گاه ز قول گاو و خر نقل مقاله می​کنی/ اگر ترکیدی ما را هم شفاعت کن!

به گزارش خبرآنلاین، چاپ اول و دوم «فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز»،  در نشر کاروان منتشر شده بود و حالا چاپ سوم آن در 278 صفحه با قیمت 7000 تومان در نشر قطره منتشر شده است. 

بنابراین گزارش، این کتاب مرجع ضمن تشریح انواع طنز در ادبیات فارسی و ذکر نمونه هایی هرچند کوتاه و موجز برای هریک، کلاس آموزشی مناسبی برای علاقمندان طنزپردازی است.

فهرست مدخل های این کتاب مرجع، به صورت الفبایی تنظیم شده و مواردی همچون «اغراق، افیونیه، بذله، بقال بازی، پانچ و جودی، توطئه، حماسه مضحک، خل بازی، شعر انتزاعی، شوخ طبعی، غلو، کمدی، کلچک بازی، لال بازی، گروتسک، میان پرده، ناسازه گویی، نمایش واره، وارونه سازی، هالو و...» در آن توضیح داده شده است.

در بخش شوخ طبعی های جبهه می خوانیم: شوخ طبعی های جبهه طیف خاصی از واژگان مانند استتار، عملیات، پوتین، خشاب، خاکریز، مین، ترکش و...متناسب با فضای مناطق جنگی استفاده می شد و طنز نهفته در آن روحیه بالا و شجاعت نیروهای ایرانی را نشان می دهد.

- خشاب که پر نمی کنیم/ خاکریز که نمی زنیم/ لنگه پوتین پرت نکن...(خطاب به فردی که ناگهان وارد گفتگوی دیگران می شد.)

- به خودت رحم نمی کنی به فرشته ها رحم کن!(خطاب به رزمنده ای که زیاد عبادت می کند.)

- ترکشا قلیلا، مرخصیا کثیرا...(خطاب به مجروحانی که به مرخصی می رفتند.)

- اگر ترکیدی ما را هم شفاعت کن!(خطاب به رزمنده ای که زیاد غذا می خورد.)

- تو فقط یک پایت قطع شده، چه خبره؟ ببین بغل دستی ات سرش قطع شده، هیچی هم نمی گه!(دیالوگ امدادگران با مجروحانی که زیاد احساس درد می کردند.)

- ترکش بی سواد بوده.(وقتی ترکش با رزمنده ای که پشت لباسش نوشته «ورود هرگونه تیر و ترکش ممنوع» برخورد می کرد.)

بر اساس این گزارش، در مدخل «احمدا» نیز با اشاره به اینکه این گونه شعر طنزآمیز، قافیه دار متوسط است که زبانی ساده، شیرین و مردم پسند دارد و در دوران صفویه بیشتر به خاطر گذران وقت سروده می شد، از دوران مشروطه به عنوان رواج این گونه طنز برای استفاده های سیاسی - اجتماعی  در نشریات، یاد شده است و برای نمونه شعر «تهدید» از سید اشرف الدین قزوینی(نسیم شمال) ذکر شده که در ادامه بخش هایی از آن را می خوانیم:

نسیم شمال ز شعر تو تمام تعریف می کنن
از زن و مرد مملکت ز ذوق توصیف می کنن

خیلی حرارت منما، نسیم توقیف می کنن

بهر حرارتت بخور آب انار و هندونه
آهسته بیا آهسته برو تا گرگه شاخت نزنه

گدای لات و لوت و پوا قال و مقالش را ببین
تحفه ز رشت آمده نسیم شمالش را ببین

حامی دختران شده فکر و خیالش را ببین

مژده ی علم می دهد بر ورقات موقته
آهسته بیا آهسته برو تا گرگه شاخت نزنه

درس چه علوم چه مکتب دخترانه چه
این کره زمین بوَد به شکل هندوانه چه
میان روزنامه این گفتگوی زنانه چه

پر است روزنامه ات ز قول خاله و ننه
آهسته بیا آهسته برو تا گرگه شاخت نزنه

گاه ز قول گاو و خر نقل مقاله می کنی
باین حواله می کنی به آن قبلاه می کنی

مگر که عاشق شده ای باز به آن پیرزنه
آهسته بیا آهسته برو تا گرگه شاخت نزنه

بر اساس این گزارش «فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز»، ضمن ریشه شناسی واژگان در صورت های منسوخ در هر مدخل، و ارائه معادل های رایج فارسی برای مدخل های غیر فارسی، همراه با استفاده از صدها منابع معتبر ایرانی و بین المللی پیش روی مخاطب قرار داده است.

ساکنان پایتخت برای تهیه این کتاب‌‌‌ کافیست با شماره 20- 88557016 سامانه اشتراک محصولات فرهنگی؛ سام تماس بگیرند و کتاب را در محل کار یا منزل _ بدون هزینه ارسال _ دریافت کنند. هموطنان سایر شهرها نیز با پرداخت هزینه پست، می توانند این کتاب را تلفنی سفارش دهند.

6060