کاخ خسرو پرویز در بیستون سر از خاک بیرون آورده است

خبرگزاری میراث فرهنگی گزارش داد:

کاوش‌های باستان شناسی در بیستون و در محوطه‌ای متعلق به کاخی نیمه‌کاره از دوره خسروپرویز، بخش دیگری از شگفتی‌های معماری دوره ساسانی و اسلامی را نمایان کرد. این محوطه باستانی در دوره ایلخانی به کاروانسرا تبدیل شده است.

«مهدی رهبر»، سرپرست هیات کاوش کاخ خسرو در بیستون با اعلام این خبر گفت: «محل کاوش ما در نزدیکی فرهادتراش است. این اثر در نزدیکی بیستون واقع شده و در فهرست میراث ملی نیز به ثبت رسیده است.»

وی با بیان این مطلب که ششمین فصل کاوش را در این محوطه ساسانی سپری می‌کنند گفت: «پیش از این سه فصل قبل از انقلاب اسلامی و دو فص هم پس از آن در این محوطه فعالیت داشته‌ایم. به این ترتیب با آغاز ششمین فصل بخش دیگری از معماری این بنای ساسانی و ایلخانی نمایان شده است.»

رهبر درباره کاوش‌های انجام گرفته در این محوطه باستانی گفت: «در زمان خسروپرویز چند پروژه عظیم در این منطقه آغاز می‌شود. این پروژه‌ها عبارتند از فرهاد تراش که به اتمام می‌رسد، بزرگترین نقش‌برجسته ساسانی که نیمه‌کاره رها می‌شود و همچنین دو اثر دیگر یعنی کاخ و پل خسرو که هر دو این آثار نیز نیمه‌کاره رها می‌شوند.»

پل خسرو قرار بود روی رودخانه‌ای به نام "گاماسی آب"، به معنای آبی که ماهی بزرگ دارد ساخته شود که همان‌ زمان نیز نیمه‌کاره رها می‌شود.

به گفته رهبر قرار بود کاخ خسرو با سنگ‌های تراش خورده‌ای که از کوه آورده شده‌ بودند و روی هر کدام علامت حجار با خط پهلوی باستان دیده می‌شود ساخته شود که امروز تنها دیوارهای آن به قطر 2 متر 40 سانتی‌متر باقی‌مانده است.

سرپرست هیات کاوش در ادامه گفت: «دوره ایلخانی کاخ نیمه‌کاره خسروپرویز به کاروانسرا تبدیل می‌شود. بعد از مدتی به احتمال زیاد توسط زلزله تخریب شده و در دوره صفوی به جای این کاروانسرا در 200 متری آن کاروانسرای دیگری ساخته می‌شود.»

در دوره ایلخانی فضای 80 در 80 متر این کاخ ساسانی به اطاق‌های متعددی تبدیل می‌شود که به عنوان کاروانسرا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سال‌ها بعد و اواخر دوره قاجار روی خرابه‌های کاروانسرای ایلخانی و کاخ ساسانی مسکونی می‌شد و حدود 270 خانه و مغازه در اطراف آن ساخته می‌شود که در سال 1354 این روستا جمع شده و 3 کیلومتر آنطرف‌تر فرستاده می‌شود.

به گفته رهبر تصاویری که از 1860 در این منطقه موجود است، اثری از روستا دیده نمی‌شود. با استناد به این تصاویر و اهمیت این محوطه باستانی، روستا جمع‌آوری و این محوطه باستانی برای کاوش آماده می‌شود.

رهبر در ادامه گفت: «تا کنون 3 فصل کاوش قبل از انقلاب و 3 فصل هم پس از انقلاب در این محوطه باستانی فعالیت شده است. البته با توجه به نمیه کاره بودن کاخ اثر منقولی هم در آن یافت نشده است.»

به گفته وی تا کنون مطالعات خوبی در زمینه معماری در این محوطه باستانی انجام گرفته است و اکنون این مطالعات با کشف شواهد جدیدی از معماری دوره ساسانی و ایلخانی ادامه دارد.