، اروپا را بیش از پیش به این فکر واداشته است که از تولید برق هسته ای فاصله گرفته و به انرژی های قابل بازیافت و طبیعی روی آورد. به طوری که این مسئله به گفتمان غالب در مباحث اقتصاد سیاسی اروپا تبدیل شده و کشورها خود را برای پروسه چندین ساله آماده می کنند.
این در حالی است که برق هسته ای در میان مصرف کنندگان نیز جایگاهی ندارد. مردم جهان نیز بعد از سونامی ژاپن طی ماههای اخیر با برگزاری تظاهرات هایی در کشورهای مختلف از جمله هند، چین و آلمان تنفر و انزجار خود را از تأسیس و گسترش نیروگاه های تولید برق هسته ای اعلام کرده اند.
برای تحقق این هدف یعنی فاصله گرفتن از تولید برق هسته ای کنفرانسی با موضوع "آینده انرژی اروپا" در شهر ژنو برگزار شد که امروز (چهارشنبه) به کار خود پایان می دهد. 500 نفر از کارشناسان انرژی حاضر در این کنفرانس نسبت به آینده انرژی های قابل تجدید ابراز نگرانی کرده و وضعیت نامساعد اقتصادی اروپا را چالشی برای آینده انرژی اعلام کردند.
اما جای امیدواری است که بسیاری از کشورهای اروپایی اعلام کرده اند که تولید برق هسته ای را طی سالهای آینده متوقف خواهند کرد و به انرژی های طبیعی روی خواهند آورد. آلمان، اولین کشوری است که اعلام کرده تا سال 2022 نیروگاه های تولید برق هسته ای خود را تعطیل خواهد کرد. سوییس نیز قول داده است که طی سالهای آینده از میزان وابستگی خود به برق هسته ای بکاهد.
ایالات متحده آمریکا نیز تا اطلاع ثانوی پروژه ساخت نیروگاه های جدید را به حالت تعلیق در آورده است و ایتالیایی ها نیز با برگزاری رفراندومی به گسترش ساخت نیروگاه های هسته ای در کشورشان نه گفته اند. این در حالی است که اسپانیا، دانمارک و آلمان نیز با استفاده بیشتر از انرژی بادی و نوری، در زمینه استفاده از انرژی های طبیعی پیشگام هستند.
اما مشکل اصلی به گفته فیلیپ لو (Philip Lowe)، رییس کمیسیون انرژی اروپا در حال حاضر بحران اقتصادی و کمبود بودجه برای گسترش سیستم های مذکور است. لو در خصوص معضل گسترش سیستم های قابل تجدید می گوید: "در کنار کمبود بودجه، تنوع در سیستم های تأمین انرژی در 27 کشور عضو اتحادیه اروپا از دیگر معضلات موجود است. اینکه آیا اروپا می تواند تا سال 2020 سیستم انرژی همه کشورهای عضو اتحادیه را یکسان سازی کند و اینکه سیستم های جدید انرژی می تواند در کشورهای فقیر و ثروتمند اروپا به شکل یکسانی گسترش یابد، از سوالات اصلی است. آیا می توان امیدوار بود که همان سیستم بادی و نوری که در آلمان ساخته می شود، در یونان نیز ساخته شود."
شاید تحقق این هدف برای کشوری همچون سوئیس که 60 درصد انرژی مورد نیاز خود را از طریق منابع هیدرولیک تأمین می کند، کار آسانی باشد، اما برای کشوری همچون فرانسه که به شدت به تولید برق هسته ای وابسته است، پروژه ای است بس دشوار. فرانسه بیش از 80 درصد از انرژی مورد نیاز خود را از طریق نیروگاه های هسته ای بدست می آورد. در این کشور 59 رآکتور هسته ای برای 65 میلیون جمعیت وجود دارد و شعارهای موجود برای کاهش وابستگی به اورانیوم تا واقعیت فاصله زیادی دارد.
10 کشور صنعتی تولیدکنندۀ برق هسته ای و درصد برق تولیدی
کانادا: 14،4%
آلمان: 23،5%
سوئد: 42،6%
اکراین: 46،7%
روسیه: 15،7%
ایالات متحده آمریکا: 19،3%
فرانسه: 77،1%
چین: 2%
کره جنوبی: 34%
ژاپن: 24%
با این حال جایگزین کردن انرژی های طبیعی به جای اتم نیازمند ساخت تجهیزات و تأسیس و استقرار فناوری هایی است که نیازمند منابع مالی است. در حال حاضر اروپا در وضعیت اقتصادی بسیار نامساعدی به سر می برد و بدهی های سنگین کشورهای اروپایی حتی آلمان بیش از هر زمان دیگری بر گرده قاره سبز سنگینی می کند.
طبق اعلام آژانس بین المللی انرژی اتمی در حال حاضر 10 کشور صنعتی جهان ساخت 55 نیروگاه تولید انرژی هسته ای را در دست دارند که 27 عدد از آنها به تنهایی در چین قرار دارد و روسها نیز ساخت 11 عدد را در دست دارند.
پروژه های در دست احداث نیروگاههای هسته ای( به مگاوات) و تعداد نیروگاهها
مجموع تولید برق هسته ای در سال 2010( به گیگاوات)
در میان کشورهای جهان بیش از همه فرانسه به تولید برق هسته ای وابسته است. مقامات این کشور نیز با وقوع حوادث اخیر به میزان آسیب پذیری و وابستگی خود پی برده اند. از این رو اریک بسون، وزیر صنعت فرانسه با تشکیل کمیسیونی مرکب از کارشناسان که قرار است گزارش خود را تا اوایل سال میلادی آینده اعلام کند، گزینه های پیش روی فرانسه برای تنوع بخشیدن به انرژی را مورد بررسی قرار می دهند. /263/39
ترجمه و تدوین: زهرا خدایی
نظر شما