به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، تارنمای شبکه الجزیره در گزارشی به مسئله سرقت آثار باستانی و نسخ خطی اسلامی توسط اشغالگران صهیونیست پراخته است. ترجمه این گزارش در ادامه از نظر می‌گذرد:
بنابر روایت ایکنا، شوک و سؤال، آمیخته با محکومیت و خشم، احساساتی بود که مراکشی‌های مخالف عادی‌سازی روابط با اسرائیل در شبکه‌های اجتماعی ابراز کردند، زمانی که کتابخانه ملی اسرائیلی تصویر یک مصحف مراکشی نادر با قدمت ۱۰ قرن را در وب‌سایت و صفحه خود به نمایش گذاشت.
چیزی که خشم و نارضایتی آنها را افزایش داد این بود که مدیر آرشیو مراکش، تصویر این مصحف را به نقل از همان کتابخانه، در صفحه خود بازنشر کرد.
اگرچه این واقعه اولین مورد در نوع خود نبود که در یک کتابخانه وابسته به اشغالگران صهیونیست رخ می‌داد، اما بار دیگر مسئله گم شدن و سرقت نسخه‌های خطی گرانبها از کشورهای اصلی آن و پیدا شدن در جاهای دیگر را مطرح کرده است.
عبدالصمد بلکبیر، استاد دانشگاه مراکش، می‌گوید که سرقت این نسخه خطی ارزشمند مراکشی، بی‌ارتباط با «جنبش‌های صهیونیستی جهانی» نیست که به دنبال تحقیر ملت‌ها به هر وسیله ممکن هستند.
بلکبیر به الجزیره نت توضیح داد که: این جنبش در همه چیز متناقض است و از هر دری به آن نزدیک می‌شود. سرمایه آن بر اساس جعل و انجام هر کاری است که وجدان دیگران را جریحه‌دار می‌کند. در سرزمین فلسطین، این جنبش به دنبال نشان دادن این است که حق مالکیت بر این سرزمین و هر آنچه در آن است را دارد، حتی اگر این کار ظاهری فرهنگی به خود بگیرد.
نسخه‌های خطی به نمایش گذاشته شده در دانشگاه عبری که در سال ۱۹۴۸ غارت شده‌اند
احمد ویحمان، رئیس دیده‌بان ملی مبارزه با عادی‌سازی روابط، از این بیم دارد که این مصحف نمایش داده شده همان مصحف مراکشی باشد که توسط سلطان ابوالحسن معروف به سلطان الکل، از پادشاهان سلسله بنی مرین مراکش، با طلا نوشته شده و او در مسجدالاقصی نگهداری می‌کرد و به عنوان هدیه برای پسر صلاح‌الدین ایوبی فرستاده بود.
ویحمان افزود: بسیاری دیگر از اسناد مراکشی نیز در کتابخانه اشغالگران اسرائیلی وجود دارد که تنها معنای این اقدام جنایتکارانه، سرقت میراث فرهنگی و تمدنی مراکشی‌ها است که همه مقامات مراکشی را به پاسخگویی فرا می‌خواند.
بلکبیر در مورد اینکه برای بازپس‌گیری این نسخه‌های خطی چه کاری می‌توان انجام داد، اظهار کرد که این وظیفه مراکش است که برای بازپس‌گیری این آثار باستانی نادر تلاش کند، حتی اگر مجبور به خرید آنها باشد زیرا بسیار ارزشمند هستند. وی تأکید می‌کند که اگر چنین اقدامی صورت گیرد، قوانین بین‌المللی نیز از مراکش حمایت خواهند کرد.
او ضمن ترغیب و حمایت از محققان دانشگاهی برای کشف حقیقت در مورد اقدامات اشغالگران اسرائیلی، از نهادهای ذی‌ربط در مراکش خواست که «برای بازپس‌گیری آنچه از آرشیو نقاط مختلف محله مراکشی‌ها در قدس اشغالی غارت و دزدیده شده است، یک دادخواست بین‌المللی فوری ارائه دهند. (محله مراکشی‌ها در قدس، محله‌ای است که خانه‌هایش توسط ارتش اشغالگر صهیونیست در جریان جنگ ۱۹۶۷ ـ جنگ شش روزه اعراب علیه اسرائیل) ـ بر سر ساکنان مراکشی‌اش ویران شد.)
کتابخانه اسرائیلی در اراضی اشغالی
مراکشی‌ها و شکست در جنگ شش روزه
ویحمان، که استاد جامعه‌شناسی نیز هست، می‌گوید: مراکشی‌هایی که قرن‌ها در آنجا زندگی می‌کردند، از این شکست بی‌بهره نبودند. آنها علاوه بر تلفات انسانی و آوارگی کسانی که از قتل عام فرار کردند، مقدار زیادی اسناد گرانبها، چه عربی و چه امازیغی، را از دست دادند که پس از تخریب محله‌شان، توسط ارتش صهیونیستی غارت شد. زیرا یهودیان نژادپرست آنجا را به مکانی برای مراسم خود در معبد هیکل موهوم تبدیل کرده بودند.
این شوک نه تنها مراکشی‌ها، بلکه فلسطینیان را نیز تحت تأثیر قرار داد. رضوان عمرو، مدیر مرکز نسخ خطی و میراث اسلامی مسجدالاقصی، می‌گوید: با یک بار بازدید از این کتابخانه یا ورق زدن آرشیو آن، از حجم عظیم نسخ خطی عربی و اسلامی موجود در آن، عمیقاً شوکه می‌شوید.
عمرو می‌پرسد که: چگونه این نسخه‌های خطی بی‌نظیر، که در جهان اسلام نمونه ندارند، سر از کتابخانه‌ای درآورده‌اند که تحت کنترل اشغالگران اسرائیلی است؟ او می‌گوید: نسخه‌های خطی قدس به طور خاص و فلسطین به طور کلی، همانطور که از جنگ صلیبی و تغییرات در حکومت سیاسی فلسطین تأثیر پذیرفتند، تحت تأثیر نوسانات اوضاع سیاسی فلسطین و اشغالگری اسرائیل نیز قرار گرفتند.
وی اضافه می‌کند که اشغالگران اسرائیلی به روش‌های مختلف برای جمع‌آوری این نسخه‌های خطی تلاش کردند، برخی از طریق خرید و برخی توسط سربازانی که در طول جنگ‌های ۱۹۴۸ و ۱۹۶۷ به این منطقه یورش بردند. این سربازان با گروه‌های علاقه‌مند به آثار باستانی همراه می‌شدند تا بتوانند تمام اسناد و نسخه‌های خطی را از خانه‌های روستایی و شهرهای فلسطین و همچنین مساجد و کتابخانه‌ها سرقت کنند. تمام این نسخه‌های خطی به بایگانی‌های اشغالگران، از جمله کتابخانه ملی اسرائیل منتقل شدند.
این سرقت محدود به یک نسخه از قرآن نیست؛ بلکه عمرو توضیح می‌دهد: مجموعه‌ای از نسخه‌های شگفت‌انگیز قرآن وجود دارد که از مکان‌های مختلف در مراکش، شام و نقاط دیگر به فلسطین آورده شده‌اند. این نسخه‌های خطی در کتابخانه‌های فلسطین نگهداری می‌شدند اما امروز در کتابخانه‌های ملی اسرائیل به نمایش گذاشته شده‌اند.
عمرو اشاره می‌کند که: ما در کتابخانه نسخه‌ای خطی به نام «پیدایش جهان» پیدا کردیم که رساله‌ای در باب عقاید منتسب به ابن تیمیه است. به گفته محققی که آن را پیدا کرده، هیچ نسخه دیگری از این کتاب در جهان وجود نداشته است.
مصحف مراکشی
بازگرداندن نسخ خطی سرقت شده
مجموعه‌ای مهم از نسخه‌های خطی وجود دارد که امروزه به نام «مجموعه یهودا» نامیده می‌شود، نام این مجموعه از نام یک فرد یهودی گرفته شده است که در زمینه جمع‌آوری نسخه‌های خطی عربی-اسلامی فعالیت می‌کرد و به تمدن عربی- اسلامی علاقه زیادی داشت. او این کتاب‌ها را در آغاز قرن گذشته، قبل از تأسیس دولت اشغالگر اسرائیل در فلسطین، جمع‌آوری کرده است.
وی برخی از آنها را با قیمت‌های بسیار ناچیز از دمشق، فلسطین و قدس خریداری کرد و سپس مجموعه‌ای به نام یهودا تشکیل داد. این مجموعه در چندین کتابخانه دست به دست گشته تا اینکه بخش بزرگی از آن به کتابخانه‌های اسرائیل رسیده است.
عمرو توضیح می‌دهد: نسخه‌های خطی بسیار مهمی وجود دارد که هنوز باید در این کتابخانه‌ها کشف شوند، زیرا اسرائیلی‌ها تنها بخش کوچکی از این کتب را به نمایش می‌گذارند. ما می‌دانیم که حداقل ۴۰ هزار نسخه خطی عربی و اسلامی در کتابخانه‌های اشغالگران اسرائیلی وجود دارد.
عمرو می‌گوید: فاجعه‌ای بزرگ بر سر میراث نسخ خطی، اسناد و گذشته ما وارد شده است، همانطور که بر سرزمین و مردم ما نیز وارد شده است. این نسخ خطی اکنون در کتابخانه‌های اشغالگران اسیر هستند.
عمرو در مورد تعداد نسخه‌های خطی که این مرکز در حال حاضر در حال مرمت آنها در مسجدالاقصی است، تأکید می‌کند که: در شهر بیت‌المقدس، در حال حاضر تقریباً ۸هزار نسخه خطی وجود دارد که در چند کتابخانه توزیع شده‌اند؛ مهمترین آنها کتابخانه مسجدالاقصی است که شامل ۴هزار نسخه خطی با ۲هزار و ۵۰۰ عنوان است. سایر نسخ خطی نیز در باقی کتابخانه‌های قدس شرقی توزیع شده‌اند.
عمرو در پایان می‌گوید: ما در مسجدالاقصی سیاستی داریم که تلاش می‌کنیم به تمام نسخه‌های خطی که به مسجدالاقصی یا کتابخانه‌های اطراف آن وقف شده‌اند، دسترسی پیدا کنیم. ما در تلاشیم تا مکان آنها را پیدا کنیم، آنها را فهرست‌بندی و بازیابی کنیم. بنابراین، با خانواده‌های بیت‌المقدسی در ارتباط هستیم تا این نسخ خطی را به اوقاف اسلامی بازگردانیم تا از آنها در مرکز مرمت نسخ خطی مسجدالاقصی حفظ و مراقبت شود.
نظر شما