علی پاکزاد: افزایش قیمت نان در نیمه خردادماه حاشیه ساز شد، اعلام رشد قیمت منطقه ای از سوی دولت و در پی آن اظهار نظر محمدرضا فرزین سخنگوی ستاد طرح تحول به مجلس هم کشیده شد، محمدرضا فرزین در این اظهار نظر خود گفت:«زماني كه موضوع نان در ستاد هدفمندي يارانه ها مطرح شد ما كل يارانه مربوط به نان را حذف و قيمت فروش آن را با قيمت خريد تضميني گندم كشاورزان توسط دولت برابر كرديم ضمن آنكه دولت هم گندم خريداري شده به همان قيمت خريد را به آسياب ها مي فروشد.
دبير ستاد هدفمندي يارانه ها با بيان اينكه علت افزايش قيمت نان مربوط به افزايش خريد تضميني گندم كشاورزان توسط دولت در سال جاري است، امسال وزارت بازرگاني براساس افزايش قيمت خريد تضميني گندم كشاورزان توسط دولت اقدام به افزايش قيمت فروش كرده است كه اين موضوع هيچ ربطي به اجراي هدفمندي يارانه ها ندارد.» (اینجا)
این اظهارات در رسانه ها بازتاب گسترده ای پیدا کرد و بحث وعده های عمل نشده در زمینه کیفیت نان به میان کشیده شد و اعتراض برخی از نمایندگان مجلس از جمله علیرضا محجوب را در پی داشت، محجوب با اعتراض به گرانی نان عنوان کرد:« حساسیت اجتماعی درمورد اصلی ترین خوراک کارگران، بالا است اما برخی مسئولان درباره آن چیزی نمیگویند. آیا فقرا باید نان خشک و غذای گندیده اغنیا را مصرف کنند؟ آیا آنها خبر از شکم گرسنه فقرا ندارند؟ آنها که چنین میکنند، درد گرسنگی ندارند و از 15 میلیون جمعیت فقیر خبر ندارند؟ با چه توجیهی به افزایش 30 درصدی نان پرداختهاند؟ اینگونه قرار بود یارانه نان را پرداخت کنند که به اقشار آسیب پذیر، خدشه ای وارد نشود؟» (اینجا)
این موضع گیری از سوی نمایندگان با بحث ارزیابی کیفی نان تولیدی کشور پس از گرانی قیمت این محصول همراه شد.
یکی از ابهامات طرح شده در این رابطه تغییر جایگاه دولت و کشاورزان بود، یعنی دولت را از نهاد پرداخت کننده یارانه به یک مجموعه دریافت کننده در مقابل کشاورزان بدل شده بود.
گران شدن قیمت گندم وارداتی در مقایسه با خرید تضمینی تنها افزایش قیمت گندم در بازار جهانی نبوده و سهم افزایش قیمت دلار در بازار داخلی هم باید به این موضوع اضافه شود و نتیجه گرفت که دولت خود قربانی سیاستهای پولی خود شده است البته در این میان به دلیل همین مابه التفاوت قیمت دولت به جای پرداخت یارانه در سال گذشته بالغ بر 92 میلیارد تومان یارانه از گندم کاران دریافت کرده است.(اینجا)
واقعیت این بود که طی سالهای اخیر میزان سرانه مصرف نان در کشور کاهش پیدا کرده بود این کاهش بر خلاف کاهش گوشت قرمز که با گوشت مرغ جایگزین شده، به نوعی جایگزین نداشته است، برنج به عنوان مکمل نشاسته ای و جایگزیتن نان خود در حال تبدل شدن به کالایی لوکس است و در دهه هشتاد از میزان مصرف ان هم کاشته شده است، بنابراین می توان گفت عملکرد دولت در قبال نان به نوعی خروج تهدیدی برای سفره اقشار اسیب پذیر محسوب می شود.(اینجا)
این حواشی در نهایت به عقب نشینی دولت منتهی شد، دولت با تغییر عقیده در قبال عدم افزایش یارانه نان، عنوان کرد یارانه 28 هزار تومانی که از فروردین در حساب مردم بلوکه شده بود، یارانه نان تلقی خواهد شد، در این رابطه محمد رضا فرزین درگفتگو با رسانه ها گفت:« گفت: توافق احمدی نژاد و لاریجانی در راستای 2 راهکاری بود که مجلس باید در جریان تصویب بودجه پیش بینی می کرد. دو سه ماه قبل از عید این بحث مطرح شد که سال بعد ممکن است قیمت های تضمینی افزایش پیدا کند و اگر این اتفاق بیفتد، شرکت بازرگانی دولتی ناگزیر خواهد بود گندم را به قیمت بالاتری بخرد و بنابراین قیمت نهایی آرد افزایش پیدا خواهد کرد. با تصمیمی که در بودجه گرفته شد، قیمت تضمینی گندم از 360 به 420 تومان افزایش یافت. شرکت بازرگانی دولتی باید گندم را با قیمت گرانتری می خرید، بنابراین موضوع را به ستاد تنظیم بازار برد و تصمیم گرفتند قیمت فروش گندم توسط شرکت بازرگانی دولتی افزایش پیدا کند. قاعدتاً زمانی که در مجلس افزایش قیمت تضمینی گندم مطرح بود باید فکری برای قیمت نهایی آرد می شد.
برای این مسئله دو راه وجود داشت، یا مجلس پرداخت یارانه ای را بابت خرید گندم به شرکت بازرگانی دولتی تصویب می کرد تا شرکت بازرگانی دولتی گندم را بدون افزایش قیمت عرضه کند و یا یارانه ای را مصوب و به سازمان هدفمندی اختصاص می داد تا مابه التفاوت و افزایش هزینه خرید نان برای خانوار ها جبران و یارانه آن به حساب خانوار واریز شود.» (اینجا)
به هر صورت به نظر می رسد با این اظهارات به نوعی سخنگوی ستاد طرح تحول چرخش ناگهانی در مواضع خود را توجیه کرد ولی بحث کیفیت نان هنوز بحثی است که نباید از آن غافل شد؛ هر چند مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی در مصاحبه ای کیفیت نان را قابل قبول اعلام کرده است (اینجا)، ولی به نظر می رسد این نوع اظهار نظرها بیشتر مضمون ضرب المثل ماست و ماست بند باشد و باید به فکر افزایش کیفیت و در عین حال کاهش قیمت تمام شده نان در کشور بود، بحث توسعه نان صنعتی از جمله مسائلی است که به نظر می رسد با اجرای هدفمندی به حاشیه رانده شده است و البته دیگر برنامه هایی که 18 بند آن توسط مرکز پژوهشهای مجلس اعلام شد.
/222
نظر شما