اسرائیل؛ وجه مشترک کردستان عراق و جنوب سودان

د.صالح بکر الطیار:

هنوز یکسال از اعلام استقلال جنوب سودان نگذشته که عفریت جنگ باردیگر بر جوبا وخرطوم سایه افکنده است واین وضعیت دیدگاههایی را منعکس می کند که می گفتند جدائی جنوب سودان از شمال تنها یک مقدمه ای برای جدایی های بزرگ در جهان عرب بشمار می آید وهدف از آن محاصره چندین نظام که نتیجه و دستاورد آن پیروزی برای اسرائیل است چون رژیم صهیونیستی در نهان در این جدائی ها دست دارد.
بعضی نیز عقیده دارند که بهتر است یک تحول اساسی را در این دو ماجرا مد نظر داشت که همانا نفت و زمان در این دو ماجراست:
تحول نخست همانا اقدام حکومت کردستان عراق در قطع نفت صادراتی به ترکیه به بهانه عدم پرداخت تعهدات مالی حکومت مرکزی بغداد به حکومت کردستان است که بدنبال آن مسعود بارزانی از انکارا دیدار کرد و با وجود تنش سیاسی میان دو طرف اعلام کرد که مخالف فروش هواپیماهای اف ـ 16 امریکا به عراق می باشد .
تحول دوم اقدام حکومت جنوب سودان در اشغال منطقه " هجلیج " که دارای نفت است به بهانه مالکیت آن که در نتیجه دولت خرطوم اقدام به قطع صادرات نفت جنوب از طریق بنادر جنوب نمود و سپس ارتش سودان این منطقه را از اشغال جنوبی ها آزاد کرد که بر اثر آن بیش از دوهزار تن کشته و زخمی شدند .
سودان روزانه بیش از یکصد وپنجاه هزار بشکه نفت تولید می کند که یک سوم آن یعنی پنجاه وپنج هزار ویا شصت هزار بشکه در منطقه "هجلیج " تولید میشود در حالیکه دیگر میدانهای نفتی در منطقه بلیله و چند میدان کوچک مابقی را تولید می کنند . سودان بجز مقدار محدودی از بنزین را که به همسایه خود اتیوپی صادر می کند تولیدات نفتی خودرا به خارج صادر نمی نماید و گازوئیل را دربازار داخلی مصرف می کند. دو منطقه هجلیج و ابیی جایگاه درگیری کهن میان سودان و جنوب این کشور است وهریک مدعی حقانیت خود در این دو منطقه هستند بخصوص که هر دو دارای منابع بزرگ نفتی اضافه بر طلا ومعادن دیگرهستند.
وجه تشابه کردستان عراق و جنوب سودان آنست که هر دو دارای روابط بسیار گسترده ای با اسرائیل هستند و حضور اطلاعاتی و سرمایه داری اسرائیل را در خاک خود فراهم می کنند که البته این در کنار شباهت دیگر که همانا دارا بودن نفت است .
در عین حال کردستان درصورت استقلال بصورت خنجری در پشت بغداد در خواهد آمد که البته جنوب سودان همان خنجر است در پشت سودان. در عین حال همچنانکه هرگونه درگیری میان میان کردستان وعراق ، بغداد را در تمامی زمینه ها تضعیف خواهد کرد جنوب سودان نیز خرطوم را تضعیف خواهد کرد و پیامدهای آن نیز به قاهره خواهد رسید.
همچنانکه حضور گسترده اسرائیل در کردستان مشاهده می گردد که ادامه روابط تنگاتنگ این دو از دوران " مصطفى بارزانی " در بیش از 49 سال گذشته می باشد ، حضور مشابه اسرائیل در جنوب سودان است که " سیلفاکر " با دریافت کمکهای تل اویو از 22 سال گذشته زمینه ساز آن بود . به همین علت است که از همان آغاز اعلام استقلال جنوب سودان نهادهای اقتصادی اسرائیل و شرکتهای یهودی بر ضرورت سرعت بخشیدن در سرمایه گذاری در جنوب سودان دعوت کردند و لیستهای بلند وبالائی را (تهیه شده از سوی سازمان ملل متحد) میان شرکتهای بزرگ یهودی پخش کردند که می توانند در زمینه آنها در جنوب سودان فعالیت کنند بویژه اینکه سازمان ملل مبلغ 30 ملیارد دولار را برای توسعه زیر بنای " صد و نود وسومین " کشور جهان در سال 2011 در سطح بین المللی اختصاص داد .
اضافه بر آن اینکه نخستین سفر خارجی " سلفاکر " به خارج ، به اسرائیل بود که پس از آن نتانیاهو از جنوب سودان دیدار کرد و دو طرف بر تحکیم همکاریهای دو جانبه در تمامی زمینه های امنیتی و نظامی و اقتصادی تأکید کردند. این حضور گسترده اسرائیل در جنوب سودان نه تنها خرطوم را هدف قرار می دهد بلکه قاهره را نیز مورد هدف قرار می دهد و یک بررسی تهیه شده از سوی " یوئیل ججنسکس " و " جانات شاختر " که در 24/11/2010 در سایت انستیتو مطالعات امنیت ملی اسرائیل تحت عنوان " سودان پیش از تقسیم ... نفت همه پرسی مردمی ودخالتهای بیگانه " منتشر گردید می گوید که مصر بیشترین نگرانی را از جدایی جنوب سودان احساس می کند چون از این موضوع نگران است که آب رود نیل از مسیر کنونی خود تغییر داده شود بخصوص که پس از جدایی جنوب سودان در برابر کشورهای رودخانه نیل تضعیف گردید.

از سوی دیگر و در سطح بین المللی ، چین یکی از بزرگترین زیان دیدگان از جنگهای خرطوم وجوبا است چون حجم سرمایه گذاریهای آن در زمینه های نفت و زیر ساخت و سد سازی وراهسازی وبرق در این دو کشور به 11 ملیارد دلار رسید.
در اینجا با این پرسش روبرو می شویم آیا همچنانکه که با پکن در لیبی روی داد در سودان وجنوب آن نیز اتفاق خواهد أفتاد وپکن دست خالی بیرون خواهد آمد همچنانکه در لیبی نیز صورت گرفت ؟ آنچه که هم اکنون در جهان عرب روی می دهد ادامه نکبت فلسطین است بخصوص که اعراب همچنانکه در سال 1948 سرگرم اختلافهای داخلی میان خود بودند هم اکنون نیز همچنان گرفتار همان اختلافها هستند البته با نامهای دیگر.

دکتر صالح بکر الطیار رئیس مرکز مطالعات عربی ـ اروپایی است که این یادداشت را برای خبرآنلاین عربی ارسال کرده است

ترجمه: محمدماجد نجار

منبع: خبرآنلاین عربی