در فهم و تفسیر سخنان رهبری نظام سو برداشت پیش آمده است . رهبری در سخنان اخیر خود به منطق مستحکمی اشاره کردند و به نظر می رسد که در برخی از تحلیل های سیاسی نفس ،این منطق به فراموشی سپرده شده است و حواشی سیاسی مورد توجه قرار گرفته است .
منطقی که رهبر انقلاب از آن سخن گفته اند این است که در نظام سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران ،یک سری اصول و یک سری فروع وجود دارد . یک سری روش و یک سری راهکار گنجانده شده است که رهبری وجوه تفاوت و تشابه مبناها و روش ها را مورد بررسی قرار دادند البته به صورت جدی مطرح نکردند که قرار است نظام ما به سمت پارلمانی برود یا نرود .
صحبت رهبری دقیقا این بود که با حفظ مبانی و چارچوب کلی نظام می توان در روش ها بازنگری کرد که همین راز جوانی ذاتی نظام محسوب می شود . رهبری در سخنان خود تصریح کردند که ما در مهندسی نظام می توانیم با روش های شایسته تغییراتی را لحاظ کنیم که البته این کار باید با حفظ مبانی و هویت و چارچوب کلی نظام صورت بگیرد .
قانون اساسی جمهوری اسلامی همواره مبتنی بر عدالت جویی ، کمال و آزادی بوده است اما در همین قانون اساسی دسته ای از سازوکارها وجود دارد که می توان با توجه به دگرگونی اوضاع و احوال آن را مهندسی کرد و متحول نمود . این مساله از منظر قانون اساسی پیامدهای مبارکی بدنبال خواهد داشت . امابررسی سایر برداشت های سیاسی صورت گرفته در حوزه تخصصی من نیست .
رهبری در سخنان خود ضمن دسته بندی اصول 6 ،2،3،4،56 ،110،177 قانون اساسی ، این اصول را جز مبانی و شالوده های نظام برشمردند . که بازنگری در این اصول و به ویژه اصل 177اساسا امکانپذیر نیست . اما در اصولی مانند 44 یا اصول روش گرا می توان تغییراتی را لحاظ کرد .
رهبری در سخنان خود تصریح کردند که بازنگری در قانون اساسی هیچ اشکالی ندارد و در عین حال اشاره کردند به دستورامام برای حذف پست نخست وزیری . رهبری در سخنان خود بیان کردند که در شرایط فعلی نظام سیاسی کشور ریاستی است و رئیس جمهور با رای مستقیم مردم انتخاب می شود اما اگر روزی در آینده احساس شود که نظام پارلمانی برای انتخاب قوه مجریه مناسب تر است اشکالی وجودندارد و می توان بازنگری کرد .
رهبری با بیان این سخنان خود فضا را برای گروه های متعصب و انعطاف ناپذیر که هرگونه تحول و نوسازی را در روش ها سازو کارهای موجود برنمی تابند ،تنگ کرد . اصول قانون اساسی نیازمند بازسازی است که همانا در حقوق اساسی از آن تحت عنوان فلسفه بازنگری یاد می شود .
صحبت های رهبری تایید منطق حقوق اساسی است که نظام اسلامی دارای یک سری اصول ثابت و متغیر است که بازسازی اصول متغیر امری منطقی است .
مشکل موجود درروابط بین قوا در سیستم جمهوری اسلامی پارلمانی بودن یا ریاستی بودن نیست . به اعتقاد من آن ایرادهایی که برخی برمی شمرند که قوه مجریه در نظام پارلمانی مسئولیت تام و تمام دارد همین الان نیز در قانون اساسی ما وجود دارد کما اینکه رئیس جمهوردر برابر رهبری ،مجلس ، مردم مسئول است و حتی می توان رئیس جمهور را محاکمه کرد ،مشکل اساسی این است که بسیاری از اصول قانون اساسی در عمل اجرا نمی شود یا به غلط اجرا می شود .
*استادیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی
/214
نظر شما