به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، روستای باصفای «گلدامچه» در حاشیه شهر جهرم، در طول دهه‌ها، شاهد شکل‌گیری یکی از جلوه‌های درخشان پیوند مردم با معنویت و هویت دینی خود بوده است. مسجد علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) بنایی که گواهی است زنده از هم‌دلی، دیانت و پیوند دیرین مردم با علما، فرهنگ مذهبی و ایثار.
بنابر روایت شبستان، نخستین خشت این مسجد سال ۱۳۴۱ هجری شمسی، به همت مردم و با هدایت عالمان ربانی چون مرحوم آیت‌الله سید عبدالحسین آیت‌اللهی، معروف به «آقای بزرگ»، بر زمین نهاده شد. زمینی که مرحوم حاج شیرخان زارعی، از ارادتمندان ایشان، بی‌چشم‌داشت وقف کرد تا محل گردهمایی مردم روستا برای عزاداری سیدالشهدا(ع)، مراسم احیاء، نماز جماعت و ختم درگذشتگان باشد.
سنگ‌های کوه، دستان پینه‌بسته مردان روستا و تدبیر عالمان دین، معماران این بنا بودند. استاد عبداللهی (استاد عبدلی) از قطب‌آباد و استاد مرحوم حاج علی‌اکبر آبیاری از جهرم، با همراهی اهالی، ستون‌های نخستین را با سنگ و ملات ماسه و آهک بنا نهادند. تهیه و حمل مصالح از کوه، تا ساخت ستون‌های مسجد، همه و همه محصول کار گروهی مردم بود.
مجیدرضا جهان‌مهین، پژوهشگر فرهنگی و فعال مسجد، در توصیف این مرحله از شکل‌گیری مسجد می‌گوید: «بیش از آنکه دیوارها بالا روند، دیانت در دل‌ها قد کشید. مردم با نذر و نیت، این مسجد را ساختند. نقش مرحوم آیت‌الله آیت‌اللهی در هدایت مردم به خرج وجوهات شرعی برای مسجد، برگ زرینی است در کارنامه دیانت این سامان.»
نقطه تلاقی مذهب و فرهنگ مردمی
حضور روحانیون معتمد از جمله مرحوم حاج شیخ جلال حضوری و حاج شیخ قربان زارع قطب‌آبادی، به تدریج مسجد را به مرکز روضه‌خوانی، اقامه عزاداری، تفسیر قرآن و تعلیم کودکان بدل ساخت. در ایام محرم، عاشورا، شب‌های قدر و نیز در طول ایام سال، صدای اذان، روضه و نوحه‌خوانی، جان تازه‌ای به مسجد و مردم می‌داد.
نوحه‌خوانانی چون مرحوم خیرالله آذری، رسول زارعی و اکنون جوانانی چون مسعود زارعی و ابراهیم شفیعیان، نسل به نسل این سنت را زنده نگاه داشته‌اند.
توسعه بر مدار نیاز و نیت
آنگونه که جهان‌مهین می‌گوید با گذشت سال‌ها، مسجد از حالت ابتدایی خود فراتر رفت. در سال ۱۳۵۱ فاز دوم ساخت آغاز شد و در سال‌های پس از انقلاب، با ساخت سالن الحاقی توسط استاد آبیاری، فضای مسجد گسترش یافت. جالب آنکه او شب‌ها در منزل حاج جواد ایازپور ساکن بود؛ شخصیتی که همچون پدرش حاج خورشید ایازپور، از ارکان مؤثر در ساخت مسجد به شمار می‌رفت.
در کنار توسعه فضای فیزیکی، زیرساخت‌هایی چون سرویس بهداشتی، چاه آب و حوض نیز اضافه شدند. چاهی که در سال ۱۳۶۴، به بهای خون یکی از بسیجیان به نام شهید روح‌الله شمس‌الدینی پاک‌سازی شد. وی حین لای‌روبی، بر اثر برق‌گرفتگی جان باخت تا نشان دهد حتی حیات روزمره این مسجد نیز با روح ایثار درآمیخته است.
مسجدی که هنوز می‌تپد
در سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، با گذشت نزدیک به شش دهه از ساخت اولیه، ساختمان قدیمی تخریب و مسجد جدید با همت وارثین مرحوم کربلایی وحید جمالی و پیگیری‌های کربلایی پرویز جمالی ساخته شد. بنایی با زیربنای حدود ۲۰۰ متر مربع که در شب نوزدهم ماه رمضان سال ۱۴۴۳ قمری با حضور امام جمعه وقت قطب‌آباد، فرماندار و مسئولان شهرستان جهرم، افتتاح شد.
به اذعان جهان‌مهین بازسازی مسجد، پیوندی بود میان نسل قدیم و نسل جدید. میان خاطره و حقیقت. امروز مسجد علاوه بر اینکه میزبان مجالس دینی است، پایگاهی برای فعالیت‌های فرهنگی، بسیج و حتی ارتباطات اجتماعی اهالی شده است. با وجود خانه عالم و پایگاه‌های بسیج میثم تمار و فاطمه‌الزهراء (س)، روح مسجد هنوز جوان است.
مسجد؛ خانه شهدا، خاطرات و هویت
نام شهدای گلدامچه از جمله مرتضی ایازپور، رجب حق‌پرست، مصطفی رهایی و دیگر شهیدان در حافظه دیوارهای مسجد نقش بسته، هرچند جهان‌مهین با حسرت می‌گوید: «سزاوار است تمثال و اسامی شهدا به صورت رسمی در کاشی‌کاری حیاط مسجد نصب شود. تا نامشان علاوه بر دل‌ها، در چشم‌ها نیز ثبت شود.»
این مسجد، قلب تپنده‌ای است در روستایی با تنها ۱۲۰ خانوار که بسیاری‌شان به شیراز، جهرم و دیگر شهرها مهاجرت کرده‌اند. اما نام و خاطره مسجد همچنان در ذهن مهاجران نیز زنده است؛ همان‌طور که تابلو نصب‌شده توسط آقای شاهرخ شفیعیان در دهه ۷۰، رسماً هویت آن را به نام علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) گره زد.
مسجد علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) روستای گلدامچه، نمونه‌ای بی‌بدیل از همزیستی سنت و تجدد است؛ از ایمان نهفته در دل مردم، تا صدای اذان در افق روستا. و تا وقتی مردم، خاطره، نذر، اشک، دعا و قرآن دارند، این مسجد خاموش نخواهد شد. چه آنکه دیوارهایش با ملات اعتقاد، بالا رفته‌اند.
نظر شما