رفتارشناسی انتخابات

با توجه به این که کشور ما الگوی عینی و عملی برای مردم‌سالاری دینی در جهان و در میان ممالک اسلامی شناخته شده و یکی از پرتعدادترین انتخابات در ایران انجام پذیرفته است، از تعداد انتخابات ریاست جمهوری یعنی انتخاب شش رییس جمهور گرفته تا نهمین دوره مجلس قانونگذاری و انتخابات شوراها و سایر امور دیگر، ایران به عنوان یکی از پیشگامان و طلایه‌داران دموکراسی واقعی معرفی شده است.

با توجه به تعدد حضور مردم در پای صندوق‌های رای‌گیری، متاسفانه هنوز رفتارهای انتخاباتی آسیب‌شناسی نشده و بسیاری از ناهنجاری‌های رفتاری در این فعالیت سرنوشت‌ساز باعث دلگیری مردم و همینطور بزرگ‌نمایی آنها توسط رسانه‌های معاند می‌شود.

تا چند وقت دیگر نهمین دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی انجام خواهد گرفت. مشارکت حداکثری مردم در این انتخابات نیز بار دیگر نقشه‌های فرصت‌طلبان را نقش بر آب نموده و بیهودگی تلاش‌های دشمنان را به اثبات خواهد رسانید.

نکاتی که باید در این مقطع حساس زمانی مورد توجه نامزدهای انتخاباتی و هواداران آنها قرار گیرد، ضرورت رعایت اخلاق و نزاکت اسلامی و اجتماعی است بنابراین با توجه به سی سال حضور اینجانب به عنوان یک پژوهشگر در صحنه‌های مختلف انتخابات به ویژه در مورد مجلس شورای اسلامی لازم دیدم محورهای زیر را به عرض نامزدهای محترم برسانم.

یک: آنچه باعث جذب نظر و آرای مردم می‌شود، سفره‌های رنگارنگ و وعده‌های بزرگ و کوچک نیست بلکه خلوص نیت، خوشنامی، ولایت‌مداری و التزام عملی به اندیشه اصیل انقلابی و اسلامی معیارهای اصلی برای سنجش مردم خواهد بود. در بعضی از حوزه‌های انتخاباتی از یک سال پیش مهمانی‌های مختلف به بهانه‌ها و فرصت‌های متعدد انجام می‌گیرد که در بین پذیرایی فردی که از قبل آموزش دیده موضوع حضور نامزد مورد نظر را مطرح کرده و اعلام می‌کند. اینگونه فعالیت‌ها کم‌توجهی به قوانین بوده و هزینه‌های آنها از نظر مردم دور نخواهد ماند.

دو: دادن وعده‌هایی که اصولا در حیطه و حوزه نمایندگان محترم نبوده و از اختیارات وزارتخانه‌ها و نهادهای دیگر است، باعث ناامیدی و دلسردی مردم خواهد شد. وعده‌هایی همانند لوله‌کشی‌ها، آسفالت و امثال اینها که البته پیگیری‌های نمایندگان در تحقق آنها دخیل بوده اما در اجرای اینگونه طرح‌ها بودجه و امثال آن باید لحاظ شود. بنابراین نامزدهای انتخاباتی باید هنگام سخنرانی‌های خود این مورد مهم را مورد توجه قرار دهند.

سه: تخریب شخصیت نمایندگان قبلی یا مسوولین دیگر نظام جمهوری اسلامی ایران برای جلب توجه بعضی از جناح‌ها و سلیقه‌های مختلف سیاسی نه تنها خلاف ادب سیاسی است، بلکه نوعی فرصت طلبی محسوب می‌شود. به جای تخریب شخصیت افراد یا انکار تلاش‌های آنها نامزدها باید برنامه‌های اجرایی خود را ارائه داده و از اهانت به دیگران خودداری کنند چرا که مردم از اینگونه حرکات و رفتارهای سیاسی خسته و دلزده شده‌اند و فقط در انتظار شنیدن حرف‌ها و برنامه‌های واقعی هستند.

چهار: بعضی از نامزدها در طول سال گذشته در مراسم مختلف مردم در حوزه انتخابیه مثل عروسی و عزا شرکت کرده و منظور از اینگونه مشارکت‌ها فقط جلب توجه بوده است. همه ما باید به این نکته توجه داشته باشیم که کسب رضای خدا بر جلب نظر مردم ارجحیت داشته و مهم نیست که چند نفر از فرد راضی باشند ضمن این که در اینگونه مراسم شخص مورد تمسخر حاضرین قرار گرفته و نتیجه کاملا معکوس خواهد بود. دلجویی از مردمی که به دلایل مختلف گرفتار و بیمارند یا عضوی را از دست داده‌اند اگر برای رضای خداست باید در نهان انجام پذیرد.

پنج: انجام هزینه‌های بی حساب و کتاب مثل آنچه در دوره گذشته در بعضی از حوزه‌های انتخابیه ملاحظه شد مثل راه انداختن کاروان‌های مختلف،‌ تدارک پوسترها و بنرهای گوناگون نه تنها از نگاه رفتارشناسی باعث تبلیغ مثبت نمی‌شود بلکه اینگونه حرکات علامت سوال بسیار بزرگی در ذهن مردم ایجاد کرده و آنان را به این پرسش می‌کشاند که مگر در طول چهار سال حقوق یک نماینده چقدر است که این همه هزینه باید انجام شود!؟ اگر قرار باشد افراد دیگر به عنوان حامیان مالی پای در میدان گذارند، صددرصد بعد از انتخابات سهم خواهی آنها غیر قابل انکار بوده و نماینده وامدار نخواهد توانست مدافع واقعی حقوق مردم شود.

آخرین نکته این که نمایندگان محترم فقط در انحصار حوزه انتخابیه خود نبوده و برای کل کشور نمایندگی خواهند کرد بنابراین کلان نگری و مطالعات مرتبط با آن در حجم کل کشور در معرفی برنامه‌های انتخاباتی بی‌تاثیر نیست. در خاتمه باید عرض کنم مهمترین و موثرترین مقیاس اندازه‌گیری تعهد و اخلاص هر نامزد، درجه اعتقاد وی به ولایت و آرمان‌های اصیل انقلاب اسلامی بوده و خواهد بود بنابراین نامزدهای محترم باید در این محور اساسی حرکت کرده تا بتوانند نظر مردم را جلب کنند چه آن که مهمترین پشتوانه هر نماینده در قبل و بعد از انتخابات اکثریت قاطع جامعه شهر و روستا است که این اکثریت خود پاسداران اصلی دستاوردهای انقلاب اسلامی هستند.

*آسیب‌شناس و رفتارشناس اجتماعی

47234