به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در ماههایی که مسعود پزشکیان هنوز در قامت رئیسجمهور قرار نگرفته بود، انتقادهای صریح او از بودجه برخی نهادها و دستگاهها، توجه افکار عمومی را جلب کرد. پزشکیان با لحنی غیرمتعارف برای یک مقام رسمی، پشت تریبون گفت «تا دلتان بخواهد مؤسسات و بنیادهایی داریم که هیچ بروندادی ندارند ولی پول به اینها میدهیم» و این پرسش را مطرح کرد که چرا در شرایط دشوار معیشتی، منابع عمومی صرف نهادهایی میشود که خروجی مشخصی ندارند. حالا با ارائه رسمی لایحه بودجه ۱۴۰۵ به مجلس، این سخنان دوباره به کانون توجه بازگشته و بهویژه در فضای کامنتهای کاربران، به معیاری برای سنجش صداقت و کارآمدی دولت تبدیل شده است.
خبرآنلاین پیشتر، در شهریورماه و پس از همان اظهارات، بودجه برخی نهادها را زیر ذرهبین برده بود؛ از نهاد ریاستجمهوری و مجموعههای زیرنظر تولیت آستان امام خمینی گرفته تا قرارگاه بقیهالله و مؤسسه مصباح یزدی. واکنش کاربران در بخش نظرات، تصویری گویا از انتظارات و ناامیدیهای انباشتهشده جامعه ارائه میدهد.
بخش قابل توجهی از کامنتها مستقیماً به موضوع صداوسیما گره خورده است؛ نهادی که سالهاست محل مناقشه افکار عمومی درباره میزان بودجه و کارکرد آن است. یکی از کاربران با لحنی تند نوشته است: «بودجهی صداوسیما که کسی نمیبینه رو به چه حقی افزایش دادین؟» این جمله کوتاه، عصاره نارضایتیای است که فراتر از یک دستگاه خاص، به مسئله «نسبت هزینه و فایده» در تخصیص بودجه عمومی اشاره دارد. برای بسیاری از کاربران، افزایش بودجه چنین نهادهایی نهتنها توجیهپذیر نیست، بلکه نشانه بیتوجهی به اولویتهای واقعی جامعه تلقی میشود.
در میان نظرات، حس سرخوردگی سیاسی نیز بهوضوح دیده میشود. کاربری نوشته است: «متاسفم که کلا تو انتخابات شرکت کردم.» این جمله، اگرچه شخصی به نظر میرسد، اما بازتاب نوعی بیاعتمادی جمعی است؛ بیاعتمادیای که وقتی فاصله میان وعدهها و عملکردها پر نشود، به بیمیلی نسبت به مشارکت سیاسی منجر میشود. از این زاویه، بحث بودجه تنها یک موضوع اقتصادی نیست، بلکه به سرمایه اجتماعی دولت و نظام تصمیمگیری گره خورده است.
برخی کاربران با نگاهی کلیتر، دولت را «دولت سازمانها و نهادها» توصیف کردهاند؛ عبارتی که نشان میدهد در ذهن بخشی از جامعه، دولت نه نماینده مستقیم مردم، بلکه حافظ منافع شبکهای از نهادهای پرهزینه و کمپاسخگو تلقی میشود. در همین راستا، کامنتهایی دیده میشود که سخنان پزشکیان را «شعاری» دانسته و تأکید کردهاند که «در روی همان پاشنه میچرخد». این نگاه، بیش از آنکه معطوف به شخص رئیسجمهور باشد، متوجه ساختاری است که به باور منتقدان، اجازه تغییر جدی در اولویتهای بودجهای را نمیدهد.
در برخی واکنشها، لحن کاملاً احساسی و اخلاقی میشود. کاربری با عصبانیت نوشته که حتی نتوانسته متن گزارش را تا انتها بخواند و پرسیده است: «آیا این طور بیتالمال را صرف کردن درست است؟» او خطاب به رئیسجمهور و نمایندگان مجلس یادآوری کرده که «نماینده مردم هستید، امانتدار باشید». چنین جملاتی نشان میدهد که مسئله بودجه، برای بسیاری از شهروندان، از سطح یک بحث فنی فراتر رفته و به حوزه وجدان عمومی و عدالت اخلاقی وارد شده است.
برخی دیگر پا را از این هم فراتر گذاشته و افزایش هزینهها را مستقیماً با فشار معیشتی پیوند زدهاند. یکی از کاربران نوشته است که «با گران کردن زندگی مردم، پول این موسسات بیخاصیت را از مردم میگیرند» و حتی از واژه «حرام» برای توصیف این هزینهها استفاده کرده است. استفاده از چنین ادبیاتی، هرچند تند، نشاندهنده عمق خشم و احساس بیعدالتی در میان بخشی از جامعه است؛ احساسی که اگر نادیده گرفته شود، میتواند به شکافهای عمیقتر اجتماعی منجر شود.
در مجموع، کامنتهای ذیل گزارشهای مربوط به بودجه ۱۴۰۵، بیش از آنکه منتظر جزئیات عددی باشند، در پی یک پاسخ روشناند: آیا دولت میتواند خلاف رویههای گذشته عمل کند یا نه. سخنان پیشین پزشکیان، سطح انتظارات را بالا برده و حالا افکار عمومی با دقتی دوچندان، ارقام بودجه را رصد میکند. برای بسیاری از کاربران، این ارقام نه فقط سطرهایی در یک لایحه، بلکه آزمونی برای سنجش صداقت، شجاعت و توان دولت در بازتعریف اولویتهایش است؛ آزمونی که نتیجه آن، مستقیماً بر اعتماد عمومی سایه خواهد انداخت.
۳۱۲۲۱
نظر شما